Những vần thơ day dứt nỗi đau chiến tranh
Bài thơ “Mẹ Việt Nam anh hùng làng tôi” của nhà thơ Ánh Tuyết bắt đầu bằng những lời thơ dung dị mà đau xót:
“Mẹ chẳng còn đến ngày Tổ quốc tôn vinh.
Năm giặc Pháp vào làng, chúng bắt và làm nhục mẹ...
Rồi giết bà dưới gốc gạo… giữa mùa hoa!
Viên đạn thù còn ghim trong thân gạo đến giờ.
Tháng ba... hoa gạo đỏ đầy trời...
Rơi đỏ lối đi như máu người nhức nhối!
Hờn căm này cả làng tôi ai cũng nhớ!...”
Chia sẻ về những vần thơ kể câu chuyện cuộc đời mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Lớn, làng Duyên Phúc, thị trấn Hưng Hà, nhà thơ Ánh Tuyết xúc động: Khi viết bài thơ này, tôi đã không cầm được nước mắt. Kể cả lúc ngồi chép bài thơ, mắt tôi cũng ướt nhòe bởi những bi thương mà chiến tranh gây ra cho những gia đình như gia đình mẹ Lớn. Mẹ chết bởi bị giặc Pháp sát hại, hai con trai của mẹ cũng ra đi vì khói lửa chiến trường. Chồng mẹ thì đã chết vì tai nạn trên đường đi thăm con dâu đẻ. Đau buồn thay, “Thằng đích tôn chỉ biết ăn, chẳng thèm biết đứng biết ngồi/Cháu ra đi... sau mười tám năm hành hạ mẹ”. Người con dâu ấy là chị Lụa. Nhớ ngày tuổi 20 mới về làm dâu, da chị trắng, tóc dài đen nhánh. Thế mà giờ đây, sau “tháng ngày vò võ đợi chồng, đợi em, nuôi con mòn mỏi...”, con chết, chồng và em trở về là “hai tấm bằng Tổ quốc ghi công”, chị xác xơ héo mòn “thắp nhang cho năm người đã khuất”.
Được sự quan tâm của chính quyền địa phương, hiện nay chị Lụa đã được ở trong căn nhà tình nghĩa mới, khang trang, ấm áp hơn nhưng nỗi đau mà chiến tranh đã gây ra cho những thân phận, cuộc đời như chị không khi nào có thể nguôi ngoai. Khi viết bài thơ này, có một niềm khắc khoải cứ trở đi trở lại trong tâm trí của nhà thơ Ánh Tuyết, đó là chị Lụa giờ cũng đã tuổi cao, đau yếu, liệu mai này chị không còn nữa thì ai sẽ là người thay chị thắp nén nhang thơm cho gia đình mẹ Lớn… Chiến tranh đã đi xa, nhưng nỗi đau mà nó gây ra thì vẫn luôn hiện hữu và chính điều đó nhắc nhở thế hệ hôm nay không được phép lãng quên quá khứ, phải luôn trân trọng và tri ân những con người, những gia đình đã hy sinh cho cuộc sống ấm no hôm nay.
Bên cạnh bài thơ “Mẹ Việt Nam anh hùng làng tôi”, trong những vần thơ viết về nỗi đau chiến tranh, đối với nhà thơ Ánh Tuyết, nhiều kỷ niệm sâu sắc nhất là bài thơ “Lời ru ngã ba Đồng Lộc”, một bài thơ thương viếng hương hồn 10 cô gái thanh niên xung phong đã nằm lại nơi mảnh đất mưa bom, đạn xới năm xưa. Trong một lần về thăm ngã ba Đồng Lộc, nhà thơ Ánh Tuyết được lắng nghe câu chuyện trước lúc hy sinh của 10 nữ thanh niên xung phong cách đây hơn 50 năm, ngày 24/7/1968. 10 cô gái còn rất trẻ (từ 17 - 24 tuổi) chịu trách nhiệm san lấp hố bom để không đứt mạch giao thông nối hậu phương với tiền tuyến, với khẩu hiệu “máu có thể chảy, tim có thể ngừng nhưng mạch máu giao thông không bao giờ tắt”, mưa bom, bão đạn không làm khuất phục ý chí anh hùng của lực lượng thanh niên xung phong. Trong bài thơ của mình, nhà thơ Ánh Tuyết viết:
Nhân gian bao cuộc luân hồi
Mười cô còn mãi hát lời trinh nguyên
Giá khi tiếng súng vừa yên
Mười cô thành những vợ hiền… mẹ yêu…
… Chuyện xưa kể đến bao giờ?
Xót niềm trẻ mãi không già… mười cô.
