Đây cũng là dịp để cổ vũ, động viên cán bộ, công chức ngành Tư pháp phát huy truyền thống, đề cao tinh thần trách nhiệm, tính chủ động, sáng tạo và trí tuệ, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ của ngành trong giai đoạn mới, phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, tuyên truyền sâu rộng trong nhân dân về truyền thống, vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của ngành Tư pháp trong bộ máy nhà nước và trong đời sống xã hội.

Ngày 28/8/1945, Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra Tuyên cáo thành lập Nội các Thống nhất Quốc gia gồm 12 bộ, trong đó có Bộ Tư pháp. Theo Quyết định số 715 ngày 7/11/1995 của Thủ tướng Chính phủ, ngày 28/8 hàng năm trở thành Ngày truyền thống của ngành Tư pháp Việt Nam. Đối với ngành Tư pháp Thái Bình, năm 1972, Ban Pháp chế của tỉnh được hình thành, đây là tiền thân của ngành Tư pháp Thái Bình ngày nay.

Ngay sau khi tái lập, Bộ Tư pháp đã ban hành Thông tư số 08 ngày 6/1/1982 về xây dựng ngành Tư pháp trong cả nước. Ngày 13/3/1982, UBND tỉnh có Quyết định số 11 thành lập hệ thống Tư pháp Thái Bình, đánh dấu bước phát triển quan trọng của ngành Tư pháp Thái Bình. Trên cơ sở đó, tổ chức Tư pháp ở cấp huyện và cấp xã cũng được thành lập và hoạt động theo nhiệm vụ chuyên môn của ngành. Trong mỗi giai đoạn lịch sử, ngành Tư pháp lại được giao thêm nhiều nhiệm vụ mới, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Thực hiện Thông tư liên tịch số 23 ngày 22/12/2014 của Bộ Tư pháp và Bộ Nội vụ hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của sở tư pháp, phòng tư pháp cấp huyện, ngày 2/6/2015, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1135 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Sở Tư pháp Thái Bình, cho phép thành lập thêm Phòng Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật. Như vậy, từ một cơ quan có 3 - 4 phòng chuyên môn đến nay đã có 8 phòng chuyên môn và 3 đơn vị sự nghiệp. Tổng số cán bộ, công chức, viên chức có 75 người. Trình độ đại học có 72 người, trong đó có 4 thạc sĩ, 1 chuyên viên cao cấp, 7 chuyên viên chính. Cấp huyện có phòng tư pháp với tổng số 36 cán bộ, công chức, cấp xã có 286 công chức tư pháp - hộ tịch.

Cũng theo quy định của pháp luật, ngành Tư pháp còn quản lý nhà nước về hoạt động của luật sư với 14 tổ chức hành nghề luật sư gồm 1 công ty luật và 13 văn phòng luật sư với 54 luật sư. Các tổ chức giám định tư pháp, 43 giám định viên ở một số lĩnh vực khác như: tài chính - kế toán, xây dựng, thông tin và truyền thông, thuế. Toàn tỉnh có 10 tổ chức hành nghề công chứng với 19 công chứng viên; 5 tổ chức bán đấu giá tài sản với 11 đấu giá viên. Sở Tư pháp quản lý các tổ chức pháp chế của các sở, ngành, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật, cộng tác viên kiểm tra văn bản, cán bộ đầu mối kiểm soát thủ tục hành chính. Quản lý hoạt động hòa giải ở cơ sở với 2.094 tổ hòa giải, 15.229 hòa giải viên. Quản lý công tác xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước thôn, tổ dân phố; tủ sách pháp luật của các xã, phường, thị trấn, các câu lạc bộ trợ giúp pháp lý.

