Trường THPT Nguyễn Đức Cảnh được thành lập theo Quyết định số 254/QĐ-UB ngày 6/6/1985 của Chủ tịch UBND tỉnh. Địa điểm ngày nay của Trường tại số 24 phố Đinh Tiên Hoàng, phường Kỳ Bá, thành phố Thái Bình.

Hai năm học đầu tiên từ 1985 đến năm 1987, Trường đặt tạm thời tại xã Trần Lãm, thị xã Thái Bình. Lớp học lúc đó là nhà kho hợp tác xã và đình Cả. Năm học đầu tiên có 6 lớp 10. Quyết tâm vượt qua mọi gian nan, thử thách, ngay từ hai năm học đầu tiên vô cùng khó khăn nhưng thầy và trò nhà trường vẫn giành được thành tích rất đáng trân trọng: 9 đội tuyển học sinh giỏi tham gia dự thi thì có 8 đội tuyển đạt giải cao (5 giải nhất, 1 giải nhì, 2 giải ba). Năm học 1987 - 1988, Trường chuyển về ngôi trường mới khang trang với dãy nhà 4 tầng, 24 phòng học song vẫn còn khó khăn, thiếu thốn về cơ sở vật chất. Tại đây, thầy và trò lại tiếp tục hăng say lao động, đập gạch, rải xỉ than, xỉ vôi làm sân trường và các lối đi, trồng cây bóng mát... 30 năm, khoảng thời gian quý báu đó đã tạo nên lịch sử phát triển của Trường. Trường THPT Nguyễn Đức Cảnh đã lớn mạnh không ngừng, tiến bộ về mọi mặt và dần hoàn thiện về cơ sở vật chất. Năm 1995, nhà trường xây dựng nhà hiệu bộ. Năm 2000, nhà trường xây dựng dãy nhà học 3 tầng, 12 phòng học. Năm 2002, nhà trường xây dựng khu nhà thí nghiệm, thực hành, thư viện, phòng tin học. Đến nay, Trường có 100% lớp học cao tầng, đủ các phòng học chức năng với thiết bị khá hiện đại. Trang thiết bị của nhà trường cũng luôn được sửa chữa, tăng cường đáp ứng được nhu cầu dạy học và các hoạt động khác.

30 năm qua, bên cạnh sự lớn mạnh về cơ sở vật chất, Hội đồng Giáo dục nhà trường cũng không ngừng phát triển, trưởng thành. Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên của Trường từ năm học đầu tiên 1985 - 1986 có 19 thầy cô đến năm học 2015 - 2016 có 91 cán bộ, giáo viên, 100% đạt chuẩn, trong đó 6 thầy cô có học vị thạc sĩ. Số giáo viên giỏi các cấp luôn được duy trì và nâng cao trong từng năm. Trường vinh dự, tự hào có 3 thầy giáo được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nhà giáo ưu tú: thầy Bùi Tấn, thầy Lê Quang Cầu và thầy Bùi Vĩnh Chi. Các thầy thực sự là tấm gương sáng về đạo đức nhà giáo, tấm lòng tâm huyết với nghề, năng lực chuyên môn vững vàng để những thế hệ sau này noi theo. Nhiều thầy cô cũng thành đạt từ mái trường này, khi chuyển đến nơi công tác mới cũng đều là nhà quản lý giỏi, giáo viên có uy tín, giáo viên dạy giỏi, được học sinh nhiều thế hệ ghi nhận. Cùng với đội ngũ cán bộ giáo viên, quy mô lớp học cũng tăng dần theo từng năm. Năm học đầu tiên 1985 - 1986, nhà trường có 6 lớp, 368 em, đến năm học 2015 - 2016 có 42 lớp, 1.980 em. Số lượng học sinh đã tốt nghiệp ra trường 14.916 em, trong đó có hàng trăm em là thạc sĩ, tiến sĩ đang công tác, giảng dạy tại các học viện, trường đại học và các cơ quan nhà nước.

