Vốn sinh trưởng ở mảnh đất Thái Bình phẳng như sân, điều gây ấn tượng nhất đối với chúng tôi không gì ngoài con đường uốn lượn rồng rắn theo những dáng núi, hình đèo. Gọi là đường chiến lược nhưng chiều ngang nhiều chỗ chỉ 3 - 4 mét. Một bên là taluy dương sừng sững, một bên là vực sâu thăm thẳm suốt ngày đêm ào ào tiếng thác réo. Ðược tận mắt chứng kiến con đường hiểm trở này mới thấy hết sức mạnh dời non lấp biển của bộ đội và TNXP trong chiến dịch lịch sử Ðiện Biên Phủ.

Nhắc đến Ðiện Biên Phủ, lớp TNXP ngày ấy thể nào cũng nghĩ ngay tới Ðại tướng Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp. Lý do có lẽ cũng rất dễ hiểu: trong chiến dịch, Ðại tướng đặt cả niềm tin vào bộ đội và TNXP. Phương châm “đánh chắc tiến chắc” của Ðại tướng đã được bộ đội và TNXP hồ hởi đón nhận và thực hiện hết sức nghiêm chỉnh. Mưu lược tài ba của Ðại tướng kết hợp với quyết tâm của bộ đội và TNXP đã tạo ra sức mạnh kỳ diệu đập tan tập đoàn cứ điểm mạnh nhất Ðông Dương của thực dân Pháp và can thiệp Mỹ viết lên bản anh hùng ca Ðiện Biên Phủ chấn động địa cầu.

Tổng kết chiến dịch Ðiện Biên Phủ, thay mặt Ðảng và Nhà nước, Ðại tướng Võ Nguyên Giáp đã đánh giá lực lượng TNXP bằng một câu tươi rói tính lịch sử: “Tôi luôn coi TNXP như bộ đội”. Bởi sùng bái Ðại tướng nên chúng tôi cứ ao ước được vào thăm Sở chỉ huy Mường Phăng - nơi Ðại tướng từng hạ những mệnh lệnh thiêng liêng định đoạt số phận 16.000 tên lính viễn chinh Pháp.

Còn nhớ vào sáng một ngày chủ nhật giữa tháng 5 năm 1959, tôi cùng cậu Minh, cậu Huy tìm gặp anh Hiệp (đại đội trưởng) xin phép đi thăm Sở chỉ huy Mường Phăng. Ðường vào Mường Phăng tính ra chưa đầy 50 cây số nhưng ngày ấy ngoài cuốc bộ, chỉ còn cách đi nhờ xe bộ đội.

Ðứng chờ tại một con dốc nhỏ, may sao một chiếc xe chở xi măng của quân đội đã cho chúng tôi đi cùng. Sau gần 3 tiếng đồng hồ lắc lư chao đảo đến chóng mặt, chiếc xe dừng bánh tại đầu một lối mòn rẽ vào rừng. Tận lúc bấy giờ chúng tôi mới vỡ lẽ, dẫn tới Ðại bản doanh của vị Thống soái lừng danh lại là một con đường mòn hoang dã đến nhường này.

Có lẽ đầu năm 1954, Ðại tướng cùng các chiến sĩ cũng giống như 3 chúng tôi hôm nay phải xắn quần, chống gậy vừa rẽ cây dò dẫm bước đi vừa luôn phải cúi bắt những con vắt xanh đang bám chằng quanh  hai ống chân. Khi len lỏi trong rừng cây, khi men theo sườn dốc, con đường đúng nghĩa lối mòn giữa thâm sơn cùng cốc nên đã bảo đảm yếu tố tuyệt đối bí mật cho Sở chỉ huy tiền phương. Sau hơn tiếng đồng hồ vừa lần theo dấu vừa hỏi thăm những người Thái đi rừng, chúng tôi đã tới được nơi Ðại tướng làm việc thời chiến dịch.

Giao thông hào, địa điểm các chiến sĩ cận vệ đứng gác, hầm chỉ huy, hầm đặt điện đài, phòng họp… tất cả vẫn hiển hiện nguyên vẹn. Ngắm những cây gỗ ghép ngang nóc hầm, những chiếc bàn mộc mạc đơn sơ, những gian phòng chìm sâu trong thân núi… chúng tôi ngỡ như thấy Ðại tướng đang cùng Bộ chỉ huy hoạch định những binh pháp tối ưu nhằm xóa sổ 49 cứ điểm của quân thù quanh lòng chảo Ðiện Biên. Ðược chiêm ngưỡng Sở chỉ huy Mường Phăng, tôi tự hào coi đây là diễm phúc của đời mình.

Người ta thường nói: “Phúc bất trùng lai” nhưng lạ thay, “phúc” lại thật sự đến với tôi lần thứ 2 đó là sáng ngày 18/12/2009, với tư cách người làm báo Cựu TNXP tôi được mời dự Ðại hội nhiệm kỳ II Hội Cựu TNXP Việt Nam tổ chức tại Cung Văn hóa Hữu nghị Hà Nội. Hạnh phúc gì bằng được thấy cảnh cả hội trường vang dội tiếng vỗ tay reo mừng khi Thượng tướng Nguyễn Khắc Nghiên, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng trao bức trướng của Ðại tướng Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp tặng Ðại hội có thêu dòng chữ: “Tôi luôn coi TNXP như bộ đội vì trong phẩm chất của TNXP có phẩm chất của Bộ đội cụ Hồ”. Hẳn đã xác nhận TNXP là một binh chủng bán vũ trang luôn sát cánh cùng bộ đội như hình với bóng trong suốt cuộc trường chinh vệ quốc nên giờ đây Ðại tướng mới ưu ái nhấn mạnh thêm: “vì trong phẩm chất của TNXP có phẩm chất của Bộ đội cụ Hồ”.

Vậy là vừa chẵn nửa thế kỷ tôi lại may mắn được gián tiếp gặp Ðại tướng lần thứ 2. Gọi là gián tiếp nhưng mấy ai có được cơ hội vàng như tôi. Hâm mộ Ðại tướng, sùng kính Ðại tướng đâu chỉ có tôi, đâu chỉ có người Việt Nam và bầu bạn năm châu bốn biển mà còn có cả những đối tượng bên kia chiến tuyến: Trước khi được ta trả về Pháp, viên tướng bại trận DeCatsteri thổ lộ: “…

Tôi thừa nhận tướng Giáp rất sành sỏi binh nghiệp và khôn ngoan, tài giỏi hơn tôi đã đành mà còn  hơn cả tướng Côgny và Ðại tướng Navarreon>. Tôi hân hạnh được làm đối thủ và làm kẻ chiến bại trực tiếp của vị tướng đại tài Võ Nguyên Giáp”. Sau khi chịu thảm bại ở Việt Namon>, tướng Wermoland, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ thốt lên: “Võ Nguyên Giáp là một vị tướng vĩ đại. Ông trở thành một vị tướng tài năng nhất của thế kỷ 20 và chuyên gia vĩ đại nhất về chiến tranh nhân dân…”

Người dày công tìm hiểu về Ðại tướng quả đã nhiều. Người từng được tiếp xúc với Ðại tướng cũng không hề ít. Một chiến sỹ TNXP như tôi mới chỉ lưu lại đôi lần kỷ niệm gián tiếp nho nhỏ như vậy nhưng cũng đủ hạnh phúc gọi đó là Ấn tượng chẳng dễ nhạt phai - Ấn tượng Võ Nguyên Giáp!

Hoàng Ngọc Khuyến

(Khu 3, Thị trấn Diêm Ðiền, Thái Thụy)