Trong 19 tiêu chí của Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM thì tiêu chí số 13 về hình thức tổ chức sản xuất nêu rõ, ngoài việc sắp xếp hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, đúng quy hoạch thì mỗi xã phải có HTX, tổ hợp tác hoạt động hiệu quả. Có nhiều HTX nông nghiệp hoạt động đạt hiệu quả cao và phát huy được vai trò tập hợp, vận động thành viên tham gia, làm thay đổi cách nghĩ, cách làm và ứng dụng hiệu quả các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. 

Ông Đặng Văn Đằng, Giám đốc HTX DVNN xã Quỳnh Minh (Quỳnh Phụ) cho biết: Hiện nay, 100% diện tích gieo cấy các giống lúa thuần chất lượng, có giá trị kinh tế cao như Bắc thơm 7, BC15, Thiên ưu, Nếp 97, Lúa lai... Trong sản xuất, HTX đã đưa cơ giới vào khâu làm đất đạt 100% và thu hoạch đạt 80 - 90% diện tích. Đặc biệt ở vụ đông, HTX DVNN xã Quỳnh Minh tích cực mở rộng sản xuất các cây trồng có giá trị kinh tế cao như dưa chuột, ngô, bí xanh, ớt... với giá trị sản xuất hàng năm đạt từ 12 - 13 tỷ đồng. Bình quân mỗi năm, HTX thu lãi 100 triệu đồng từ 9 khâu dịch vụ phục vụ xã viên như làm đất, nước, bảo vệ thực vật, phân bón, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, bao tiêu sản phẩm… Không chỉ góp phần thực hiện thành công tiêu chí số 13 về hình thức tổ chức sản xuất, HTX còn thực hiện tiêu chí số 10 về thu nhập, cùng các cấp ủy đảng, chính quyền và nhân dân xây dựng thành công NTM vào tháng 7/2013.

Bên cạnh việc thực hiện tiêu chí số 13 thì các tổ hợp tác (THT), HTX còn có nhiều đóng góp và hỗ trợ địa phương thực hiện nhiều tiêu chí khác trong xây dựng NTM. Điển hình như Quỹ Tín dụng nhân dân Thống Nhất (xã Thống Nhất, huyện Hưng Hà), Quỹ Tín dụng nhân dân An Ninh (xã An Ninh, huyện Tiền Hải)… là kênh vay vốn nhanh, thuận tiện hỗ trợ các thành viên trên địa bàn sản xuất, kinh doanh, xóa đói giảm nghèo, giải quyết việc làm cho người lao động. Còn HTX DV điện năng Đông Á (Đông Hưng) thì nổi bật về duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa nâng cấp hệ thống biến áp, đường dây tải điện, cấp điện ổn định cho người dân, nâng cao tiêu chí số 5 về điện. Các HTX khác như: HTX DVNN Trọng Quan (Đông Hưng), HTX DVNN Bình Định (Kiến Xương), HTX DVNN Đông Quý (Tiền Hải)… đã tập hợp các hộ dân tham gia sản xuất rau, lúa, nhằm đổi mới hình thức tổ chức sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích.

Với đặc thù mô hình HTX, THT phần lớn hoạt động ở khu vực nông thôn nên có vai trò tác động đến nhiều lĩnh vực liên quan trong Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM như môi trường, lao động việc làm, thu nhập… Chính vì vậy, nâng cao năng lực hoạt động cho các HTX, THT cũng góp phần trực tiếp hoặc gián tiếp vào xây dựng NTM. Liên minh HTX tỉnh đã phối hợp với các sở, ngành, đoàn thể, UBND huyện, thị xã tổ chức nhiều lớp bồi dưỡng, tuyên truyền về chủ trương, chính sách phát triển kinh tế hợp tác của Đảng, Nhà nước, Luật Hợp tác xã 2012 và văn bản liên quan cho 1.000 - 1.300 người là chủ tịch hội đồng quản trị, chủ nhiệm, giám đốc, kế toán, kiểm soát viên… 

Ngoài ra, Liên minh HTX tỉnh còn mở 8 lớp bồi dưỡng kiến thức về quản trị kinh doanh, quản lý tài chính cho 962 giám đốc HTX, kế toán, ban kiểm soát các HTX, 2 lớp tuyên truyền về NTM, 2 lớp tuyên truyền về công tác bảo vệ môi trường… 

Đến nay, toàn tỉnh có 403/487 HTX, trong đó có 231 HTX DVNN, 14 HTX tiểu thủ công nghiệp, 5 HTX giao thông vận tải… góp phần phát triển kinh tế khu vực nông thôn, tạo việc làm, thu nhập cho nhân dân.

Đổi mới hình thức tổ chức sản xuất tạo thu nhập ổn định cho các thành viên trong HTX DVNN.

Theo bà Lưu Thị Chỉ, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh: Để góp phần tích cực hơn nữa trong xây dựng NTM, trong thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phối hợp chặt chẽ với các cấp ủy, chính quyền, hệ thống chính trị tập trung thực hiện tốt tiêu chí số 13 cũng như phối hợp tích cực với địa phương triển khai thực hiện công tác quy hoạch, phân vùng sản xuất, đầu tư sản xuất theo hướng thâm canh, chuyên canh cao. Mở rộng liên kết sản xuất gắn với các cơ sở chế biến, bảo quản. Nâng cao giá trị nông sản đáp ứng nhu cầu tiêu thụ  sản phẩm như: sản xuất rau sạch, chăn nuôi và kinh doanh dịch vụ tổng hợp… đem lại thu nhập cao cho xã viên, góp phần thực hiện thành công Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh.  

Khánh Hà