Là địa phương có truyền thống trồng cây màu vụ đông từ nhiều năm qua nên nông dân xã Vũ Lạc đã có kinh nghiệm trong sản xuất. Bởi vậy nên sau khi thu hoạch xong lúa mùa, bà con bắt tay ngay vào sản xuất vụ đông. 

Ông Nguyễn Trung Tảo, Giám đốc HTX DVNN xã chia sẻ: Đối với người dân Vũ Lạc, khoai tây là cây trồng chủ lực trong vụ đông từ nhiều năm nay. Lúc đầu chỉ có một số hộ trồng nhưng thấy hiệu quả cao nên đã lan dần ra hầu hết các thôn trong xã. Từ chỗ trồng vài héc-ta đến nay đã lên tới trên 80ha, chiếm gần 60% diện tích trồng cây màu vụ đông của xã. Nếu so với các loại cây màu khác thì khoai tây là cây dễ trồng, ít tốn công chăm sóc, phù hợp với nhiều loại đất. Thời tiết những ngày xuống giống khoai tây năm nay rất thuận lợi, trời hanh khô, se lạnh, không mưa nên khoai tây phát triển tốt, không bị úng chết như vụ đông năm trước. 

Đến thời điểm này, nông dân xã Vũ Lạc đã gieo trồng được gần 140ha cây màu vụ đông, trong đó nhiều diện tích rau màu đang phát triển. Hiện các thôn đang tập trung chăm sóc diện tích cây màu vụ đông đã trồng và tiếp tục mở rộng trồng thêm các loại cây rau màu ưa lạnh nhằm tăng hệ số quay vòng đất, tăng năng suất, hiệu quả kinh tế trên mỗi đơn vị diện tích. 

Để bảo đảm kế hoạch sản xuất vụ đông, xã đã tổ chức nhiều buổi họp thống nhất kế hoạch sản xuất của từng thôn, phân bổ hợp lý từng loại cây trồng giúp thuận tiện cho việc điều tiết nước, bảo đảm cho cây màu vụ đông sinh trưởng, phát triển tốt, cho năng suất cao; mở lớp tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc rau màu, đặc biệt là cây khoai tây.

 Nhằm giúp xã viên có điều kiện canh tác, mở rộng diện tích trồng cây khoai tây, HTX đã đầu tư xây dựng kho lạnh có sức chứa và bảo quản gần 30 tấn. Dịch vụ bảo quản khoai tây giống cho xã viên của HTX đã góp phần duy trì, mở rộng diện tích trồng khoai tây vụ đông, đưa khoai tây trở thành cây trồng chủ lực trong gieo trồng vụ đông ở địa phương.

Những ngày này, trên cánh đồng các thôn Nam Hưng, Thượng Cầm, Kìm... đều là khung cảnh người dân đang hối hả làm đất, lên luống, xuống giống. Qua nhiều năm làm cây màu vụ đông, người dân Vũ Lạc hiểu rằng, đôi khi ruộng rau màu chỉ cần thu hoạch sớm 5 - 10 ngày đã cho thu nhập hơn vài trăm nghìn đồng mỗi sào so với những ruộng thu hoạch chậm hơn. Chính vì vậy, bà con tranh thủ từng ngày, từng giờ trên đồng ruộng.

 Bà Phạm Thị Bộn, thôn Nam Hưng cho biết: Từ nhiều năm nay, gia đình tôi đều xem sản xuất cây màu vụ đông là cây trồng chính và đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn cấy hai vụ lúa bởi ngô, khoai lang, khoai tây dễ trồng, dễ chăm sóc, tốn ít công, ít sâu bệnh, thời gian trồng và chăm sóc ngắn, chỉ 75 - 90 ngày đã cho thu hoạch, thu hoạch lại dễ dàng, giá bán lại cao.

Nông dân xã Nguyên Xá khẩn trương làm đất trồng cây màu vụ đông ưa lạnh.

