Những cơn mưa mùa xuân mang theo cái lạnh buốt giá không ngăn được dòng người nô nức đến với lễ hội Ðền Trần (xã Tiến Ðức, huyện Hưng Hà). Trong ngày khai hội, các ngã ba, các con đường dẫn vào Khu Di tích lịch sử Quốc gia Ðền thờ và Lăng mộ các vua Trần các hàng quán được bày bán đúng vị trí cho phép, không có hiện tượng chèo kéo, ép giá khách mua hàng. Cô Ðặng Thị Nở, xã Nam Thắng, huyện Tiền Hải cho biết: Công tác tổ chức lễ hội Ðền Trần khá văn minh, lịch sự, không có hiện tượng chen lấn trong Ðền; các hoạt động mê tín dị đoan, trộm cắp; ăn xin không thấy xuất hiện, du khách thực sự cảm thấy rất yên tâm khi tham gia lễ hội.

Khu vực phía trong Ðền thờ, theo quan sát của chúng tôi, mặc dù lượng du khách trong và ngoài tỉnh đến dâng hương, hành lễ ngày một đông nhưng tại các ban thờ, tiền lẻ được đặt đúng nơi quy định, mọi nghi thức tế lễ diễn ra trang nghiêm, thành kính. Bà Nhật, 80 tuổi, thôn Như Khê, xã Thái Hưng (Hưng Hà) cho biết: Già vui chùa, năm nào vào ngày Ðền Trần khai hội bà đều đến thắp hương, xem tế, lễ. Năm nay, thấy cảnh quan Ðền thay đổi nhiều, đàng hoàng, sạch đẹp; các nghi thức tế lễ cũng được cử hành trang trọng và phong phú hơn. 

Trao đổi với chúng tôi, ông Lưu Ðức Lượng, Trưởng phòng Văn hóa Thông tin huyện, Trưởng ban Quản lý Di tích Ðền Trần cho biết: Lễ hội Ðền Trần Thái Bình thường xuyên thu hút hàng nghìn người đến tham dự nên công tác tổ chức chuẩn bị cho lễ hội diễn ra an toàn, văn minh luôn được Huyện ủy, UBND huyện chỉ đạo thực hiện sát sao, nghiêm túc. Năm nay, lễ hội Ðền Trần Thái Bình được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp bằng chứng nhận “Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia”. 3 tháng trước ngày khai hội, UBND huyện đã triệu tập cuộc họp, triển khai kế hoạch tổ chức lễ hội, thành lập Ban tổ chức lễ hội Ðền Trần do đồng chí Phó Chủ tịch UBND huyện làm Trưởng ban, thành lập 4 tiểu ban với những nhiệm vụ được phân công cụ thể đến từng thành viên.

Theo đó, tiểu ban nội dung có nhiệm vụ phối hợp với Phòng Văn hóa Thông tin huyện soạn thảo nội dung khẩu hiệu, hướng dẫn các xã, thị trấn trang trí băng-rôn, cờ, quảng bá về lễ hội, điều hành  các hoạt động phần lễ  đảm bảo trang nghiêm, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Tiểu ban trang trí khánh tiết phối hợp với Trung tâm Văn hóa Thông tin - Thể thao huyện có nhiệm vụ dàn dựng hoạt cảnh sử thi “Âm vang hào khí Ðông A” tái hiện lại quá trình dựng nghiệp của vương triều Trần trên đất Long Hưng xưa (Hưng Hà ngày nay) nhằm giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc trong thế hệ trẻ. Tiểu ban an ninh với các thành viên trong Ban chỉ huy Quân sự huyện, Công an huyện có trách nhiệm đảm bảo an ninh trật tự,  an toàn giao thông trong các ngày lễ hội diễn ra; phối hợp với UBND xã Tiến Ðức chỉ đạo việc trông giữ phương tiện cho quý khách đến dự lễ hội, phân luồng giao thông tại các tuyến đường dẫn vào lễ hội, tránh tình trạng ách tắc. Tiểu ban tiếp tân, hậu cần tổ chức, điều hành việc tiếp đón khách, bố trí nơi ăn ở cho khách; bảo đảm công tác vệ sinh môi trường, an toàn vệ sinh thực phẩm. Những ngày gần đây, thực hiện Công điện của Chủ tịch UBND tỉnh về việc “Tăng cường công tác quản lý xã hội, thực hiện nếp sống văn minh, bảo đảm an ninh, an toàn trong các hoạt động lễ hội trên địa bàn tỉnh”, các tiểu ban tích cực hoạt động nghiêm túc, nhờ vậy lễ hội diễn ra văn minh, trang trọng.        

