Quyết toán công trình chậm

Thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, năm 2014, thôn Nam Long phát động nhân dân xây dựng 3 tuyến đường chính của thôn, trong đó có tuyến đường nằm giữa dài 353m. Cùng với xi măng hỗ trợ của tỉnh, 60 gia đình trên địa bàn được huy động đóng góp, ủng hộ kinh phí, ngày công tham gia xây dựng tuyến đường. 

Đợt đầu tiên thôn phát động bà con đóng góp 1,2 triệu đồng/khẩu, trong đó một số hộ gương mẫu đã sớm đóng góp theo mức này. Sau đó, vì có nguồn kinh phí 85 triệu đồng của con em quê hương ủng hộ, thôn giảm mức đóng góp xuống còn 600.000 đồng/khẩu, hầu hết các gia đình đóng góp theo mức này. Có kinh phí do bà con đóng góp, ủng hộ và xi măng hỗ trợ của tỉnh, tuyến đường trục thôn nhanh chóng được đổ bê tông cứng hóa dày 16cm, mặt đường rộng 3,5m, lề đường hai bên được cứng hóa mỏng hơn, mỗi bên rộng 50cm; các đoạn đường qua ao được xây kè từ lòng ao đến mặt đường.

Theo phản ánh của người dân tại khu vực tuyến đường này, ban đầu bà con rất phấn khởi vì có đường nông thôn mới to rộng, khang trang để đi nhưng sau nhiều lần yêu cầu thôn Nam Long quyết toán kinh phí, công khai toàn bộ các khoản thu, chi, vật liệu, ngày công liên quan đến việc xây dựng tuyến đường không được thì người dân rất bức xúc. 

Ông Bùi Xuân Thức, thanh tra nhân dân thôn Nam Long cho biết: 3 năm nay, trong các cuộc họp của thôn, bà con đều yêu cầu thôn quyết toán và công khai toàn bộ kinh phí liên quan đến việc xây dựng tuyến đường trục thôn này. Đường xây dựng và đi vào sử dụng 3 năm nay nhưng bà con vẫn không biết tổng kinh phí xây dựng hết bao nhiêu, hết bao nhiêu m³ cát, bao nhiêu m³ đá, cân đối thu, chi thừa hay thiếu. Gần chục hộ gương mẫu đóng sớm với kinh phí 1,2 triệu đồng/khẩu, gấp đôi so với hộ khác, nhiều lần có ý kiến thôn phải trả lại tiền đóng thừa nhưng hiện nay cũng chưa được nhận lại tiền. Số ít hộ đóng chưa đủ hoặc chưa đóng góp kinh phí xây dựng đường, muốn đóng cho đủ cũng không biết đóng bao nhiêu vì đường chưa được quyết toán. Nhiều người được thuê ngày công lao động thi công tuyến đường cũng chưa được thanh toán. Mỗi lần yêu cầu thì cán bộ thôn đều ậm ừ, hứa hẹn sẽ quyết toán nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện. Bà con bức xúc và thắc mắc vì sao tuyến đường dài chỉ có 353m với các khoản kinh phí thu, chi, hỗ trợ rất cụ thể lại cần nhiều thời gian để quyết toán đến vậy và sẽ cần phải chờ trong bao lâu nữa?. 

Ông Bùi Văn K. một đảng viên của Chi bộ thôn Nam Long cho biết: Thôn có 3 tuyến đường nhưng 2 tuyến kia đã quyết toán từ lâu, chỉ còn tuyến đường này là chưa quyết toán gây bức xúc trong nhân dân. Chi bộ đã nhiều lượt họp bàn, chỉ đạo thôn phải tiến hành quyết toán dứt điểm công trình nhưng  đến nay thôn vẫn chưa thực hiện. Cảm nhận việc thu, chi xây dựng tuyến đường chưa công khai rõ ràng, tạo bức xúc cho bà con, một số “mạnh thường quân” đã tài trợ xây dựng tuyến đường từng lên tiếng thu hồi lại tiền ủng hộ, một số cá nhân khác muốn hỗ trợ kinh phí sửa chữa, nâng cấp đường nhưng thấy thôn “lằng nhằng” chưa quyết toán xong kinh phí xây dựng nên đã bỏ ý định ủng hộ.

Tìm hiểu nguyên nhân chậm trễ trong quyết toán công trình, chúng tôi tìm gặp ông Cao Văn Phóng, Trưởng thôn Nam Long, xã Tự Tân. Ông Phóng cho rằng do còn phải vận động khoảng 6 - 7 hộ gia đình tiếp tục xây dựng 1 tuyến đường nhánh nằm ngang nối giữa tuyến đường dài 353m nêu trên và 1 tuyến đường trục thôn khác nhưng các hộ này chưa đồng thuận nên công trình chưa quyết toán được. Khi chúng tôi phản bác rằng lý do này chưa thuyết phục vì đây là hai tuyến đường độc lập, hoàn toàn có thể quyết toán công trình của tuyến đường 353m nêu trên mà không phụ thuộc vào đoạn đường nhánh, ông Phóng lại thay đổi quan điểm ban đầu và đưa ra ý kiến là “chúng tôi cũng đang khẩn trương tập hợp số liệu để đến vụ mùa tới sẽ quyết toán công trình đường trục thôn này”.

Kè ao đang dần bị sụt lún xuống lòng ao.

