Nhà bia - nơi thành lập Tỉnh đội Dân quân Thái Bình được Bộ CHQS tỉnh phối hợp với cấp ủy, chính quyền xã Vũ Quý (Kiến Xương)  triển khai xây dựng từ tháng 4/2016 trong khuôn viên sân vận động xã Vũ Quý. Đây là nơi 70 năm về trước, 4 đại đội dân quân Đề Thám, Quang Trung, Lê Lợi và Trần Quốc Tuấn (tiền thân của LLVT tỉnh ngày nay) ra mắt. 

Công trình được xây dựng trên tổng diện tích 1.000m², trong đó, nhà bia lưu niệm có diện tích 104m², chiều cao 7,2m, rộng 10,2m; bia bằng đá xanh nguyên khối có kích thước rộng 1,4m, cao 2,5m. Ngoài ra, mặt sau nhà bia có bức phù điêu rộng 50m² và các hạng mục còn lại là sân nền, vườn hoa cây cảnh… Tổng kinh phí xây dựng nhà bia trên 2,1 tỷ đồng từ nguồn ngân sách địa phương và sự đóng góp của cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh.

Đại tá Nguyễn Đức Dũng, Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh cho biết: Đây là một công trình có ý nghĩa lịch sử quan trọng, thể hiện tình cảm trân trọng và lòng biết ơn sâu sắc của cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh nói riêng, các tầng lớp nhân dân nói chung đối với các thế hệ cha anh đi trước. Khu di tích nằm ở vị trí thuận lợi, cách thành phố Thái Bình khoảng 7km, có quốc lộ 39B chạy qua không chỉ là nơi ghi nhớ về một sự kiện lịch sử của Đảng bộ và nhân dân Thái Bình, đánh dấu sự ra đời của LLVT địa phương mà còn có ý nghĩa giáo dục truyền thống lịch sử sâu sắc. Kết quả xây dựng nhà bia đến nay đã hoàn thành khẳng định sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền các cấp và ủng hộ về vật chất, tinh thần của cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh. Phát huy truyền thống quê hương cách mạng, 70 năm qua, LLVT tỉnh đã lập nhiều thành tích xuất sắc, góp phần to lớn vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc thân yêu.

Đến tham quan khu di tích trước ngày cắt băng khánh thành, em Vũ Thị Nhi, học sinh Trường THCS Vũ Quý không giấu nổi cảm xúc của mình. Qua những dữ liệu trên bia và sự giới thiệu của các bác cựu chiến binh xã Vũ Quý, Nhi và nhiều học sinh của trường đã hiểu hơn về lịch sử hình thành, những chiến công, hy sinh, đóng góp và những phần thưởng cao quý của LLVT tỉnh trong suốt 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành. 

Nhi tâm sự: Nếu không có công trình lịch sử này, thế hệ chúng em chỉ biết đến nơi thành lập LLVT tỉnh qua những câu chuyện của ông bà, thầy cô kể và hình dung trong trí tưởng tượng của mình. Được nghe, được đọc và được nhìn thấy một di tích nằm ngay cạnh trường, chúng em càng thấy yêu quê hương, yêu mảnh đất giàu truyền thống cách mạng này hơn.

Những mầm xanh trong khu di tích nhà bia nơi thành lập Tỉnh đội Dân quân Thái Bình đang dần lớn lên và chỉ một thời gian nữa, những tán cây xanh tươi sẽ tỏa bóng nơi đây. Nhà bia sẽ là địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng, nhắc nhớ về một thời oai hùng của quân và dân Thái Bình lập nên những chiến công vẻ vang; đồng thời cũng là điểm nhấn quan trọng để Vũ Quý hôm nay vươn lên trở thành đô thị văn minh, hiện đại.

Ông Đỗ Quang Phú, Bí thư Đảng ủy xã Vũ Quý Phát huy truyền thống đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân thời kỳ kháng chiến chống Pháp, cấp ủy, chính quyền xã đã tập trung chỉ đạo tốt các nhiệm vụ trọng tâm về phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời tăng cường và giữ vững tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao. Đối với công trình nhà bia của Bộ CHQS tỉnh, từ khi khởi công xây dựng đến ngày khánh thành luôn nhận được sự đồng tình, ủng hộ của bà con nhân dân địa phương. Đến nay, địa phương đã tiếp nhận và giao cho các hội, đoàn thể của xã mà nòng cốt là Hội Cựu chiến binh, Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã bảo vệ và chăm sóc, góp phần lưu giữ lâu dài công trình biểu tượng của LLVT tỉnh. Ông Ngô Biên Thùy, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Vũ Quý Là những cựu chiến binh đi qua các cuộc chiến chinh, chúng tôi luôn nhận thức sâu sắc trách nhiệm của mình trong việc giáo dục truyền thống quê hương, truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ hôm nay. Với một công trình lịch sử có quy mô như thế, tôi nghĩ, các trường tiểu học, THCS và THPT trên địa bàn huyện Kiến Xương và tỉnh cần tổ chức cho học sinh đến tham quan tìm hiểu về ngày thành lập và truyền thống của LLVT tỉnh thông qua các giờ học ngoại khóa, giờ lịch sử địa phương… Từ đó, bằng hình ảnh trực quan, sinh động, các cháu sẽ hiểu nhanh, nhớ lâu về lịch sử địa phương cũng như lịch sử LLVT tỉnh. Bà Đoàn Thị Hồng, 85 tuổi, xã Vũ Quý Gia đình tôi là một trong những gia đình có mặt khá sớm ở khu chợ Phủ Sóc này. Trước đây khu vực này còn hoang vắng, nghèo nàn nhưng bây giờ diện mạo Vũ Quý đã thay đổi rất nhiều. Thế hệ của chúng tôi và bao thế hệ cha anh đã đổ nhiều xương máu để giành độc lập cho dân tộc, ấm no cho nhân dân. Tôi thấy việc xây dựng công trình nhà bia này là việc làm rất ý nghĩa để thế hệ con cháu đời sau biết đến, ra sức rèn luyện, học tập để góp công sức, trí tuệ xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp.

  Tất Đạt