Những năm qua, Sở Tư pháp Thái Bình đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo thực hiện công tác tư pháp như: chương trình, quyết định, kế hoạch, chỉ thị triển khai thực hiện các nhiệm vụ công tác văn bản, theo dõi thi hành pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý, kiểm soát thủ tục hành chính, bồi thường của nhà nước, lý lịch tư pháp, bán đấu giá tài sản, bổ trợ tư pháp, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp, chuẩn tiếp cận pháp luật của người dân ở cơ sở... Ngành cũng đã có đóng góp tích cực vào việc tham gia ý kiến xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của trung ương, địa phương như Hiến pháp, Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng Hình sự, Luật Hôn nhân và Gia đình, Bộ luật Dân sự, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Ngoài ra, ngành đã tích cực phối hợp cùng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh và các sở, ngành tham gia ý kiến xây dựng nhiều bộ luật, luật, pháp lệnh quan trọng về tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp. Từng bước nâng cao chất lượng công tác văn bản, bảo đảm 100% các văn bản quy phạm pháp luật được xây dựng, thẩm định, kiểm tra và rà soát đúng tiến độ, bảo đảm tính hợp pháp, tính khả thi, tính hợp lý của các dự thảo văn bản, phục vụ tốt yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính, cải cách tư pháp. Trong những năm qua, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật từng bước được nhận thức đầy đủ hơn về vai trò, vị trí, nâng cao hơn về chất lượng, đa dạng, phong phú về hình thức, góp phần quan trọng nâng cao ý thức pháp luật trong nhân dân, trở thành một bộ phận không thể thiếu trong công tác giáo dục tư tưởng, chính trị.

Hoạt động trợ giúp pháp lý đạt được những kết quả quan trọng, đã khẳng định được vị trí, vai trò trong việc giúp đỡ pháp lý cho đông đảo người nghèo, người có công với cách mạng và các đối tượng khác, củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước. Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh đã tổ chức trợ giúp pháp lý lưu động ở hầu hết các xã trong tỉnh, tham gia hoạt động tố tụng đạt nhiều kết quả. Mỗi năm thực hiện trợ giúp hàng nghìn vụ việc.

Công tác kiểm soát thủ tục hành chính (TTHC) là một nhiệm vụ mới trong công tác cải cách hành chính. Thực hiện tốt nhiệm vụ này góp phần quan trọng vào kết quả cải cách hành chính, cải cách thể chế, phục vụ tốt các yêu cầu của người dân, tổ chức, doanh nghiệp. Sở đã tham mưu cho UBND tỉnh thiết lập hệ thống cán bộ đầu mối thực hiện công tác kiểm soát TTHC tại các đơn vị với tổng số 344 cán bộ. Tham gia ý kiến vào văn bản quy phạm pháp luật có quy định TTHC. Kiểm soát chất lượng, trình UBND tỉnh công bố TTHC trong các lĩnh vực thuộc thẩm quyền giải quyết của các sở, ngành, UBND cấp huyện và cấp xã. Cập nhật kịp thời vào cơ sở dữ liệu quốc gia về TTHC và đề nghị công khai TTHC. Việc rà soát, đánh giá, đơn giản hóa TTHC thực hiện thường xuyên hàng năm.

Công tác hành chính tư pháp đã đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ. Công tác chứng thực, hộ tịch ở cấp huyện, cấp xã từng bước nâng cao về chất lượng. Trách nhiệm, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của cán bộ các cấp được nâng lên, thể hiện tính chuyên nghiệp trong công việc. Các công việc về hành chính tư pháp thực hiện theo cơ chế “một cửa”, công khai thủ tục giải quyết từng loại việc, tạo thuận lợi cho công dân.

Công tác quản lý nhà nước các hoạt động bổ trợ tư pháp như luật sư, công chứng, bán đấu giá tài sản được tăng cường, từng bước chuyển đổi sang hướng xã hội hóa theo quy định. Kết hợp chặt chẽ công tác quản lý nhà nước với phát huy vai trò tự quản của các tổ chức, bảo đảm hiệu quả hoạt động.    

Các mặt công tác khác như thanh tra, kiểm tra, phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, thực hiện quy chế dân chủ trong ngành được thực hiện nghiêm túc theo quy định, phát huy được tinh thần trách nhiệm, ý thức làm chủ, tự giác của cán bộ, công chức, viên chức trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ và tham gia quản lý, xây dựng cơ quan.

Với những thành tích và kết quả ngành Tư pháp đạt được trong những năm qua, nhiều tập thể, cá nhân đã được khen thưởng: 6 Huân chương Lao động hạng Ba, 7 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Cờ thi đua xuất sắc của Chính phủ; 3 Cờ thi đua xuất sắc của Bộ Tư pháp. Hàng trăm lượt tập thể, cá nhân được Bộ Tư pháp, UBND tỉnh, Hội Luật gia Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tặng Bằng khen. Cơ quan Sở Tư pháp được công nhận là Đơn vị văn hóa cấp tỉnh. Nhiều cá nhân đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua cấp tỉnh, chiến sĩ thi đua ngành Tư pháp, chiến sĩ thi đua cơ sở.

Bùi Thị Lan

Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Tư pháp