Lễ rước nước là hoạt động trước khi diễn ra lễ khai hội đền Trần Thái Bình. Theo quan niệm xưa kia, nước là một trong những yếu tố hàng đầu để hình thành nên nền nông nghiệp, chi phối mạnh mẽ đến mùa màng, đời sống của người nông dân. Do đó, nhân dân tổ chức lễ rước nước với cả tấm lòng thành kính. Lễ rước nước bắt đầu khi các vị cao niên thắp hương kính cẩn mời anh linh các vị vua triều Trần chứng giám. Đi đầu đoàn rước là đội múa lân rồi tới kiệu mang liệt vị liệt tổ nhà Trần: Trần Kinh, Trần Hấp, Trần Lý, Trần Thừa và Thái sư Trần Thủ Độ. Tiếp theo là đoàn rước thuộc các làng, xã trong và ngoài huyện. Dọc đường đi tới bến sông, cờ quạt, chiêng trống vang vọng, nhân dân háo hức đi theo lễ rước nước, một lòng hướng về tổ tiên, cầu cho năm mới an lành.

Thuyền rước nước là thuyền lớn, được trang hoàng cờ phướn rực rỡ. Đoàn rước nước phải ra giữa dòng, tới nơi giao của sông Luộc gặp sông Hồng và sông Thái Bình để lấy nước với quan niệm nước ở đó trong sạch, tinh khiết. Sau khi lấy nước sạch vào đầy chum, một tấm vải điều được đặt lên miệng chum với mong muốn giữ may mắn, thuận hòa, mát trong cho người dân quê lúa. Sau đó đoàn thuyền rước trở về trong sự mong chờ, đón đợi của người dân. Sau những ngày tế lễ, nước ở trong chum được lấy ra phân phát cho các giáp mang về chia cho các gia đình trong các thôn làng để lấy phúc. Bà Nguyễn Thị Lê, xã Tiến Đức (Hưng Hà) chia sẻ: Chúng tôi rất tự hào là người con sinh ra và lớn lên trên mảnh đất phát tích vương triều Trần. Chúng tôi luôn tâm niệm phải giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa của lễ hội đền Trần Thái Bình, đặc biệt là lễ rước nước linh thiêng, độc đáo để con cháu muôn đời sau luôn nhớ và tự hào về cha ông mình.

Lễ rước nước được tổ chức rất long trọng bởi đây là truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, cũng là dịp nhắc nhở con cháu nhớ lại thuở xa xưa tổ tiên nhà Trần sống bằng nghề chài lưới trước khi làm vua. Vào mỗi kỳ lễ hội đền Trần Thái Bình, bên cạnh những nghi thức tế lễ độc đáo, những trò chơi dân gian mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc như thi cỗ cá, thi gói bánh chưng, thi pháo đất... thì lễ rước nước độc đáo này vừa có ý nghĩa mang nguồn nước trong lành, tươi tốt về cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa vừa mang ý nghĩa là dịp để nhân dân đón vua về báo công mừng chiến thắng trước mộ tiên tổ nhà Trần. Anh Trần Văn Huy, một du khách đến từ Hà Nội cho biết: Năm nào chúng tôi cũng đến với lễ hội đền Trần Thái Bình, chúng tôi thường đến sớm để được hòa mình vào không khí vui tươi mà trang nghiêm của lễ rước nước đồng thời để được tìm hiểu rõ hơn về một vương triều hiển hách trong lịch sử dân tộc mình.

Lễ hội đền Trần Thái Bình hàng năm với nhiều nghi thức, trò chơi độc đáo trong đó nổi bật là lễ rước nước đã mang đến cho nhân dân và du khách thập phương cảm nhận về tấm lòng thành kính tri ân vương triều Trần, tạo niềm vui, niềm tự hào về nét đẹp truyền thống của cha ông xưa.

Mai Thư