Những câu chuyện tình yêu, những lời hẹn ước của những nữ thanh niên xung phong tuổi mười tám, đôi mươi vì đất nước còn có giặc, chuyện riêng tư đành gác lại. Ngày toàn thắng đến nhưng 10 cô gái ở ngã ba Đồng Lộc cùng bao nữ thanh niên xung phong khác mãi mãi không trở về, gửi lại tuổi trẻ và tình yêu trên những tuyến đường.
Có niềm cảm thương sâu sắc với những thân phận người phụ nữ trong chiến tranh, từ hoàn cảnh bản thân là một người con liệt sĩ, bố hy sinh khi còn chưa chào đời, bởi vậy, nhà thơ Ánh Tuyết thấu hiểu những nỗi đau không thể nguôi ngoai của chiến tranh. Những người phụ nữ nơi khói lửa đạn bom của chiến trường chịu nhiều đau thương nhưng những người phụ nữ nơi hậu phương, tiền tuyến cũng mang nhiều thiệt thòi. Bài thơ “Ru anh” của nhà thơ Ánh Tuyết nói hộ tâm tình ấy của những người vợ liệt sĩ. Và đây cũng chính là bài thơ mà bà viết về chính người mẹ của mình:
Năm ru tháng, tháng ru ngày
Tay gầy lại nắm vai gầy… đêm đêm
Dáng em giờ chẳng còn mềm
Tóc em sợi trắng sợi đen nhiều rồi
Anh còn mãi tuổi đôi mươi
Biết làm sao xứng với người ngày xưa…
Dịu đi cái nắng gọi mưa
Ðể em ru những giấc mơ cho chồng.
Trong một cơ duyên, những vần thơ da diết của bài thơ “Ru anh” đã đến tay nhạc sĩ Trần Hoàn. Và vào một đêm trắng tại Thái Bình, ông đã phổ nhạc để “Ru anh” trở thành một bài hát với bao nhớ mong, chờ đợi của những người ở lại. Bởi vậy mà cũng trong đêm nhạc của cố nhạc sĩ tại Thái Bình, đông đảo người yêu nhạc đã được lắng lòng cùng “Ru anh” qua giọng ca tha thiết của các nghệ sĩ đến từ Ðoàn Ca múa kịch Thái Bình.
Những ngày tháng bảy, những vần thơ day dứt nỗi đau chiến tranh, về những thân phận con người mang nhiều niềm xót thương dù chiến tranh đã lùi xa, như nhắc nhở những người ở lại thêm trân quý cuộc sống hòa bình hôm nay.
Tú Anh
Tin cùng chuyên mục
- Thực hiện thành công ca phẫu thuật nội soi cắt u nang buồng trứng xoắn cho bệnh nhân hơn 100 tuổi 08.05.2024 | 20:13 PM
- Sửa đổi một số tiêu chí, chỉ tiêu huyện nông thôn mới và huyện nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 – 2025 08.05.2024 | 20:06 PM
- Hội nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy 08.05.2024 | 20:09 PM
- Công đoàn Khu kinh tế và các khu công nghiệp tỉnh: Phát động tháng công nhân năm 2024 08.05.2024 | 20:09 PM
- Huy động nguồn lực, sức mạnh tổng hợp phát triển hạ tầng giao thông 08.05.2024 | 20:12 PM
- Đề nghị xem xét, thi hành kỷ luật Ban Thường vụ Thành ủy TP Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2010-2015 và các đồng chí Lê Thanh Hải, Lê Hoàng Quân, Nguyễn Thành Phong 08.05.2024 | 20:12 PM
- Triển khai phương án cưỡng chế thu hồi đất để thực hiện dự án hạ tầng kỹ thuật khu trung tâm thành phố 08.05.2024 | 20:13 PM
- Ấm Chén In Logo - Xu hướng quà tặng Doanh nghiệp hiện nay 08.05.2024 | 20:13 PM
- Việt Nam không còn vaccine ngừa Covid-19 của AstraZeneca 08.05.2024 | 20:15 PM
- Chi tiết các bước sử dụng Huawei fit 3 cùng app Huawei 08.05.2024 | 20:13 PM
Xem tin theo ngày
- Hội nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy
- Vang mãi hào khí Điện Biên
- Kỳ họp HĐND tỉnh để giải quyết công việc phát sinh đột xuất sẽ xem xét, quyết định nhiều nội dung quan trọng
- Phát động tháng công nhân và tháng hành động về an toàn vệ sinh lao động năm 2024
- Gắn biển công trình Bệnh viện Đa khoa huyện Tiền Hải chào mừng kỷ niệm 134 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh
- Sớm triển khai xây dựng Nhà máy nhiệt điện LNG Thái Bình
- Thái Bình vươn lên cùng cả nước
- Hội nghị xúc tiến đầu tư, thương mại vào Thái Bình tại Hà Lan
- Dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh và viếng các anh hùng liệt sĩ
- Đoàn công tác của tỉnh tổ chức xúc tiến đầu tư tại Hà Lan