Để gieo trồng hơn 2 mẫu vụ đông sớm, gần 1 tháng nay, ngày nào hai vợ chồng bà Bộn cũng có mặt ngoài đồng để trồng và chăm sóc rau màu. Công việc tuy có vất vả nhưng chỉ một thời gian ngắn nữa, những lứa rau, bí xanh rồi ngô, khoai… sẽ cho thu hoạch. Với gia đình bà, đây là nguồn thu nhập chính trong năm. Vụ đông năm 2016, sau khi trừ chi phí 1,5 mẫu đã mang về khoản thu nhập trên 40 triệu đồng. 

Còn đối với gia đình anh Nguyễn Trung Triều, thôn Nam Hưng thì từ nhiều năm nay cây rau màu đã giúp gia đình anh thoát nghèo, vươn lên làm giàu. 

Anh Triều bộc bạch: Với diện tích 5,5 sào chuyên màu, chủ yếu trồng dưa các loại, bí xanh, khoai tây, ngô. Năm nay, thời tiết diễn biến bất thường, mưa nhiều nên người làm nông rất vất vả, có những hôm trời mưa to, gió lớn, mọi nhà đang ngon giấc thì chúng tôi phải dậy, vội vàng chạy ra đồng để che phủ diện tích rau màu đang chuẩn bị đến kỳ thu hoạch. Vất vả là vậy song bù lại cũng có “của để dành” phòng khi ốm đau và nuôi các con ăn học. Vụ đông năm nay gia đình tiếp tục mở rộng diện tích với gần 1 mẫu, chủ yếu trồng khoai tây.

Với kinh nghiệm trồng cây màu vụ đông, đặc biệt là khoai tây, hy vọng vụ đông năm nay Vũ Lạc sẽ tiếp tục giành thắng lợi lớn, không chỉ về diện tích mà cả về năng suất, chất lượng.

Do mưa lớn liên tiếp nhiều ngày nên lạc, khoai lang của nông dân xã Nguyên Xá (Đông Hưng) bị mất mùa. Hiện bà con đang tập trung thu hoạch, làm đất trồng khoai tây và rau màu ưa lạnh với mong muốn bù đắp thiệt hại mất mùa lúa, lạc và khoai lang.

Lạc, khoai lang mất mùa

Hiện đang bước vào thu hoạch lạc và khoai lang nhưng nhiều hộ nông dân ở xã Nguyên Xá, nhất là vùng chuyên trồng rau màu của thôn Đà Giang có chung nỗi buồn bởi trồng dưa thì dưa chết, trồng khoai lang và lạc thì ít củ, năng suất quá thấp, không đủ bù tiền công, giống, phân đạm bón cho cây.

 Chị Nguyễn Thị Trâm cho biết: Đầu vụ tôi trồng dưa hấu nhưng mưa nhiều, chết hết. Tôi lại làm đất trồng khoai lang và lạc nhưng gặp mưa khiến củ bị thối, giảm năng suất, giờ không muốn thu hoạch vì tốn nhiều công nhưng không cắt đi thì không có diện tích để trồng cây màu vụ đông ưa lạnh.

 Cùng tâm trạng với chị Trâm, chị Mai Thị Vóc, thôn Đà Giang chia sẻ: Tôi chọn trồng khoai lang trắng, giá bán không cao nhưng năng suất thường cao hơn khoai lang vàng, song năm nay do mưa liên tiếp nhiều ngày, củ không phát triển được, năng suất thấp. Nếu năm ngoái 1 sào khoai lang tôi thu được khoảng 3 - 4 triệu đồng thì năm nay chỉ được vài trăm nghìn đồng, trừ chi phí không có lãi.

Là cánh đồng chuyên màu nên cao hơn các cánh đồng thôn khác, cứ tạnh mưa là nước cũng rút gần hết nhưng để trồng màu hiệu quả, nhất là một số loại cây như khoai lang, khoai tây, lạc thì đất phải pha cát, giữ được độ tơi xốp thì củ mới có thể phát triển tốt. Tuy nhiên, hiện nay đất bị nén chặt, gây nghẹt  rễ, cây không phát triển mà gây khó khăn cho thu hoạch. 