Nhìn lại chặng đường 30 năm qua, sự phát triển và trưởng thành của Trường THPT Nguyễn Đức Cảnh luôn gắn liền với những giá trị riêng, những trang sử truyền thống vẻ vang mà nhiều thế hệ đã dày công vun đắp. Giá trị lớn nhất của Trường là công tác quản lý học sinh, duy trì nền nếp, kỷ cương học đường, đó là nền tảng vững chắc để nhà trường vững bước đi lên. Bằng công sức và trí tuệ của nhiều thầy cô, nhà trường đã có nhiều biện pháp, nhiều tài liệu lưu hành nội bộ để giáo dục và rèn luyện đạo đức học sinh. Đoàn Thanh niên là lực lượng xung kích và nòng cốt trong hoạt động này. Ban Đại diện phụ huynh học sinh hoạt động đúng điều lệ và rất hiệu quả, phối hợp tích cực trong mọi hoạt động giáo dục của nhà trường. Vì vậy, hằng năm, tỷ lệ học sinh xếp loại hạnh kiểm tốt và khá trên 99%, xếp loại trung bình và yếu dưới 1%. Trường đã và đang tiếp tục xây dựng thành công phong cách học sinh Trường THPT Nguyễn Đức Cảnh "Chăm ngoan, học giỏi, thanh lịch".

Với việc thực hiện tốt quy chế chuyên môn, nội quy, kỷ cương học đường nên chất lượng dạy, học các bộ môn văn hóa của nhà trường luôn đứng đầu các trường THPT trong tỉnh. Kết quả thi học sinh giỏi của nhà trường ở top đầu, kết quả thi đại học nhiều năm nằm trong top 200 trường THPT trong toàn quốc có điểm thi cao nhất. Với tỷ lệ học sinh đỗ đại học, đỗ đại học điểm cao chỉ đứng sau Trường THPT Chuyên Thái Bình, Trường THPT Nguyễn Đức Cảnh đã vinh dự được Chủ tịch UBND tỉnh biểu dương, khen thưởng. Không chỉ quan tâm đến việc học tập và rèn luyên tại Trường, nhà trường luôn tổ chức để các em học sinh tham gia các hoạt động xã hội, từ thiện, thi an toàn giao thông, tìm hiểu sức khỏe sinh sản vị thành niên, tìm hiểu về HIV/AIDS và cách phòng chống... nhằm giúp các em hình thành những phẩm chất quan trọng, bồi đắp những tình cảm tốt đẹp và trang bị những kỹ năng sống cần thiết.

Với sự cố gắng lớn lao của tập thể thầy và trò, thành tích của nhà trường được tích lũy qua từng năm học. Năm 2001, Trường THPT Nguyễn Đức Cảnh là 1 trong 3 trường THPT đầu tiên của Thái Bình được Bộ Giáo dục và Đào tạo công nhận đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 2001 - 2010, và tiếp tục được công nhận giai đoạn 2010 - 2020. Trường đã vinh dự được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba, hạng Nhì, hạng Nhất. Từ năm 2005 đến 2015, Trường liên tục đạt danh hiệu tiên tiến xuất sắc, được nhận nhiều cờ thi đua, bằng khen của Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo và của tỉnh. Để có được trang sử vẻ vang như hôm nay là nhờ sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, giúp đỡ về mọi mặt cấp ủy, chính quyền địa phương, các ban, ngành, đoàn thể, Sở Giáo dục và Đào tạo. Bên cạnh đó là sự đồng tình ủng hộ và kết hợp chặt chẽ của các bậc phụ huynh học sinh; sự nỗ lực phấn đấu không biết mệt mỏi của các thế hệ cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường.

Năm 2015, Trường THPT Nguyễn Đức Cảnh tròn 30 tuổi. Tập thể Hội đồng Giáo dục nhà trường càng ý thức được trách nhiệm lớn lao của mình trong sự nghiệp trồng người, góp phần cùng ngành Giáo dục thực hiện thật tốt sứ mệnh: Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài; đào tạo nguồn lực con người có chất lượng cao cho tỉnh và đất nước. Để tiếp tục trên hành trình hướng tới những mục tiêu cao cả đó, thầy và trò nhà trường sẽ cống hiến hết sức mình để Trường THPT Nguyễn Đức Cảnh mãi mãi xứng đáng với tên gọi của người chiến sĩ cộng sản kiên trung và là một trường trọng điểm chất lượng cao của tỉnh, một điểm sáng vững bền trong sự nghiệp giáo dục và đào tạo.

Vũ Trọng Lâm
(Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Đức Cảnh)

Trần Hương - Trịnh Cường