Trong các cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc, Thái Bình là một trong những tỉnh đứng đầu cả nước về đóng góp sức người với trên 50 vạn người tham gia chiến đấu và phục vụ chiến đấu. Chiến tranh kết thúc, Thái Bình cũng là tỉnh có số liệt sĩ đứng đầu cả nước với gần 52.000 người con đã anh dũng hy sinh tại các chiến trường, gần 33.000 người mang trên mình những vết thương thực thể và gần 34.000 người tham gia hoạt động kháng chiến và con đẻ của họ bị phơi nhiễm chất độc hóa học. 

Những năm qua, phát huy truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, các cấp, ngành, các địa phương trong tỉnh triển khai nhiều hoạt động chăm lo cho gia đình chính sách, NCC trong tỉnh. Hàng năm, ngành Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với các sở, ngành, địa phương tổ chức thực hiện đầy đủ, kịp thời chế độ chính sách ưu đãi thường xuyên đối với 72.000 NCC và thân nhân NCC với cách mạng với tổng kinh phí trên 1,5 nghìn tỷ đồng. Trong việc giải quyết các chính sách đối với NCC, 5 năm qua (2015 - 2020) đã tiếp nhận, thẩm định, đề nghị cơ quan có thẩm quyền công nhận, xác nhận mới và giải quyết mới chính sách cho trên 30.000 lượt NCC với cách mạng, người tham gia hoạt động kháng chiến và thân nhân của họ; đề nghị phong tặng, truy tặng 154 Bà mẹ Việt Nam anh hùng; suy tôn 109 liệt sĩ, tiếp nhận và giải quyết chế độ cho gần 200 thương binh...

Bên cạnh việc giải quyết các chế độ, chính sách đối với NCC, việc chăm lo đời sống vật chất và tinh thần NCC luôn được các cấp, các ngành quan tâm. Từ năm 2013 đến nay, thực hiện đề án hỗ trợ cải thiện nhà ở đối với NCC với cách mạng theo Quyết định số 22 của Thủ tướng Chính phủ, các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh tích cực triển khai. Tính đến cuối năm 2019, toàn tỉnh đã hoàn thành việc hỗ trợ xây mới, sửa chữa nhà ở cho 17.114 hộ với tổng kinh phí 588.540 triệu đồng, đạt 96,29% số hộ đã phê duyệt. Kết quả thực hiện đề án hỗ trợ cải thiện nhà ở cho NCC với cách mạng đã góp phần không nhỏ trong việc nâng cao đời sống vật chất, tinh thần đối với người và gia đình NCC với cách mạng, tạo sự chuyển biến mới, mạnh mẽ đối với cộng đồng trong việc xã hội hóa công tác chăm sóc và tri ân đối với người NCC. 

Tại huyện Vũ Thư, theo khảo sát năm 2013, toàn huyện có 1.603 nhà ở của các gia đình NCC xuống cấp cần xây dựng. Nhờ sự quan tâm, huy động mọi nguồn lực hỗ trợ, đến nay toàn huyện chỉ còn 119 nhà ở của gia đình NCC cần hỗ trợ nâng cấp, xây dựng. 

Ông Phạm Chí Dũng, Trưởng phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Vũ Thư cho biết: Việc cải thiện nhà ở cho NCC với cách mạng và các phong trào chăm lo cho NCC được triển khai tại các địa phương những năm qua đã thể hiện vai trò quan trọng của cấp ủy, chính quyền các cấp trong việc nâng cao chất lượng đời sống NCC. Cùng với nguồn kinh phí của Trung ương, các cấp, các ngành và các tổ chức, đoàn thể đã cùng chung tay chăm lo cho NCC, hỗ trợ kinh phí để NCC sớm được sống trong những căn nhà khang trang, kiên cố. Song song với việc cải thiện nhà ở cho NCC, hàng năm, vào dịp tết Nguyên đán và kỷ niệm ngày Thương binh - Liệt sĩ 27/7, các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh tổ chức trao tặng trên 170.000 suất quà của Chủ tịch nước, của tỉnh cho NCC và thân nhân NCC với tổng kinh phí gần 140 tỷ đồng. Đối với việc phục hồi sức khỏe cho NCC, trong 5 năm đã tổ chức điều dưỡng phục hồi sức khỏe cho 18.067 NCC với kinh phí trên 40 tỷ đồng. Phối hợp với chính quyền các địa phương tổ chức cải tạo, nâng cấp các công trình ghi công liệt sĩ, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng sâu sắc cho thế hệ trẻ.

Không chỉ quan tâm đến hoạt động chăm lo cho NCC và thân nhân NCC với cách mạng, công tác tổ chức kiểm tra, rà soát đối tượng hưởng chính sách ưu đãi đối với NCC với cách mạng luôn được coi trọng nhằm phát hiện các trường hợp hưởng chính sách ưu đãi chưa đúng, chưa đủ so với quy định để xử lý giải quyết theo quy định của pháp luật, tạo sự công bằng trong thụ hưởng chế độ chính sách, tránh trục lợi chính sách của Đảng và Nhà nước. 5 năm qua, ngành Lao động - Thương binh và Xã hội đã phối hợp với các sở, ngành, địa phương tiến hành rà soát hồ sơ người hoạt động kháng chiến và con đẻ của họ bị nhiễm chất độc hóa học đối với gần 19.000 đối tượng hưởng chính sách theo yêu cầu của Thanh tra Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội. Nhiều trường hợp hưởng chế độ chính sách không đúng quy định đã đình chỉ trợ cấp mang lại niềm tin cho nhân dân.

Có thể khẳng định, kết quả thực hiện chính sách ưu đãi NCC với cách mạng và hiệu quả của các phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” trong giai đoạn 2015 - 2020 đã góp phần nâng tỷ lệ hộ NCC có mức sống bằng hoặc cao hơn mức sống trung bình của người dân nơi cư trú. Đến nay, tỷ lệ hộ NCC có mức sống từ trung bình trở lên đạt 98,86%, so với giai đoạn 2011 - 2015 tăng 0,56% (tăng 3.566 hộ). 

Ông Nguyễn Văn Bái, Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội khẳng định: Việc thực hiện các chế độ, chính sách cũng như chăm lo cho NCC đã góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người và gia đình NCC với cách mạng, thể hiện truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh đối với những người đã hy sinh xương máu cho sự nghiệp giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc, qua đó củng cố lòng tin của quần chúng nhân dân vào chế độ, chính sách ưu đãi của Đảng, Nhà nước và của tỉnh. Với trách nhiệm lớn lao, trong những năm tới ngành Lao động - Thương binh và Xã hội tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành và nhân dân trong tỉnh giải quyết kịp thời các chế độ, chính sách đối với NCC; đồng thời chăm lo chu đáo cho NCC để đời sống vật chất, tinh thần của NCC ngày càng đầy đủ hơn. Phấn đấu trong năm 2020 và những năm tiếp theo, 100% gia đình NCC có mức sống cao hơn mức sống trung bình của nhân dân nơi cư trú.

Nguyễn Cường