Nhận thức sâu sắc ý nghĩa, tầm quan trọng của xây dựng đời sống văn hóa đối với sự phát triển bền vững, thời gian qua Phòng Văn hóa đã chủ động tham mưu cho UBND Thành phố các biện pháp chỉ đạo và triển khai thực hiện. Phát hơn 900 cuốn tài liệu về Quyết định 02 của UBND tỉnh cho các phòng, ban và các xã, phường. Hướng dẫn chi tiết về tiêu chuẩn, trình tự, thủ tục, hồ sơ công nhận danh hiệu gia đình, đơn vị văn hóa. Phát động phong trào thi đua, ký cam kết thực hiện các chủ đề của năm về xây dựng nếp sống văn hóa đô thị, môi trường và mỹ quan đô thị, xây dựng tuyến phố văn hóa…

Lồng ghép việc thực hiện xây dựng nếp sống văn hóa với các phong trào thi đua của ngành và địa phương như: Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, phụ nữ tích cực học tập lao động sáng tạo xây dựng gia đình hạnh phúc, xây dựng gia đình 5 không - 3 sạch, sạch nhà - đẹp phố - tổ dân phố an toàn, vỉa hè - đoạn đường tự quản… Một số phường, xã đã ban hành quy định cụ thể về thực hiện nếp sống văn hóa trong việc cưới, việc tang, lễ hội phù hợp với thực tiễn địa phương; nhiều cơ quan, đơn vị, tổ dân phố, thôn làng cũng đã cụ thể hóa các nội dung của Quyết định số 02 vào hương ước, quy ước để giám sát quá trình thực hiện tại cơ sở…

Nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp nói trên, phong trào xây dựng gia đình văn hóa trên địa bàn Thành phố có bước phát triển mạnh mẽ cả về bề rộng và chiều sâu. Tỷ lệ gia đình đăng ký xây dựng gia đình văn hóa năm sau cao hơn năm trước, năm 2011 có gần 50.000 gia đình đăng ký, chiếm 94,5%. Qua bình xét có 45.500 gia đình được công nhận, chiếm 86,4%. Hàng ngàn gia đình văn hóa nói trên đang trở thành tấm gương và là hạt nhân ở cơ sở góp phần gìn giữ truyền thống văn hóa tốt đẹp, gắn kết tình làng nghĩa xóm, khơi dậy truyền thống hiếu học, tích cực đóng góp cho phong trào xây dựng nếp sống văn minh đô thị. Không ít gia đình có nhiều thế hệ cùng chung sống nhưng vẫn giữ được sự hòa thuận, kính trên nhường dưới, con cháu thành đạt. Nhiều gia đình nỗ lực vượt khó vươn lên chiến thắng đói nghèo, làm giàu cho bản thân và xã hội…

Phong trào xây dựng đơn vị văn hóa tiếp tục được triển khai sâu rộng, quy trình đăng ký, bình xét được thực hiện công khai, dân chủ, chặt chẽ, việc trao giấy chứng nhận được tổ chức trang trọng. Năm 2009, Thành phố có 370/ 421 thôn, tổ dân phố đăng ký, trong đó 73 đơn vị được xét công nhận. Đến năm 2011 đã có 425/ 427 thôn, tổ dân phố đăng ký, chiếm 99,5%, trong đó 143 đơn vị được xét công nhận, tăng 70 đơn vị so với năm 2009. Một số thôn, tổ dân phố đạt danh hiệu đơn vị văn hóa nhiều năm liền như tổ 8 (phường Trần Lãm), tổ 3 (phường Trần Hưng Đạo), tổ 14 (phường Phú Khánh), tổ 1 (xã Vũ Chính)… Cùng với các thôn và tổ dân phố, hàng năm còn có trên 90% số cơ quan, đơn vị, trường học đăng ký xây dựng nếp sống văn hóa; trong 3 năm (2009- 2011) đã xét công nhận 220 lượt cơ quan, doanh nghiệp, trường học đạt danh hiệu đơn vị văn hóa, tăng 115 lượt đơn vị so với giai đoạn 2006- 2008…

Đặc biệt phong trào xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội thời gian qua có nhiều tiến bộ rõ rệt. 100% phường, xã tổ chức đăng ký và trao giấy kết hôn tại trụ sở chính quyền bảo đảm trang trọng, đúng luật. Các thủ tục ăn hỏi, dạm ngõ được tổ chức đơn giản, gọn nhẹ; việc ăn uống trong lễ cưới phần lớn chỉ trong nội tộc và bạn bè thân thiết, ngày càng có nhiều gia đình chọn tổ chức tiệc trà, hạn chế tình trạng ăn uống linh đình, tốn kém, kéo dài. Những gia đình có người qua đời đều đến UBND xã, phường làm thủ tục khai tử đúng thời gian quy định; phần lớn thôn, tổ dân phố đều thành lập ban lễ tang với sự tham gia của cấp ủy, chính quyền và các đoàn thể để điều hành tang lễ bảo đảm trang trọng và đúng nghi thức. Tình trạng sử dụng nhạc tang quá giờ quy định, cỗ bàn linh đình, thuê khóc và rải giấy tiền trên đường đi an táng đã giảm so với trước. Hàng năm có khoảng 85% số đám cưới và khoảng 92% số đám tang thực hiện đúng quy định về nếp sống văn hóa.

Không chỉ chú trọng việc chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện mà Thành phố còn luôn quan tâm đến công tác sơ kết, tổng kết và biểu dương khen thưởng. Định kỳ hàng năm đều tổ chức hội nghị gặp mặt, biểu dương gia đình, đơn vị văn hóa tiêu biểu; 3 năm tổ chức hội nghị sơ kết và 10 năm tổ chức tổng kết, rút kinh nghiệm, biểu dương và nhân rộng những điển hình tiên tiến. Từ năm 2009 đến nay, Thành phố đã biểu dương, khen thưởng 65 lượt tập thể, 92 lượt gia đình và 6 cá nhân xuất sắc; trong đó có 12 tập thể, 36 gia đình và 2 cá nhân được UBND tỉnh, Sở Văn hóa - Thể thao- Du lịch khen thưởng.

Vũ Mạnh