Ngay từ khi còn nằm trong nôi, qua lời ru ngọt ngào của mẹ, mỗi đứa trẻ đã được nghe những lời dạy bảo yêu thương: “Công cha như núi Thái Sơn/ Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”. Lớn hơn một chút, bài học làm người đầu tiên các thế hệ Việt Nam giáo dục con cháu cũng là dạy cách ứng xử: “kính trên, nhường dưới”, “chị ngã, em nâng”, “môi hở, răng lạnh”, “lá lành đùm lá rách”, “bầu ơi thương lấy bí cùng”.

Những lời dạy ấy đã thấm sâu trong mỗi người con đất Việt, góp phần hình thành bản sắc văn hóa dân tộc, đó là lòng nhân hậu, thủy chung, sống có nghĩa có tình; sự chia sẻ, đoàn kết gắn bó từ trong gia đình đến cộng đồng, làng, nước. Chính vì hiểu giá trị thiêng liêng của gia đình, khi đất nước có giặc ngoại xâm, bao thanh niên trai gái đã lên đường đánh giặc, bảo vệ gia đình, quê hương, đất nước bình yên.

Trải qua thăng trầm lịch sử, cơ cấu xã hội có sự biến đổi, nhưng tổ chức của gia đình không biến đổi nhiều. Gia đình là tế bào của xã hội, do đó, văn hóa gia đình đóng vai trò quan trọng trong vấn đề giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc. Những quan niệm cơ bản về vị trí, vai trò của gia đình đối với sự tồn tại, phát triển của cá nhân và đất nước vẫn giữ nguyên giá trị. Người Việt luôn gắn bó với gia đình. Việc phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp của gia đình truyền thống trong công tác xây dựng gia đình văn hóa có đời sống kinh tế phát triển, đời sống văn hóa tinh thần lành mạnh phong phú là yêu cầu bức thiết của toàn xã hội.

Đảng và Nhà nước ta rất coi trọng vấn đề gia đình, coi đây là một trong những động lực để xây dựng một xã hội lành mạnh, văn minh và phát triển bền vững. Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ VI đã khẳng định “Gia đình là tế bào của xã hội, có vai trò rất quan trọng trong sự nghiệp xây dựng chế độ mới, nền kinh tế mới, con người mới” và liên tục trong các Nghị quyết Đại hội VII, VIII, IX đều đề cập đến vị trí, vai trò của gia đình trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước, đến Đại hội X của Đảng một lần nữa nhấn mạnh: “Phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam, thích ứng với những đòi hỏi của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, thật sự là tổ ấm của mỗi người, là tế bào lành mạnh của xã hội, là môi trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách con người, bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống tốt đẹp, tạo nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Tại Đại hội XI các vấn đề liên quan đến gia đình được Đảng quan tâm… Sớm có chiến lược quốc gia về xây dựng gia đình Việt Nam, góp phần giữ gìn và phát triển những giá trị truyền thống của văn hóa, con người Việt Nam, nuôi dưỡng, giáo dục thế hệ trẻ. Đúc kết và xây dựng hệ giá trị chung của người Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế”.

Ngày 19 tháng 2 năm 2013, Thủ tướng Chính phủ đã chọn năm 2013 là Năm Gia đình Việt Nam. Đây là một sự kiện quan trọng đánh dấu sự nỗ lực, quyết tâm của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trong việc xây dựng gia đình Việt Nam no ấm, tiến bộ, bình đẳng và hạnh phúc, phấn đấu hoàn thành mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh”.

Trong cuộc sống hiện nay, mỗi gia đình cần hướng tới sự hiểu biết lẫn nhau bằng tình cảm, kiến thức, trí thức và các mối quan hệ xã hội. Mỗi cơ quan, đoàn thể, địa phương cùng suy nghĩ và có những hành động thiết thực, từng bước giải quyết những khó khăn, thách thức trong cuộc sống gia đình. Tiếp tục giáo dục các thành viên trong gia đình có ý thức lưu giữ và phát huy những giá trị truyền thống gia đình: Tình yêu thương, đức hy sinh, lòng vị tha và nhân ái...; có lối sống lành mạnh, ứng xử văn minh phù hợp với truyền thống văn hóa của dân tộc và xu thế phát triển của thời đại.

Nguyễn Văn Thanh
(Đông Hà - Quảng  Trị)