Lề đường sạt lở, đường có nguy cơ vỡ

Đường chưa được quyết toán nhưng đã hư hỏng nghiêm trọng. Không khó để nhận thấy những mảng bê tông gãy lô nhô trên các mặt ao liền kề tuyến đường trục dài 353m của thôn Nam Long. Đây chính là toàn bộ phần kè ao và lề đường đã bị sạt lở, chìm xuống lòng ao. 

Theo người dân hai bên tuyến đường cho biết: Trước kia đường nhỏ hẹp, để bảo đảm tiêu chí NTM, thôn vận động nhân dân hiến đất để mở rộng đường. Do tuyến đường nằm giữa, hai bên nhiều ao sâu nên những đoạn qua ao phải tiến hành xây tường kè cao khoảng 2 - 3m từ lòng ao lên mặt đường và đổ cát vào lòng. Trong quá trình thi công, toàn bộ phần kỹ thuật do thôn và tiểu ban xây dựng tuyến đường thuê thợ thực hiện, bà con hầu hết chỉ hỗ trợ vận chuyển vật liệu. Tuy nhiên, sau một thời gian ngắn khi công trình hoàn thành đưa vào sử dụng, các bức tường kè ao đã bị sạt lở nghiêm trọng. Đến nay, hầu hết lề đường của tuyến đường này đã bị các ao nằm liền kề “nuốt chửng”, hoặc gãy nứt chuẩn bị sạt lở.

Cùng quan điểm với ông Bùi Xuân Thức, thanh tra nhân dân thôn Nam Long, nhiều người dân hai bên trục đường này khẳng định cơn bão số 1 năm 2016 có tác động làm sạt lở lề đường, nhưng rất ít, vì trước đó có nhiều tuyến đường đã bị sạt lở, nguyên nhân gây sạt lở hàng loạt chủ yếu là do chất lượng công trình, nhất là phần kè ao làm chân đường rất kém. Kè sạt lở kéo theo phần đất, cát đệm ở chân đường cũng bị trôi, xói mòn dần gây rỗng thân đường. Phần dưới mặt bê tông đường trống rỗng nhưng phần trên vẫn chịu áp lực trọng tải của các phương tiện giao thông, nếu không sớm khắc phục sẽ gây gãy, hỏng phần mặt đường bê tông, tốn kém nguồn kinh phí hàng trăm triệu đồng của người dân.

Ông Cao Văn Phóng, Trưởng thôn Nam Long, xã Tự Tân Chúng tôi đang chỉ đạo tiểu ban xây dựng tuyến đường tập hợp số liệu phấn đấu sẽ hoàn thành quyết toán sớm công trình để báo cáo trước nhân dân. Đối với lề đường sạt lở, tôi nghĩ do kinh phí nhân dân đóng góp eo hẹp nên khó có điều kiện để xây dựng các đoạn kè có độ bền cao, ngoài ra cơn bão số 1 với lượng mưa lớn và gió mạnh gây ra nhiều đoạn sạt lở, hơn nữa đường chỉ chịu được trọng tải 1,5 tấn nhưng các xe chở vật liệu xây dựng có trọng tải 3 - 4 tấn đôi lúc vẫn lưu thông trên tuyến đường cũng góp phần làm sạt lở lề đường. Ông Bùi Xuân Thức, thanh tra nhân dân thôn Nam Long, xã Tự Tân Tôi nghĩ thôn cần sớm quyết toán công trình đường trục thôn, có sự công khai, minh bạch rõ ràng các khoản thu, chi liên quan để người dân yên tâm. Cấp ủy, chính quyền cũng cần xem xét, vào cuộc kiểm tra, làm rõ, kết luận công khai xem có vi phạm gì trong việc xây dựng tuyến đường trục thôn này hay không, nếu có phải xử lý nghiêm, nếu không có thì cũng giúp bà con hiểu rõ, củng cố niềm tin với chính quyền cơ sở. Ông Trần Trọng Tuấn, thôn Nam Long, xã Tự Tân Hiện nay, nhiều đoạn lề đường đã bị sạt lở, nếu không quan tâm sửa chữa, tu bổ, mặt đường sẽ nhanh chóng bị gãy, hư hỏng, thiệt hại sẽ rất lớn. Người dân chúng tôi sẵn sàng đóng góp thêm để tu bổ, nâng cấp đường, nhưng với điều kiện trước đó, thôn phải quyết toán, thông báo công khai kinh phí xây dựng tuyến đường để nhân dân nắm rõ. Sau này, khi tiến hành sửa chữa, nâng cấp, bảo vệ tuyến đường, thôn cần phải công khai, dân chủ hơn, tránh để xảy ra tình trạng đường sử dụng 3 năm đã hỏng mà vẫn chưa quyết toán, tạo bức xúc trong nhân dân. Bà Lê Thị Hà Thu, thôn Nam Long, xã Tự Tân Cùng đóng góp xây dựng tuyến đường nhưng đến nay có hộ chưa đóng, có hộ đóng 600.000 đồng/khẩu, trong khi đó, gia đình tôi đóng 1,2 triệu đồng/khẩu nhưng cũng không thấy thôn trả lại số tiền nộp thừa. Việc chậm trễ, đến giờ vẫn chưa có thông báo công khai về kinh phí xây dựng tuyến đường ít nhiều gây hoài nghi, làm mất niềm tin của người dân đối với một số cán bộ cơ sở.

Bá Ngọc