17 giờ, trong tiết trời lạnh, đoàn rước nước theo hai đường thủy, bộ có mặt phía trước sân Ðền. Ðoàn múa rồng, múa kỳ lân, kèn đồng đi đầu, tiếp đó là các kiệu rước linh vị liệt tổ nhà Trần; vua Trần Thái Tông; Trần Thánh Tông; Trần Nhân Tông; Ðức Thánh Trần Trần Hưng Ðạo; các vị hoàng hậu, công chúa, Linh từ Quốc mẫu Trần Thị Dung; Hoàng thân Quốc thích và tướng soái nhà Trần, kiệu rước sinh linh trăm họ có công trong cuộc chiến chống quân xâm lược Nguyên - Mông. Trước mỗi kiệu rước là một đội cờ thần, các đoàn tế nam quan, nữ quan đi sau kiệu. Ðoàn rước kéo dài gần 1 km, nghi thức trang nghiêm trong tiếng trống tiếng kèn vang dội. Mặc dù đã có tuổi nhưng bác Ðức, thôn Tam Ðường, xã Tiến Ðức vẫn tham gia đội múa rồng trong đoàn rước, chia sẻ với chúng tôi bác Ðức cho biết: Ðây là lần đầu tiên tôi tham dự nghi lễ này, mặc dù mệt nhưng thấy rất mãn nguyện vì được tham dự vào một nghi lễ thiêng liêng trong lễ hội Ðền Trần, có cảm giác như được sống lại thời xa xưa các vua Trần lãnh đạo nhân dân chống lại quân Nguyên - Mông. 

Gần đến giờ khai mạc, lượng khách đến với lễ hội Ðền Trần càng nhiều trong đó thanh niên chiếm số lượng khá lớn nhưng giao thông vẫn được thông suốt, các hàng quán hoạt động tấp nấp hơn nhưng trật tự. Ông Bùi Gia Thuấn, Phó Trưởng Công an huyện Hưng Hà cho biết: Thực hiện sự chỉ đạo của Huyện ủy, UBND huyện về bảo đảm tuyệt đối an toàn cho lễ hội Ðền Trần năm 2014 nhất là trong tối diễn ra lễ khai mạc, Công an huyện Hưng Hà đã huy động tối đa lực lượng tham gia.

Trên đoạn đường chính đi vào lễ hội (từ cầu Lê đến bãi để xe), 7 chốt giao thông và 1 tổ tuần tra lưu động túc trực thường xuyên, có nhiệm vụ phân luồng giao thông, hướng dẫn để xe đúng nơi quy định, xử lý các hành vi vi phạm luật lệ khi tham gia giao thông. Tại khu vực diễn ra lễ hội, các chiến sĩ Công an huyện phối hợp với 30 cảnh sát cơ động tăng cường từ tỉnh có nhiệm vụ đảm bảo an ninh trật tự tại khu vực cổng vào Ðền, khu vực diễn ra lễ khai mạc. Cho đến thời điểm này, công tác đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông về cơ bản được các chiến sĩ thực hiện nghiêm túc, trách nhiệm.

Ðúng 20 giờ 15 phút, trong tiết trời mưa phùn, lễ hội Ðền Trần chính thức được khai mạc, bài hát “Quốc ca” được cất lên. Cả sân khấu rực sáng khi đồng chí Nguyễn Hồng Chuyên, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện thay mặt cán bộ, nhân dân Hưng Hà lên đón nhận bằng chứng nhận lễ hội Ðền Trần là “Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia”. Lễ khai mạc kết thúc với hoạt cảnh chèo sử thi “Âm vang hào khí Ðông A” được biểu diễn bởi 70 diễn viên đến từ Trung tâm Văn hóa Thông tin - Thể thao và các Câu lạc bộ chèo trong huyện gây ấn tượng sâu sắc với nhân dân địa phương và các du khách thập phương. Mỗi người dân Hưng Hà đều mang trong mình lòng tự hào với mảnh đất Long Hưng xưa, Hưng Hà ngày nay.

Một cảnh trong sử thi "Âm vang hào khí Ðông A".

Ðược tổ chức hàng năm từ ngày 13 - 18 tháng Giêng âm lịch, lễ hội Ðền Trần Thái Bình là một lễ hội lớn của tỉnh, mang đậm những giá trị văn hóa truyền thống. Văn minh, tưng bừng, an toàn ngay từ ngày khai hội, lễ hội Ðền Trần năm nay hứa hẹn một mùa lễ hội để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp trong lòng các tầng lớp nhân dân và du khách thập phương. Trong khuôn khổ 6 ngày diễn ra lễ hội có nhiều hoạt động văn hóa văn nghệ độc đáo như: thi cỗ cá, thi cờ tướng, thi pháo đất, thi kéo lửa nấu cơm cần; liên hoan, biểu diễn văn nghệ...

Vũ Hường - Thành Tâm