Chúng tôi gặp chủ tàu Lương Văn Duẩn (thị trấn Diêm Điền) khi anh cùng các thuyền viên đang chuẩn bị ngư cụ cho chuyến đi biển sắp tới. Để thuận lợi cho việc đi biển dài ngày, tháng 6 vừa qua anh Duẩn đã mạnh dạn đầu tư 5 tỷ đồng mua đôi tàu mới công suất 500CV. Anh chia sẻ: Năm 2004, tôi tình nguyện nhập ngũ, biên chế về Vùng 4 Hải quân. Sau khi xuất ngũ, tôi tham gia lực lượng dân quân biển đến nay được 7 năm. Vùng đánh bắt của chúng tôi là khu vực Vịnh Bắc Bộ. 10 thành viên của tàu đều được biên chế trong lực lượng dân quân biển của thị trấn. Không chỉ tham gia đánh bắt hải sản, nhiệm vụ của chúng tôi là hợp sức cùng các lực lượng tuần tra, giữ gìn chủ quyền, an ninh trên biển, giúp ngư dân yên tâm bám biển.

Được tạo điều kiện trong vay vốn hỗ trợ của địa phương về đóng mới, cải hoán, sửa chữa phương tiện đánh bắt, nhiều dân quân biển là chủ tàu như anh Duẩn có cơ hội để đầu tư phương tiện, ngư cụ tiếp tục vươn khơi. 

Theo ông Nguyễn Đức Mạnh, Chỉ huy trưởng Ban CHQS thị trấn Diêm Điền, hiện nay thị trấn có một trung đội dân quân biển được biên chế thành 3 tiểu đội. 100% dân quân biển của thị trấn tham gia các hoạt động khai thác hải sản. Hàng năm, Ban CHQS thị trấn xây dựng kế hoạch, bổ sung biên chế dân quân biển. Do đặc thù gắn với nghề biển nên các tiêu chí lựa chọn ưu tiên các đồng chí đã trải qua quân ngũ, có sức khỏe tốt, phẩm chất, đạo đức vững vàng và thường xuyên đi biển. Ngoài ra, địa phương tạo điều kiện để một số đồng chí dân quân biển tham gia tổ tự quản tàu thuyền để nâng cao chất lượng hoạt động, kịp thời thông báo tình hình an ninh trật tự trên biển cũng như hỗ trợ, xử lý các tình huống xảy ra trên biển.

Cùng với thị trấn Diêm Điền, 5 xã ven biển của huyện Thái Thụy đều có lực lượng dân quân biển. Để lực lượng này thực sự là lực lượng nòng cốt cùng với các lực lượng chức năng tham gia bám biển, bảo vệ chủ quyền vùng biển, tạo điều kiện phát triển kinh tế biển, công tác huấn luyện luôn được các cấp, các ngành của huyện Thái Thụy quan tâm. Hàng năm, căn cứ kế hoạch huấn luyện của Bộ CHQS tỉnh, Ban CHQS huyện Thái Thụy xác định nội dung, tập trung huấn luyện cho lực lượng dân quân biển các biện pháp nghiệp vụ về công tác nắm tình hình, quy trình xử lý vụ việc xảy ra trên biển, chiến lược biển Việt Nam, các văn bản liên quan đến hoạt động của lực lượng dân quân biển, điều lệnh đội ngũ, luyện tập kỹ thuật bắn súng bộ binh...  Với phương châm xây dựng lực lượng dân quân biển vững mạnh, chất lượng, các khóa huấn luyện đều tập trung  nâng cao bản lĩnh, trình độ, rèn luyện yếu lĩnh, động tác kỹ chiến thuật cho từng dân quân biển.

Dân quân biển huyện Thái Thụy tích cực tham gia tuyên truyền, phổ biến pháp luật.

Năm 2017, theo quy định mới, địa phương được biên chế 6 trung đội dân quân biển. Do phần lớn lực lượng này đã trải qua quân ngũ và là dân quân năm thứ hai đến năm thứ tư nên công tác huấn luyện rất thuận lợi. Trong huấn luyện, mặc dù công việc bận rộn gắn với đi biển dài ngày nhưng khi nhận được lệnh điều động của chính quyền địa phương, các chiến sĩ dân quân biển của huyện đều cố gắng sắp xếp công việc để tham gia đầy đủ thời gian, nội dung huấn luyện. Để tạo thuận lợi cho lực lượng dân quân biển tham gia huấn luyện, quá trình huấn luyện được chia thành hai đợt, tận dụng thời gian bảo trì, bảo dưỡng phương tiện giữa các chuyến đi biển.

Theo đánh giá của Ban CHQS huyện Thái Thụy, công tác tổ chức huấn luyện diễn ra chặt chẽ, khoa học, sát thực tế. 100% chiến sĩ dân quân biển được huấn luyện đúng, đủ nội dung, thời gian theo quy định. Trong đó, chú trọng bồi dưỡng phương pháp tuyên truyền, bảo vệ chủ quyền biển, đảo; truyền tin theo phân cấp bằng máy Icom; cách xử trí các tình huống gặp nạn; huấn luyện chiến thuật, kỹ thuật bắn súng bộ binh trên biển… Kết quả huấn luyện có trên 80% đạt khá, giỏi.  

Thiếu tá Vũ Minh Tín, Trợ lý dân quân Ban CHQS huyện Thái Thụy cho biết: Các đồng chí dân quân biển đã phát huy được vai trò, trách nhiệm của mình trong thực hiện nhiệm vụ. Trong đó phải kể đến nhiệm vụ kết nối các phương tiện, cung cấp thông tin hoạt động của các loại tội phạm và tham gia tìm kiếm cứu nạn trên biển; đồng thời các hoạt động khai thác, đánh bắt sai quy định làm ảnh hưởng đến nguồn lợi thủy sản đều được lực lượng này chủ động phát hiện, báo cáo kịp thời và phối hợp với các lực lượng khác ngăn chặn tàu thuyền dùng mìn, xung điện để đánh bắt cá… Năm 2016, lực lượng dân quân biển của địa phương đã phát hiện nhiều lượt tàu cá nước ngoài xâm phạm vùng biển Việt Nam, phát hiện pông tông trôi dạt trên biển và tham gia cứu nạn thành công 1 tàu cá của ngư dân bị đắm.

Tất Đạt