Hàng chục bãi rác tự phát và rất nhiều điểm rác nhỏ tồn tại trên những con đường, bờ ruộng và lòng sông không chỉ ảnh hưởng đến sản xuất, sinh hoạt mà còn tác động tiêu cực đến sức khỏe của người dân. Thực trạng này tồn tại ở nhiều địa phương: Hòa Bình, Lê Lợi, Thượng Hiền, Bình Minh, Trà Giang… 

Ông Phạm Văn Nhàn, thôn Lãng Đông, xã Trà Giang cho biết: Một số người dân thiếu ý thức đã vứt rác xuống cống Lãng và cả lòng sông Bơi làm cho nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp của 8 thôn trong xã bị ô nhiễm. Vứt rác bừa bãi nơi công cộng dẫn đến phát sinh côn trùng, dịch bệnh ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của nhân dân.

Để giải quyết những bãi rác tự phát, thời gian qua, huyện Kiến Xương đã có rất nhiều công văn chỉ đạo các địa phương tổ chức giải tỏa; đồng thời thành lập tổ thu gom rác thải theo mô hình thôn, tổ dân phố. Đến nay, toàn huyện đã có hơn 300 tổ thu gom rác thải với trên 650 thành viên tham gia. Hàng năm, huyện đầu tư 500 triệu đồng mua bảo hộ lao động, chế phẩm sinh học cấp phát cho các địa phương để xử lý rác thải. Tuy nhiên, ở một số xã, việc quy định mức đóng góp của nhân dân chi trả công cho người thu gom rác còn thấp; tiền công lao động không bảo đảm khiến cho hoạt động của một số tổ thu gom chưa duy trì thường xuyên.

Ông Trần Kim Tuyến, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Kiến Xương cho biết: Toàn huyện có 8 lò đốt rác đang hoạt động với tổng công suất thiết kế 4.000m³/ngày đêm xử lý rác thải cho 7 xã và thị trấn. Hiện nay, huyện đang chỉ đạo xây dựng thêm 3 lò đốt quy mô liên xã phục vụ cho 6 xã: Quang Trung, Minh Hưng, Vũ Bình, Vũ Công, Vũ Tây, An Bình. Do khó khăn về nguồn kinh phí đầu tư; việc quy hoạch địa điểm xây dựng lò đốt phù hợp với hình thức liên xã cũng còn khó khăn nên việc triển khai xây dựng lò đốt rác trên địa bàn chậm.

Xây dựng lò đốt rác liên xã Vũ Tây - An Bình tại xã Vũ Tây (Kiến Xương).

Đến thời điểm này, Kiến Xương còn 23 xã vẫn xử lý rác thải bằng hình thức chôn lấp tại bãi rác tập trung của xã. Mỗi bãi chôn lấp tập trung được quy hoạch diện tích 3.000m², thì các địa phương phải mất gần 7ha cho việc xử lý rác thải. Song, xử lý rác bằng hình thức chôn lấp cũng bộc lộ nhiều bất cập. Ngoài gây ô nhiễm nguồn nước ngầm, hầu hết các bãi rác tập trung chưa được đầu tư xây dựng bờ, tường bao dẫn đến chỉ sau một thời gian ngắn, rác chất thành đống và tràn ra khu vực xung quanh. Việc xử lý bằng chế phẩm sinh học trước khi chôn lấp cũng chưa được thực hiện thường xuyên, nghiêm túc khiến bãi rác trở thành nơi tập trung của ruồi, nhặng, muỗi, côn trùng và vi khuẩn. Trong khi chờ đợi xây dựng lò đốt, nhà máy xử lý rác theo công nghệ mới hiện đại thì các bãi rác chôn lấp tập trung này đang từng ngày trở thành ổ phát sinh dịch bệnh và gây ô nhiễm môi trường.

Ông Trần Kim Tuyến cho biết thêm: Công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của nhân dân về phân loại, thu gom rác được huyện chỉ đạo các địa phương triển khai thường xuyên, tránh tình trạng rác thải bừa bãi trong khu dân cư, nơi công cộng. Phòng cũng đang nghiên cứu tham mưu cho UBND huyện xây dựng cơ chế, chính sách để chuyển các tổ thu gom rác thành mô hình HTX xử lý rác thải nhằm giảm bớt gánh nặng đầu tư từ ngân sách nhà nước, các HTX tự hạch toán, tự chủ trong thu, chi và nâng cao chất lượng dịch vụ thu gom, xử lý rác thải. 

Hiện nay, huyện Kiến Xương đang chỉ đạo thị trấn Thanh Nê quy hoạch diện tích 10ha thực hiện dự án xây dựng khu xử lý rác thải theo công nghệ không đốt, không chôn lấp, biến rác thải thành phân vi sinh và vật liệu xây dựng. Nếu dự án này thành công và đi vào hoạt động sẽ bảo đảm xử lý rác thải cho toàn huyện trong thời gian tới.

Khắc Duẩn