Gia đình anh Nguyễn Quang Linh và chị Bùi Thị Hằng, thôn Quang Lang Đông là một trong những hộ ngư dân tiêu biểu thực hiện tốt công tác dân số - KHHGĐ của xã Thụy Hải. Dù sinh 2 con gái nhưng anh chị kiên quyết không sinh thêm con. Anh Linh chia sẻ: Mặc dù nhiều người thân trong gia đình thúc giục vợ chồng tôi sinh thêm con bởi chúng tôi là làm nghề đi biển rất cần có con trai để xốc vác công việc nặng nhọc nhưng chúng tôi quyết định chỉ đẻ 2 con để nuôi dạy cho tốt.

Người vùng biển trước đây luôn có quan niệm “đông con thì đông của” và phải có con trai để còn đi biển, chống chọi với sóng to gió lớn, thu hoạch tôm cá, phát triển kinh tế gia đình. Điều kiện tự nhiên chính là yếu tố tạo nên quan niệm in sâu trong tiềm thức của họ. Thế nhưng, từ khi Đề án 52 được triển khai, quan niệm ấy đã dần thay đổi. Trong quá trình triển khai Đề án, các hoạt động tập trung vào những nội dung: Đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em/KHHGĐ; nâng cao chất lượng dân số khi sinh tại các vùng biển, đảo và ven biển; hỗ trợ phòng, chống bệnh lây truyền qua đường tình dục, phòng ngừa mang thai ngoài ý muốn, phá thai an toàn; xây dựng và hoàn thiện hệ thống thông tin quản lý; tăng cường và nâng cao hiệu quả truyền thông về dân số, sức khỏe bà mẹ, trẻ em, sức khỏe sinh sản và KHHGĐ; nâng cao hiệu quả quản lý Đề án.

Để thực hiện hiệu quả Đề án 52, công tác tuyên truyền được huyện Thái Thụy coi là giải pháp tiên quyết. Đài TTTH huyện và đài truyền thanh các xã, thị trấn mở chuyên mục tuyên truyền về công tác dân số - KHHGĐ. Mỗi năm, Trung tâm Y tế huyện tổ chức từ 50 - 60 hội nghị truyền thông cho hàng nghìn lượt người về công tác dân số - KHHGĐ. Thành lập các đội dịch vụ lưu động, tư vấn và cung cấp gói dịch vụ cho các đối tượng trong độ tuổi sinh đẻ. Tổ chức các chiến dịch truyền thông lồng ghép công tác dân số, chăm sóc sức khỏe sinh sản, KHHGĐ cho những xã khó khăn, xã có mức sinh cao. Thường xuyên tập huấn, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ thuật, kỹ năng truyền thông cho cán bộ cung cấp dịch vụ KHHGĐ và cán bộ dân số cơ sở. Các cán bộ chuyên trách và cộng tác viên dân số thường xuyên đến từng gia đình tuyên truyền, vận động các đối tượng trong độ tuổi sinh đẻ tự nguyện áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại, chấp nhận quy mô gia đình từ 1 - 2 con với phương châm “No ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc”.

Nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp nên việc thực hiện Đề án 52 tại huyện Thái Thụy đã bước đầu đạt hiệu quả thiết thực. Quy mô gia đình từ 1 - 2 con đã được đại đa số người dân chấp nhận, nhất là những cặp vợ chồng trẻ. Tuổi thọ trung bình của người dân đạt 75 - 76 tuổi. Công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em được chú trọng. 100% bà mẹ có thai được khám và chăm sóc, quản lý thai nghén định kỳ. Hàng năm, đã có hàng nghìn phụ nữ được khám, phát hiện, tư vấn và điều trị các bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản. Tỷ lệ các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại đạt 75%. Tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em giảm xuống còn dưới 13% hàng năm. Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh dần được khống chế. Tỷ số giới tính khi sinh luôn ở mức thấp so với bình quân toàn tỉnh. Đặc biệt, giai đoạn 2010 - 2020, tỷ lệ này luôn đạt từ 105 - 108 bé trai/100 bé gái, thấp hơn so với bình quân chung toàn tỉnh (112 bé trai/100 bé gái).

Bên cạnh kết quả đạt được, việc triển khai Đề án 52 tại huyện Thái Thụy còn một số khó khăn như: Tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên đang có chiều hướng gia tăng trở lại. Tỷ số chênh lệch giới tính khi sinh có nguy cơ sẽ tăng cao. Việc vận động người Công giáo thực hiện chính sách dân số - KHHGĐ còn gặp nhiều khó khăn.  

Bà Vũ Thị Quyên, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Thái Thụy cho biết: Để duy trì và nâng cao hiệu quả công tác dân số - KHHGĐ, Trung tâm Y tế huyện sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện tốt các hoạt động truyền thông, trong đó chú trọng tuyên truyền cho các nhóm đối tượng người dân các xã vùng biển, đặc biệt là phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Xây dựng và phát triển mạng lưới cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, KHHGĐ. Nâng cao vai trò lãnh đạo và hiệu quả quản lý của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương và cán bộ làm công tác dân số, góp phần thực hiện chiến lược dân số giai đoạn 2020 - 2025, định hướng đến năm 2030.

Thu Hoài