Con đê Hồng Hà 2 đi qua địa phận xã Vũ Đoài (Vũ Thư) chia quỹ đất canh tác nơi đây làm 2 vùng: vùng bãi ngoài và vùng trong đồng. Hệ thống kênh mương được quy hoạch, hàng năm địa phương quan tâm tu sửa, nạo vét giành thế chủ động nguồn nước tưới nên Vũ Đoài nhiều năm nay thoát khỏi nạn chiêm khê, mùa úng, sản xuất nông nghiệp có bước phát triển vượt trội, vươn lên tốp khá của huyện.

Năm 1999 – 2001, thực hiện Quyết định 652 và Quyết định 948 của UBND tỉnh, cấp ủy, chính quyền địa phương đã thực hiện điều chỉnh ruộng đất và dồn điền đổi thửa đất nông nghiệp quy mô toàn xã, bình quân còn 3,1 thửa/hộ, 554m2/khẩu (theo Quyết định 652); 108m2/khẩu (theo Quyết định 948). Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu sản xuất hàng hóa thì ruộng đất còn manh mún. Hệ thống giao thông, thủy lợi tuy được cải tạo nhưng chưa đáp ứng việc phục vụ sản xuất quy vùng.

Dồn điền đổi thửa đất nông nghiệp ngoài đồng là việc làm khó khăn phức tạp, diễn ra trong điều kiện thời gian ngắn. Mục tiêu là: mỗi hộ gia đình sau dồn đổi chỉ còn 1 thửa hoặc nhiều hộ 1 thửa phục vụ công tác quy hoạch nhằm tạo ra vùng sản xuất hàng hóa, thuận lợi cho chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi. Vận động nhân dân hiến đất, góp đất xây dựng giao thông, thủy lợi nội đồng theo đề án xây dựng nông thôn mới; quy hoạch đất 5% để xây dựng công trình công cộng.

Yêu cầu đặt ra là phải bảo đảm sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, sự thông suốt và hưởng ứng của nhân dân. Đảng ủy nhất quán phương châm: dân biết, dân bàn, dân kiểm tra, chỗ nào chưa được thì bàn bạc xem xét, thực hiện cho được trên quan điểm: “làm cho được, cho tốt, chứ không làm cho xong”. Vì vậy, Vũ Đoài xác định lấy công tác tuyên truyền vận động nhân dân làm then chốt, là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu thực hiện đúng quy chế dân chủ ở cơ sở để đả thông tư tưởng cho nhân dân.

Từ xã đến 11 thôn đã tổ chức hàng chục cuộc họp triển khai, bàn bạc nội dung phương án và những việc cụ thể, đi đến thống nhất: Các thôn cơ bản giữ vững ổn định ruộng đất trên địa bàn, tự hoán đổi vị trí phù hợp địa dư canh tác để thuận tiện giao đất ổn định cho dân. UBND xã rút một số đất vùng ngoài bãi để điều chỉnh cho các thôn sau khi quy hoạch đất 5% và cắm mốc giao thông, thủy lợi. Từng thôn lập phương án giao ruộng, tiến hành khảo sát, lập sơ đồ ruộng đất, khuyến khích nhiều hộ, dòng họ nhận cùng 1 thửa. Những vùng canh tác khó khăn hơn vận động nhân dân tự nhận. Một số thôn quy định: Những hộ có diện tích dưới 5 sào chỉ nhận 1 thửa, với hộ trên 5 sào cần thiết mới phải nhận 2 thửa.

Song song với việc điều tra hiện trạng đất nông nghiệp, công tác xây dựng hệ thống mương máng và giao thông nội đồng diễn ra sôi động vào ngày toàn huyện ra quân toàn huyện làm thủy lợi đông xuân. Xã huy động lúc cao điểm 9 máy xúc, các thôn huy động nhân dân đào đắp bờ vùng, bờ thửa trước khi giao ruộng. Tổng khối lượng đào đắp toàn xã đến nay là 122.777 m3 ( năm 2010 làm 103.123 m3, năm 2011 là 19.654 m3). Trong đó thuê máy làm 58.975 m3, nhân dân đào đắp thủ công 41.384 m3, ngoài ra nhân dân góp công tu sửa mương máng cấp 2, cấp 3 là 22.454 m3. HTX dịch vụ nông nghiệp tổ chức mua vật liệu xây dựng tự làm cống bi. Đến nay đã lắp đặt 1.200 m cống bi tại các vị trí đầu khâu. Tổng kinh phí phục vụ dồn điền đổi thửa toàn xã trên 2.964 triệu đồng.

Ông Đỗ Năng Hoạt, Phó Chủ tịch UBND huyện, Trưởng Tiểu ban dồn điền đổi thửa huyện nhận xét: “Trong 5 xã làm điểm dồn điền đổi thửa đất nông nghiệp ngoài đồng của huyện năm 2010, đồng ruộng, bờ vùng, bờ thửa, mương máng hoàn chỉnh nhất là Tân Phong và Vũ Đoài. Vũ Đoài có diện tích nhân dân đóng góp nhiều nhất (21,3 ha), trừ theo khẩu 652 là 36m2/khẩu để làm  giao thông, thủy lợi nội đồng, trong đó có 1,4 ha trong khu dân cư để mở rộng đường trục xã.” Tổ trưởng tổ công tác chuyên môn ( tiểu ban dồn điền đổi thửa đất nông nghiệp ngoài đồng), ông Phạm Công Ích cho chúng tôi biết: Hơn cả sự mong đợi, sau 3 tháng, Vũ Đoài đã hoàn thành giao ruộng cho dân. Bình quân 1,22 thửa/hộ, ( giảm 1,88 thửa/hộ). Thôn 7 và thôn 11  bình quân số thửa thấp nhất, mỗi hộ chưa đến 1 thửa. Thửa có diện tích lớn nhất 5.400 m2, diện tích nhỏ nhất 360 m2.

Năm 2011, năm đầu canh tác trên đồng ruộng được chỉnh trang với những ô thửa được bố trí hợp lý thuận lợi cho sản xuất, Vũ Đoài đã đạt được thắng lợi cả 3 vụ trong năm. Vụ xuân 2011, năng suất đạt 70 tạ/ha, tăng 16,3% so với vụ xuân 2010. Cây màu xuân như ngô đạt 55 tạ/ha, tăng 1,8%, đậu tương hè thu 15 tạ/ha, tăng 25% so với năm 2010. Vụ mùa năng suất lúa đạt 56, 8 tạ/ha. Do đưa cơ giới vào các khâu thu họach, làm đất, gieo vãi, gieo sạ hàng nên Vũ Đoài thu lúa mùa, triển khai vụ đông nhanh hơn nhiều xã. Kết quả vụ đông năm nay, Vũ Đoài gieo trồng tổng diện tích 315,6 ha, vượt chỉ tiêu diện tích huyện giao, trong đó 176 ha trồng đậu tương.

Bài, ảnh: Bảo Linh