Theo chị Nguyễn Thị Nguyệt, nguyên nhân là do mưa nhiều ngày liên tiếp khiến đất bị nén chặt, đất trồng khoai và lạc lại đánh thành luống nên cát trôi vợi xuống rãnh, trùng vào thời gian lạc ra củ. Do vậy 1 sào lạc của gia đình may ra chỉ được khoảng 20kg củ, nhiều củ còn bị thối.

Ông Nguyễn Trọng Tài, Giám đốc HTX DVNN xã Nguyên Xá cho biết: Vụ hè thu năm nay toàn xã trồng được 12ha với những cây chủ lực là khoai lang, lạc, dưa hấu, ớt, tập trung chủ yếu ở cánh đồng thôn Đà Giang. Đây là cánh đồng chuyên màu nên bà con tích cực thâm canh để tăng năng suất, giá trị trên một đơn vị diện tích. Từ đầu vụ thời tiết đã bất thuận, nhiều hộ trồng vào đúng đợt mưa khiến cây chết phải trồng lại, trồng lại bằng khoai lang và lạc cũng vẫn gặp mưa nên mất mùa.

Mở rộng diện tích trồng cây màu ưa lạnh

Nông dân Nguyên Xá nói chung, thôn Đà Giang nói riêng vốn có truyền thống trồng cây màu vụ đông, kỹ thuật trồng, chăm sóc cũng cao hơn một số xã khác. Song do sản xuất vẫn thiếu yếu tố công nghệ cao nên còn phụ thuộc nhiều vào thời tiết. Vì vậy, khi thời tiết bất thuận thì dễ rơi vào tình trạng mất mùa. Nhưng điều đáng nói là bà con chưa bao giờ bỏ cuộc, chịu khuất phục trước thiên nhiên, mất vụ này lại dồn sức trồng vụ khác với những cây có giá trị kinh tế cao.

 Chị Mai Thị Vóc cho biết: Khoai lang mất mùa nhưng tôi không nản, mấy ngày nay gia đình tôi tập trung nhân lực ra đồng làm đất trồng khoai tây. Tôi và các hộ nông dân Nguyên Xá rất mừng vì vụ này được hỗ trợ 100% khoai tây giống, chất lượng giống bảo đảm nên tích cực trồng. Nhà tôi được hỗ trợ 40kg khoai tây giống, đủ trồng 1 sào, nay đã trồng xong. 

Cách đó không xa, chị Nguyễn Thị Thúy, thôn Đà Giang vừa cuốc đất vun luống để trồng khoai tây vừa nói: Thu hoạch xong khoai lang tôi tranh thủ làm đất đưa khoai tây giống ra ruộng cho kịp thời vụ, mong thời tiết thuận lợi để vụ khoai tây này được mùa bù đắp phần nào thiệt hại. Vì nhà đã để được củ giống nên tôi không lấy giống hỗ trợ mà nhường cho các hộ khác. 

Ông Phan Thanh Giảng, Trưởng thôn Trần Phú cho biết: Các hộ nông dân của thôn đã nhận khoai tây giống hỗ trợ, hiện đang tập trung làm đất, phấn đấu đến ngày 20/11 đưa hết khoai tây giống ra đồng.

Nông dân thôn Đà Giang (xã Nguyên Xá, Đông Hưng) đưa khoai tây giống ra đồng.

Cũng theo ông Nguyễn Trọng Tài, hiện xã đang tập trung tuyên truyền, động viên nông dân tích cực mở rộng diện tích cây màu vụ đông ưa lạnh, tập trung vào cây khoai tây (trên 9ha) và rau màu các loại (khoảng 2ha) ở cả 4 thôn trong xã, trong đó chủ yếu là ở thôn Đà Giang. Đến nay, bà con đã nhận 6 tấn khoai tây giống và hàng chục ki-lô-gam hạt rau các loại được hỗ trợ, cùng với khoai tây và hạt rau giống gia đình tự có đang khẩn trương thu hoạch cây hè thu, làm đất trồng khoai tây và rau màu ưa lạnh.

Đức Dũng - Thu Hiền