Tuyến đê tả Hồng Hà 2 đoạn từ K193+200 đến K193+900 từ xã Bình Thanh đi xã Bình Định dài 700m. Hiện tại đoạn đê này không có cơ chống thấm, chưa được đắp nâng cấp hoàn chỉnh, cao trình mặt đê thấp hơn so với thiết kế từ 0,7 - 0,8m. Điều đáng lo ngại nhất đối với đoạn đê này là có nhiều hộ dân xén lấn chân đê, vượt thổ làm nhà và xây dựng công trình phụ vi phạm Luật Đê điều. Cục bộ, có đoạn đê không còn mái, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng thân đê. 

Theo ông Đỗ Văn Phụ, Chủ tịch UBND xã Bình Thanh, tình trạng người dân lấn chiếm hành lang bảo vệ đê và xâm phạm trực tiếp vào thân đê tồn tại nhiều năm qua, việc xử lý rất khó khăn, ảnh hưởng đến công tác phòng, chống thiên tai của địa phương.

Ông Bùi Văn Hiển, Chủ tịch UBND xã Vũ Bình cho biết: Không chỉ mặt đê xuống cấp trầm trọng mà hệ thống kè bảo vệ cũng đang có diễn biến xấu rất nhanh. Cụ thể, tại vị trí mỏ kè M6 - M7 có cung sạt dài 51m, tâm cung sạt cách chân đê 14m, mái kè bị xô tụt nghiêm trọng, đỉnh kè bị gãy tụt hẳn xuống, nhiều chỗ không còn đá. Giữa mỏ kè M5 - M6 cung sạt dài 24m, mái kè bị xô tụt, đỉnh kè bị gãy hoàn toàn. Cách mỏ kè M4 về thượng lưu 15m có cung sạt dài 13m, mái kè bị xô tụt, đỉnh kè bị gãy, đất bãi bị moi lở từ 1 - 2m. Các mỏ kè còn lại từ M1 - M4 cũng diễn biến xấu có nguy cơ bị sạt lở lấn sâu vào bãi và uy hiếp đến an toàn của đê. Mặc dù địa phương đã chủ động chuẩn bị nhân lực, vật tư, phương tiện và kế hoạch ứng phó với lũ, bão nhưng nguồn lực còn hạn chế nên không thể bảo đảm vững chắc, lâu dài cho hệ thống đê, kè.

Nếu như trên tuyến đê tả Hồng Hà 2 thuộc địa phận huyện Kiến Xương dài hơn 17,4km phần lớn các công trình xuống cấp liên quan đến đê, kè thì trên tuyến đê hữu Trà Lý dài gần 14km lại xảy ra hiện tượng mặt đê bị phá vỡ kết cấu và các cống qua đê bị hư hỏng. Các cống xuống cấp được huyện liệt vào những vị trí xung yếu trọng điểm nhất năm 2018 có: cống Cú, cống Thụy Bích, cống Diệm Dương, cống Lãng Đông, cống Gia Mỹ. 

Ông Đặng Ngọc Oánh, Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: Các cống này được xây dựng từ lâu (cống Thụy Bích xây năm 1934, cống Diệm Dương xây năm 1946, cống Cú xây năm 1953...), qua thời gian dài sử dụng cộng với tác động của lũ, bão, biến đổi địa chất nên đều đã xuống cấp, biểu hiện chung là bị thụt lún không đều dẫn tới thân cống bị nứt, vỡ; tường thân và tường cánh gà cũng bị nứt, nước chảy qua phần tiếp giáp với đê kéo theo làm sạt lở 2 mang cống hạ lưu. Đây là những cống có chức năng lấy nước tưới và tiêu úng nội đồng trực tiếp ra sông Trà Lý, tình trạng xuống cấp của chúng không chỉ liên quan đến an nguy của đê, tính mạng người dân trong mùa mưa bão mà còn ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp nhiều xã duyên giang.

Hệ thống mỏ kè bãi sông khu vực xã Vũ Bình (Kiến Xương) đang xuống cấp nghiêm trọng.

Không chủ quan trước diễn biến bất thường của thiên tai, vừa qua, UBND huyện Kiến Xương đã triển khai một số giải pháp trọng tâm công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2018. Cấp ủy, chính quyền từ huyện tới cơ sở tập trung làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống thiên tai, bảo vệ đê điều cho các tầng lớp nhân dân; phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng cơ quan, đơn vị, địa phương; xây dựng các phương án xử lý tình huống và tập huấn kỹ thuật hộ đê, xử lý tình huống trong lũ, bão; tăng cường quản lý hệ thống đê điều; chuẩn bị sẵn sàng nhân lực, vật tư, phương tiện phục vụ hộ đê và tìm kiếm cứu nạn. 

Tuy nhiên, đây cũng chỉ là giải pháp trước mắt khắc phục tình trạng các công trình đê điều xuống cấp khi mùa mưa bão đã đến. Để bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân và an toàn hệ thống đê, huyện Kiến Xương đề nghị các cơ quan chức năng sớm bố trí nguồn lực sửa chữa, nâng cấp, xây mới các công trình đê, kè, cống đã và đang xuống cấp nghiêm trọng trên địa bàn.

Khắc Duẩn