Trên cánh đồng thôn An Thái, ông Đào Văn Biên cùng các thành viên trong gia đình đang khẩn trương đưa giống khoai tây ưa lạnh ra đồng trồng. Ông Biên cho biết: Năm nào gia đình cũng tranh thủ thời gian giữa hai vụ lúa sản xuất thêm vụ đông với cây trồng chính là khoai tây để tăng thu nhập nên chủ động cấy lúa sớm, thu hoạch sớm để giải phóng đất đưa giống khoai tây ra ruộng. Nhưng sản xuất vụ đông năm nay gặp rất nhiều khó khăn do mưa to, kéo dài nhiều ngày ảnh hưởng đến tiến độ thu hoạch lúa. Sau thu hoạch lúa vẫn mưa, đất ướt không làm được. Đến tận đầu tháng 11, ruộng ráo nước, gia đình mới làm được đất để trồng khoai tây. Lịch thời vụ còn rất ngắn nên vụ này gia đình cố gắng trồng trên 1 mẫu khoai tây ở những chân ruộng cao, còn vài sào ruộng thấp đất vẫn ướt thì không trồng nữa.

Trên cánh đồng thôn Vĩnh An, không khí sản xuất đang rất khẩn trương. Ông Nguyễn Tú Anh cho biết: Các vụ trước, thu hoạch lúa xong gia đình thuê máy cày cày lật đất rồi phơi ải vài ngày. Năm nay muộn nên cày xong là phải trồng ngay. Năm ngoái đất khô có máy lên luống chúng tôi chỉ việc đặt khoai giống cho đúng khoảng cách vừa nhanh vừa bảo đảm thời vụ tốt nhất, năm nay đất ướt máy không lên luống được phải tự trồng theo kiểu truyền thống nên mất nhiều thời gian, công sức, tiến độ trồng cũng bị ảnh hưởng. Mong thời tiết từ giờ đến cuối vụ thuận lợi để khoai tây sinh trưởng, phát triển tốt.

Dù chỉ có một mình, tuổi đã cao song mấy vụ đông gần đây bà Trần Thị Liên, thôn An Thái vẫn trồng 2 sào khoai tây trên chân ruộng cao của gia đình. Năm nay do thời tiết bất thuận bà chỉ trồng được một nửa diện tích. Bà Liên chia sẻ: Các năm trước cuối tháng 10 tôi đã trồng xong nhưng năm nay từ đầu vụ việc trồng khoai tây đã không được thuận lợi, tôi phải mất mấy ngày mới trồng xong 1 sào vì phải tự làm luống và hốc... Các vụ trước có máy móc hỗ trợ 2 sào khoai tôi chỉ trồng có hơn 1 ngày là xong.

Trồng khoai tây ưa lạnh nếu được mùa lợi nhuận gấp 3 - 4 lần cấy lúa, đầu ra không phải lo vì có HTX DVNN xã đứng ra bao tiêu với giá cao, ổn định, khâu làm đất có máy móc hỗ trợ, tỉnh, huyện hỗ trợ một phần giống... Vì thế, từ một xã “trắng” khoai tây, diện tích vụ đông thấp, vài năm nay nông dân xã Mê Linh đã tích cực mở rộng diện tích, trở thành xã có diện tích trồng khoai tây ưa lạnh nhiều thứ hai của huyện, chỉ sau xã Trọng Quan. Năm 2017, toàn xã mới trồng được khoảng 10ha khoai tây ưa lạnh, đến vụ đông năm 2019 đã tăng lên 20ha. Vụ đông năm nay, dù không được hỗ trợ giống nhưng bà con vẫn đăng ký trồng trên 25ha với các giống chất lượng cao của Đức, Hà Lan... Trong đó, HTX DVNN xã đứng lên mượn ruộng của các hộ trồng 15ha, nông dân các thôn trồng trên 10ha. Song do ảnh hưởng của thời tiết việc làm đất khó và do thiếu lao động nên diện tích trồng giảm so với dự kiến khoảng 5ha. 

Ông Nguyễn Văn Linh, Giám đốc HTX DVNN xã Mê Linh cho biết: Để củ khoai đạt ngưỡng, không bị xước vỏ khi thu hoạch, từ khi trồng đến khi thu hoạch phải đạt 85 - 90 ngày tuổi. Muốn vậy, bà con phải đặt giống từ giữa tháng 10. Năm nay mưa nhiều, nông dân dù đã cố gắng thu hoạch lúa xong sớm từ ngày 10/10 nhưng trời liên tiếp mưa, đất ướt, dẻo nên thời gian trồng khoai bị chậm lại. Mọi năm thời tiết thuận lợi, HTX thuê máy cày lật phơi đất 2 - 3 ngày cho khô vừa dễ phay đất, lên luống trồng khoai vừa giảm được các mầm bệnh gây hại cho cây trồng. Còn vụ đông này, đến ngày 30/10 mới làm được đất. HTX phải huy động toàn bộ máy cày làm đất, nông dân tập trung lực lượng đưa giống khoai tây ra ruộng. Đất ướt, khó làm nên chi phí làm đất, trồng khoai tây tăng 20% so với các vụ trước, thời gian trồng cũng lâu hơn trước.

Để cây khoai tây sinh trưởng, phát triển tốt, HTX hướng dẫn nông dân bón tăng khoảng 30% lượng lân, đạm, ka li và bón cùng lúc trước khi trồng khoai tây. Bên cạnh đó, HTX cũng tuyên truyền, vận động nông dân làm tốt công tác chăm sóc, bón thúc, vun xới cho khoai. HTX DVNN xây dựng phương án tưới, tiêu nước hợp lý cho toàn bộ diện tích gieo trồng khoai tây ưa lạnh, nhất là bảo đảm nhu cầu nước cho cây trong giai đoạn nhạy cảm, tiêu thoát nước tốt khi gặp mưa lớn, không để cây bị ngập úng.

Thu Hiền