...Hai lần khóc thầm lặng lẽ

Chúng tôi đến thăm mẹ Việt Nam anh hùng Trần Thị Riệp, thôn Trung, xã Thái Giang (Thái Thụy) vào những ngày giữa tháng 4. Năm nay mẹ Riệp đã 92 tuổi nhưng vẫn còn nhanh nhẹn, minh mẫn. Mẹ Riệp có chồng và con trai hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Trong câu chuyện với chúng tôi, mẹ luôn tự hào khi nhắc đến chồng và con trai của mình đã anh dũng hy sinh vì độc lập tự do cho dân tộc. Mẹ kể: Tôi với ông ấy (liệt sĩ Hoàng Văn Đảng) về ở với nhau từ năm 1948. Sống với nhau được khoảng 3 năm thì ông ấy nhập ngũ, tham gia chiến đấu ở mặt trận phía Nam. Giữa lúc cuộc chiến tranh chống Mỹ ác liệt, không biết sự sống và cái chết của chồng ra sao thì đến năm 1965, tiếp bước cha, người con trai cả Hoàng Văn Đĩnh tình nguyện đăng ký tham gia chiến đấu khi chưa tròn 17 tuổi. Thương con tuổi còn quá trẻ nhưng vì đất nước có chiến tranh, mẹ nén lòng động viên con rèn luyện sức khỏe, chân cứng đá mềm để hoàn thành tốt nhiệm vụ. Chiến tranh khốc liệt rồi cũng có ngày kết thúc. Nhưng khi miền Nam giải phóng, đất nước thống nhất, trong niềm vui lớn của cả dân tộc, bao gia đình hân hoan đón chồng, con trở về thì riêng mẹ nhận một nỗi đau quá lớn: cả chồng và con của mẹ đều đã hy sinh. Chồng mẹ, liệt sĩ Hoàng Văn Đảng hy sinh năm 1968 khi đang chiến đấu tại mặt trận phía Nam. Đến năm 1971, người con trai cả Hoàng Văn Đĩnh cũng nằm lại chiến trường, để lại nỗi đau chồng chất cho mẹ và gia đình. Vượt lên những mất mát, đau thương, mẹ tích cực tham gia công tác ở địa phương, nuôi dạy, giáo dục con cháu học tập, rèn luyện, công tác tốt, góp phần xây dựng quê hương.

Chia tay mẹ Việt Nam anh hùng Trần Thị Riệp, chúng tôi đến thăm mẹ Việt Nam anh hùng Bùi Thị Lũ, thôn Phất Lộc Tiến, xã Thái Giang (Thái Thụy). Mẹ Lũ có 2 người con hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ở tuổi 97, dù tuổi cao, sức khỏe đã yếu và không còn minh mẫn nhưng khi trò chuyện với chúng tôi, dường như những ký ức xưa lại tràn về với mẹ. Hai lần tiễn con đi là hai lần mẹ khóc thầm lặng lẽ. Năm 1972 và 1973, hai con trai của mẹ là Bùi Đăng Thắng và Bùi Khắc Bằng xung phong đi bộ đội khi chưa tròn 20 tuổi. Và cũng chỉ trong 2 năm ấy, mẹ lần lượt đón nhận tin hai con đều nằm lại nơi chiến trường. Đã 46 năm chiến tranh đi qua nhưng mẹ vẫn đau đáu nhớ thương hai con. “Dẫu biết các con hy sinh vì Tổ quốc là rất vinh dự nhưng không mất mát nào lớn hơn, tôi giờ như ngọn đèn trước gió sống chết lúc nào không hay mà phần mộ của người con trai cả vẫn chưa tìm thấy để đưa về quê hương hương khói cho yên lòng” - mẹ Lũ nghẹn ngào chia sẻ.

Để các mẹ yên lòng

Trong các cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc, gần 50 vạn người con của Thái Bình “lớp cha trước, lớp con sau” lần lượt lên đường. Kết thúc chiến tranh, gần 52.000 người con của quê hương Thái Bình đã anh dũng hy sinh, 5.514 bà mẹ đã được phong tặng và truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”, hiện nay còn hơn 120 mẹ còn sống. Để ghi nhớ sự hy sinh to lớn của các mẹ, những năm qua, các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh luôn quan tâm, chăm lo và có nhiều hoạt động phụng dưỡng mẹ Việt Nam anh hùng.

Dịp lễ, tết, ngày Thương binh, Liệt sĩ hàng năm, cấp ủy, chính quyền xã Thái Giang (Thái Thụy) đều tổ chức thăm hỏi, tặng quà mẹ Việt Nam anh hùng Trần Thị Riệp.

Huyện Thái Thụy có trên 1.000 Bà mẹ Việt Nam anh hùng, trong đó có 17 mẹ còn sống. Những năm qua, phong trào chăm sóc, phụng dưỡng Bà mẹ Việt Nam anh hùng luôn được các cấp, các ngành trong huyện quan tâm. Ông Bùi Sĩ Hãn, Trưởng phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Thái Thụy chia sẻ: Hiện nay, các mẹ Việt Nam anh hùng còn sống tuổi đều đã cao, sức đã yếu. Thấu hiểu những hy sinh, mất mát to lớn của các mẹ, hàng năm, các tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh nhận chăm sóc, phụng dưỡng và thường xuyên tổ chức thăm hỏi, động viên các mẹ vào những ngày lễ, tết. Với những mẹ có nhu cầu cải thiện nhà ở, chúng tôi tích cực kêu gọi, huy động nguồn xã hội hóa xây dựng, sửa chữa nhà ở cho các mẹ. Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều liệt sĩ nằm lại chiến trường chưa tìm thấy phần mộ. Vì vậy, nhiệm vụ của những người làm chính sách như chúng tôi là làm sao phải phối hợp tốt với các cơ quan chức năng sớm tìm được các phần mộ các liệt sĩ quy tập về quê hương để các mẹ yên lòng.

Cùng với việc quan tâm, chăm sóc, phụng dưỡng, để tưởng nhớ các mẹ Việt Nam anh hùng, từ năm 2019, UBND tỉnh đã triển khai dự án xây dựng Đền thờ mẹ Việt Nam anh hùng từ nguồn ngân sách nhà nước và huy động xã hội hóa. Công trình dự kiến được xây dựng tại phường Hoàng Diệu (thành phố Thái Bình) trên diện tích đất quy hoạch 9.600m2, đến năm 2025 sẽ hoàn thành. Việc xây dựng Đền thờ mẹ Việt Nam anh hùng có ý nghĩa hết sức quan trọng nhằm góp phần tôn vinh những người mẹ đã đóng góp to lớn cho công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc; nhằm giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ, giáo dục đạo lý truyền thống “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn” góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, cách mạng của quê hương, đất nước, khơi dậy truyền thống yêu nước của nhân dân Thái Bình nói riêng, cả nước nói chung. Đây cũng thể hiện lòng biết ơn, sự tri ân những mất mát, hy sinh to lớn của các mẹ để đất nước được độc lập, tự do.

Chiến tranh đã đi qua 46 năm với nhiều hy sinh, mất mát nhưng vượt lên tất cả, những người vợ, người mẹ liệt sĩ vẫn mãi là biểu tượng cao đẹp, tấm gương sáng ngời về đức hy sinh, cống hiến quên mình cho Tổ quốc.

Nguyễn Cường