Đại tá Nhâm Xuân Tình, Phó Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh nhận định: Hiện nay, tình hình khai thác cát trái phép trên khu vực biên giới biển của tỉnh bước đầu được kiềm chế nhưng nguy cơ tái diễn vẫn còn. Để tình trạng này được ngăn chặn rất cần sự vào cuộc quyết liệt và phối hợp chặt chẽ, đồng bộ trong xử lý các đối tượng vi phạm của chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng cần sớm có giải pháp giải quyết những bất cập về cấp giấy phép hoạt động khai thác tài nguyên khoáng sản, trong đó có hoạt động khai thác, kinh doanh, vận chuyển, tiêu thụ cát.

Trên địa bàn khu vực biên giới biển của tỉnh có 5 cửa sông lớn đổ ra biển. Toàn tuyến có 4 mỏ cát thuộc xã Thụy Trường (Thái Thụy) và 1 mỏ cát thuộc xã Nam Phú (Tiền Hải). Hiện có 4 doanh nghiệp được cấp giấy phép khai thác cát tại 4 mỏ, đến thời điểm này chỉ còn 3 doanh nghiệp với 3 mỏ đang hoạt động. Tuy nhiên, trong thời gian qua, hoạt động khai thác cát trái phép trên khu vực biên giới biển diễn ra thường xuyên, hoạt động dưới nhiều hình thức tinh vi nhằm qua mắt các cơ quan chức năng. 

Trước tình hình đó, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát trên tuyến; gắn tuần tra thường xuyên với tuần tra đột xuất, tuần tra liên ngành, tuần tra ban đêm, kịp thời phát hiện, bắt giữ và xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm.

Bộ đội Biên phòng tỉnh kiểm tra các phương tiện khai thác cát trái phép trên khu vực cửa biển.

Trong quá trình kiểm tra, kiểm soát, BĐBP tỉnh đã phát hiện một số phương tiện, chủ doanh nghiệp không chấp hành việc khai thác cát trong khu vực đã được quy định mà lợi dụng phương thức hoạt động, thời tiết bất thuận để khai thác ngoài tọa độ đã được quy định. Vì lợi ích kinh tế, một số gia đình đã mua lại hoặc đóng mới các tàu khai thác tự phát, không có giấy phép khai thác, đăng ký, đăng kiểm và không bảo đảm các trang bị tối thiểu. Điều này không chỉ gây nguy hiểm đến tính mạng con người, an toàn hàng hải mà còn ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên...

Từ ngày 12/4 đến ngày 25/5/2017, tại khu vực cửa sông Thái Bình giáp ranh với thành phố Hải Phòng, BĐBP tỉnh đã phát hiện, bắt giữ 6 phương tiện của Công ty TNHH Một thành viên Kinh doanh khai thác vật liệu xây dựng Sao Đỏ có hành vi khai thác cát vượt ra ngoài khu vực mỏ được cấp phép. BĐBP tỉnh đã phối hợp với BĐBP thành phố Hải Phòng ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính hơn 290 triệu đồng đối với các phương tiện, buộc san lấp khu vực khai thác vượt phạm vi. 

Tiếp đó, ngày 11/6/2017, tại khu vực cồn Thủ, xã Nam Thịnh (Tiền Hải), lực lượng tuần tra BĐBP tỉnh đã phát hiện, bắt giữ phương tiện của anh Phạm Văn Viên, hộ khẩu thường trú tại xã Hồng Thuận, huyện Giao Thủy (Nam Định) có hành vi khai thác cát trái phép. 

Mới đây nhất, ngày 6/9/2017, tại khu vực cửa sông Thái Bình, BĐBP tỉnh đã phát hiện, bắt giữ 1 phương tiện của ông Đào Trọng Chính, hộ khẩu thường trú tại xã Trấn Dương, huyện Vĩnh Bảo (Hải Phòng) có hành vi khai thác cát trái phép. Đơn vị đã ra quyết định xử phạt hai phương tiện/7 đối tượng số tiền gần 50 triệu đồng. Như vậy, từ khi thực hiện Công điện số 03 ngày 11/4/2017 của Chủ tịch UBND tỉnh về việc tăng cường công tác quản lý khai thác cát, BĐBP tỉnh đã xử lý 3 vụ/44 đối tượng vi phạm, nộp ngân sách nhà nước hơn 340 triệu đồng.

Bộ đội Biên phòng tỉnh lập biên bản xử lý các đối tượng khai thác cát trái phép.

Theo đồng chí Phó Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh: Khó khăn, bất cập đặt ra trong đấu tranh với nạn khai thác cát trái phép chính là việc phân định ranh giới khu vực cửa sông, vùng biển tỉnh Thái Bình với tỉnh Nam Định và thành phố Hải Phòng chưa rõ ràng dẫn đến chồng chéo trong tuần tra, kiểm soát, xử lý các hành vi vi phạm trong hoạt động khai thác cát và nuôi trồng thủy sản; đồng thời, dễ tạo sơ hở cho các đối tượng lợi dụng. Ngoài ra, hiện tượng quây vây trái phép bãi triều nuôi ngao chưa được giải quyết dứt điểm dẫn đến khó khăn trong công tác quản lý và doanh nghiệp được cấp phép, tiềm ẩn những vấn đề gây mất an ninh trật tự trên biển. Một vấn đề nữa là việc xử lý các hành vi vi phạm còn gặp khó khăn, khó áp dụng xử lý trên thực tế. Đơn cử như hành vi khai thác cát ban đêm (từ 18 giờ hôm trước đến 6 giờ sáng hôm sau) và hành vi lấn chiếm bãi triều trái phép... Chúng tôi kiến nghị, đề xuất cấp trên sớm có giải pháp tháo gỡ.

Cùng với công tác đấu tranh với hoạt động khai thác cát trái phép, BĐBP tỉnh còn phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân nâng cao nhận thức, hiểu biết về Luật Khoáng sản năm 2010, qua đó nhân dân hiểu, tự giác chấp hành các quy định về bảo đảm an toàn hàng hải, phòng, chống cháy, nổ, cứu hộ, cứu nạn và tích cực tham gia phát hiện, tố giác và đấu tranh với các hoạt động khai thác cát trái phép trên địa bàn. Ngoài ra, BĐBP tỉnh đã kịp thời tham mưu, đề xuất với cấp trên ban hành kịp thời các văn bản chỉ đạo công tác quản lý, kiểm tra các hoạt động về khoáng sản...

 Ông Bùi Đức Hoàng, Phó Chủ tịch UBND huyện Thái Thụy cho biết: UBND huyện khẩn trương, nghiêm túc thực hiện các biện pháp, huy động và chỉ đạo phối hợp các lực lượng trên địa bàn ngăn chặn, xử lý hoạt động khai thác cát trái phép ngay sau khi phát hiện hoặc được báo tin. Địa phương chỉ đạo các ngành chức năng và các xã, thị trấn khu vực biên giới biển quản lý chặt chẽ bãi triều ven biển, xử lý dứt điểm việc lấn chiếm bãi triều để nuôi ngao ảnh hưởng đến hoạt động khai thác cát của các doanh nghiệp được cấp phép. Tiếp tục phối hợp nắm tình hình; đồng thời, thường xuyên phối hợp với các cơ quan chức năng, nòng cốt là BĐBP tỉnh tuần tra, kiểm soát chặt chẽ hoạt động khai thác cát trên khu vực biên giới biển và các cửa sông, quyết tâm ngăn chặn triệt để tình trạng khai thác cát trái quy định, góp phần giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn.

Tất Đạt