Dẫn chúng tôi đi quanh thôn Nghĩa Thắng, ông Nguyễn Văn Đạo, Chủ tịch Hội Nông dân xã Đông Hòa cho biết: Xã Đông Hòa có truyền thống trồng quất từ hàng chục năm nay, trong đó thôn Nghĩa Thắng có diện tích trồng lớn nhất xã. Toàn xã có trên 3.000 hộ thì có tới 700 hộ trồng quất. Bình quân mỗi năm bà con xuống vườn trên 40.000 cây, xuất bán trên 10.000 cây trong dịp tết, đem lại thu nhập trên 40 tỷ đồng. Đến thời điểm này, hầu hết các vườn quất xum đã bán buôn cho thương lái và các gốc quất thế đã có chủ. Sở dĩ quất Đông Hòa được khách hàng ưa chuộng vì các chủ vườn tự cấy ghép, chiết cành, tạo phôi nên nguồn hàng rất đa dạng, phong phú, gối nhau hàng năm có giá thành rất hợp lý. Đặc biệt, nắm bắt được xu hướng của người chơi quất, các chủ vườn không chỉ cho ra mắt những cây quất thế có hình dáng độc, lạ, đẹp mắt mà còn có các dịch vụ đi kèm như vận chuyển, trồng cây tại nhà nên được khách hàng đánh giá cao. Người trồng quất ở Đông Hòa còn biết cách chăm sóc để cây cho quả to, sai trĩu cành, vàng óng, hoa tỏa thơm ngát, chồi lộc hài hòa tràn đầy nhựa sống, mang lại tài lộc cho người chơi quất. 

Ông Lê Thanh Tùng, chủ vườn quất Thanh Tùng, thôn Nghĩa Thắng phấn khởi cho biết: Dù chưa phải thời kỳ cao điểm, thế nhưng người mua quất đã ra vào nườm nượp. Khi đã chọn được cây ưng ý khách mua đều tin tưởng đặt tiền trước. Những người đi mua quất sớm thường là dân sành chơi, có điều kiện kinh tế, không coi trọng việc đắt rẻ, miễn sao cây to và đẹp... 

Với diện tích gần 1 mẫu quất, vụ tết năm nay ông Tùng có 200 cây quất thế và trên 200 cây quất xum để bán. Riêng quất thế rất đa dạng, cây thế nhỏ, thế to, dáng trực, dáng làng, thế hoành, huyền, siêu đầy đủ. Giá quất xum từ 500.000 - 1.000.000 đồng, quất thế giá từ 1- 4 triệu đồng. 

Theo ông Tùng, để có cây quất đẹp không phải chuyện đơn giản, ít nhất phải trồng từ 2 - 3 năm mới hoàn thành được một cây. Để cây quất đạt tiêu chuẩn có quả chín, quả xanh, hoa, lộc, ngoài kỹ thuật chăm sóc thì còn phụ thuộc rất lớn vào thời tiết. Nếu rét quá quất cũng không có hoa, ấm quá lại ra hoa sớm. Tuy nhiên, với kinh nghiệm trồng lâu năm, đến nay ông Tùng đã hoàn tất công đoạn chăm sóc, sẵn sàng cung cấp cho thị trường tết hàng trăm cây quất sai trĩu quả, vàng óng, nhiều lộc. 

Ông Trần Văn Toán cùng thôn Nghĩa Thắng cho biết: Mỗi năm gia đình tôi xuất ra thị trường tết trên 400 cây quất cảnh. Năm nay mặc dù gặp chút bất lợi về thời tiết song quất của Đông Hòa vẫn đẹp, đáp ứng nhu cầu người chơi. Đến nay cả thôn hầu như đã bán buôn cả vườn tới 90% quất xum, quất thế phần lớn đã có khách đặt tiền. Riêng nhà tôi đã bán từ tháng 9 âm lịch cho khách buôn một vườn quất xum, tổng thu nhập năm nay ước đạt trên 300 triệu đồng.

Nếu như trước đây, khách chơi thích những cây quất dáng thông, tròn, lá to, xanh đậm và bóng mượt, nhiều nụ, nhiều lộc non, quả phải đủ cả xanh, chín, non thì ngày nay bên cạnh những tiêu chí trên thì còn lựa chọn những cây có kiểu dáng độc đáo, lạ mắt. Chính vì vậy, những năm gần đây, quất Đông Hòa ngày càng hút khách bởi đa dạng thế cây. 

Anh Nguyễn Công Hoan, xã Tân Bình, thành phố Thái Bình chia sẻ: Tôi thường hay chơi những loại quất thế có dáng độc, lạ, gốc to, tán đẹp, có quả đồng đều nên năm nào tôi cũng đến Đông Hòa để chọn được cây ưng ý. Năm nay, tôi đã chọn và đặt tiền trước, sắp tới sẽ được chủ vườn chở đến trồng tại nhà, chơi xong chủ vườn lấy lại gốc về nên người chơi quất rất nhàn và thực sự hài lòng với phương thức phục vụ của các chủ vườn ở đây.

Với người dân Đông Hòa, những cây quất cảnh không chỉ là món hàng đặc biệt để bày bán dịp cuối năm mà còn chứa đựng cả niềm khát khao vươn lên làm giàu, là ước mơ về một thương hiệu làng nghề trồng quất cảnh.

Chủ vườn chăm sóc quất tết.

Thu Thủy - Tiến Đạt