Từ 4 - 5 giờ sáng, đi dọc từ xã Đông Xuân, Đông Động qua xã Phú Châu tới Nguyên Xá, Phong Châu, Hợp Tiến rồi về Phú Lương, An Châu..., đâu đâu cũng thấy bà con nông dân đội đèn pin cấy lúa. Bà Bùi Thị Thía, thôn Cốc, xã Phú Châu cho biết: Ban ngày nhiệt độ ngoài trời cao nên 4 giờ sáng tôi đã ra đồng nhổ mạ, cấy đến khoảng 9 - 10 giờ sáng, khi nắng nóng bắt đầu gay gắt thì về nhà nghỉ ngơi, chiều mát lại ra cấy đến 8 - 9 giờ tối mới về. Cấy lúa đêm vừa mát, cây lúa lại có thời gian hồi phục. Cũng ở thôn Cốc, bà Nguyễn Thị Bé vừa nhanh tay cấy vừa chia sẻ: Thời tiết nắng nóng, không còn cách nào khác là cấy vào ban đêm cho đỡ mất sức. Xưa các cụ cấy dưới ánh trăng, còn giờ đã có đèn pin hỗ trợ, dù cấy chậm hơn ban ngày nhưng lại mát. Tranh thủ cấy đêm, cấy sáng sớm không chỉ là lựa chọn của những người cấy tay mà còn là của các bác thợ cấy máy. Ông Bùi Văn Hạnh, xã Hợp Tiến cho biết: Vụ mùa năm ngoái trời mát 7 giờ tôi mới đưa máy ra đồng, 11 giờ hơn mới nghỉ trưa nhưng năm nay nóng quá nên từ 5 giờ 3 máy cấy của gia đình đã ra đồng cấy lúa dưới đèn cho bà con, tầm 10 giờ là phải nghỉ.

Giải pháp cấy đêm, cấy sáng sớm không chỉ bảo đảm sức khỏe cho nông dân mà còn bảo đảm mùa vụ. Nếu bà con cấy lúa lúc trời nắng gắt, nước ruộng nóng thì khả năng cây lúa bị héo cao và sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của lúa mới cấy. Do vậy, bà con nông dân xã Nguyên Xá những ngày qua cũng đã thay đổi lịch làm việc, lịch sinh hoạt cho phù hợp: lúc mát ra đồng, lúc nắng nóng về làm việc nhà. Ông Nguyễn Văn Thọ, thôn Lê Tiến, xã Nguyên Xá cho biết: Vụ này gia đình tôi cấy 20 mẫu. Để tránh nóng, tôi cấy hoàn toàn bằng máy cấy của gia đình và cấy từ sáng sớm, cấy đêm tới 9 giờ cho mát. Đến nay, gia đình đã cơ bản cấy xong toàn bộ diện tích. Trong điều kiện thời tiết bất thuận như hiện nay, để tạo điều kiện cho bà con xã viên gieo cấy lúa mùa đúng thời vụ, HTX DVNN xã Nguyên Xá không chỉ làm tốt khâu điều hành thủy lợi mà còn huy động toàn bộ máy cấy trong xã tập trung cấy lúa cho bà con xã viên, vì cấy máy vừa giảm công lao động, giảm chi phí, giảm giống, cây lúa hồi phục nhanh. Ông Vũ Ngọc Khanh, Giám đốc HTX DVNN xã Nguyên Xá cho biết: Vụ mùa năm nay, toàn xã phấn đấu gieo cấy 273ha. Ngay từ đầu vụ thời tiết đã bất thuận, nắng nóng kéo dài khiến một số diện tích mạ bị chết, HTX phải vận động bà con xã viên gieo mạ dự phòng. Để bảo đảm tiến độ gieo cấy trong điều kiện thời tiết nắng nóng gay gắt kéo dài hiện nay, HTX đã vận hành các máy bơm nước hoạt động liên tục để đưa nước vào các xứ đồng phục vụ sản xuất, chống nóng cho lúa; đồng thời huy động 14 máy cấy, 6 công cụ cấy bảo đảm cấy lúa cho khoảng 75 - 80% tổng diện tích của toàn xã. HTX cũng hướng dẫn bà con xã viên tập trung bón lót trước khi cấy, khuyến khích bà con đi cấy từ sáng sớm, chiều cấy muộn để bảo đảm sức khỏe, bảo vệ lúa mới cấy khỏi bị héo vì nắng quá. HTX cũng đã tổ chức 2 đợt diệt chuột trên toàn bộ các xứ đồng nhằm bảo vệ mạ và lúa mới cấy.

Vụ mùa này, toàn huyện Đông Hưng phấn đấu gieo cấy trên 11.300ha lúa mùa, trong đó lúa chất lượng cao chiếm 35% diện tích. Đồng chí Vương Đức Hằng, Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: Trước tình hình nắng nóng kéo dài, thời gian qua huyện đã huy động tối đa phương tiện, lực lượng đẩy nhanh tiến độ gieo cấy lúa mùa, bảo đảm cấy xong toàn bộ diện tích trong khung thời vụ cho phép. UBND huyện yêu cầu các địa phương tăng cường kiểm tra đồng ruộng, hướng dẫn nông dân trong điều kiện nắng nóng bảo quản tốt diện tích mạ đã gieo bằng cách giữ nước ngập sâu chân mạ; với diện tích lúa mới cấy cần giữ mực nước sâu để không xảy ra tình trạng lúa mới cấy bị chết do hạn và nắng nóng; bón lót sâu, bón lót sớm theo quan điểm nặng đầu nhẹ cuối. Bên cạnh đó, tuyên truyền, khuyến cáo bà con nông dân phun thuốc phòng, trừ sâu bệnh bảo vệ mạ, phun thuốc trừ ốc bươu vàng cho lúa mới cấy và tổ chức các đợt diệt chuột trên đồng ruộng bằng nhiều hình thức. Đặc biệt, các HTX cùng bà con nông dân chủ động trong chống nóng, chống hạn, chống úng cho lúa mùa.

Thu Hiền