Theo đồng chí Nguyễn Thị Sự, Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Tây Giang, con cháu dòng họ Tạ ở xã Tây Giang hiện có hơn 1.000 người sinh sống ở tất cả thôn trong xã. Đây là một trong những dòng họ lập nên mảnh đất Thư Điền, nay là xã Tây Giang và là dòng họ có truyền thống cách mạng tiêu biểu của địa phương. Dòng họ có 11 mẹ Việt Nam anh hùng, 83 liệt sĩ, 18 lão thành cách mạng. Dòng họ còn có truyền thống hiếu học và có nhiều đóng góp xây dựng quê hương, nhiều năm liền dòng họ được các cấp, các ngành khen thưởng. 

Ông Tạ Minh Sơn, phó ban trị sự dòng họ cho biết: Ngoài nhà thờ họ được công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia, dòng họ chúng tôi còn có 2 di sản quý báu là niềm tự hào chung của cả gia tộc đó là hệ thống gia phả được biên soạn lần thứ nhất vào năm 1841 đến nay vẫn lưu truyền gắn bó toàn họ và 5 truyền thống được các cụ đúc kết truyền lại cho con cháu đời sau. Dòng họ có ban trị sự, ban khuyến học và các ban khác để gây dựng và giữ gìn truyền thống. Nhờ vậy, những năm qua, dòng họ Tạ luôn là dòng họ tiêu biểu trong thực hiện các phong trào của địa phương.

Cũng theo chia sẻ của ông Sơn, khi địa phương triển khai thực hiện các cuộc vận động, các phong trào thi đua đều mời các trưởng chi tộc trong dòng họ tham gia nên nội dung các cuộc vận động, các phong trào đều được các trưởng chi tộc nắm chắc và quán triệt tới từng gia đình trong dòng họ đồng thời yêu cầu các gia đình gương mẫu thực hiện. Ban trị sự dòng họ thường xuyên tổ chức họp với các trưởng chi đôn đốc việc tổ chức thực hiện các phong trào, cuộc vận động theo đúng quy định của địa phương. Phát huy truyền thống “yêu Tổ quốc, mến quê hương” của dòng họ, hầu hết các gia đình đều tích cực hưởng ứng các phong trào, nổi bật là trong phong trào xây dựng nông thôn mới. Các thành viên trong họ đang sinh sống ở xã Tây Giang cũng như các xã khác trong toàn huyện rất nhiệt tình hưởng ứng, gần như không phải vận động mà đều tự nguyện, tự giác góp công, góp của, góp đất xây dựng nông thôn mới. Các gia đình họ Tạ ở xã Tây Giang cùng với một số xã khác trên địa bàn huyện đã đóng góp hàng tỷ đồng, đồng thời góp công, hiến đất để xây dựng đường giao thông thôn xóm và thủy lợi nội đồng. Trong xây dựng đời sống văn hóa, các gia đình đều thực hiện nghiêm quy ước của dòng họ: chấp hành thực hiện nghiêm túc các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; ủng hộ mọi phong trào của địa phương; có tôn ti, trật tự; sống đoàn kết, tình cảm; ứng xử văn minh, lịch sự. Hàng năm, Ban Trị sự dòng họ, trưởng các chi họ tộc đều ký kết với Ủy ban MTTQ xã và ban công tác mặt trận khu dân cư đăng ký xây dựng dòng họ văn hóa, gia đình văn hóa. Tất cả các gia đình trong dòng họ đều tham gia đăng ký, trong đó có gần 90% các gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa mỗi năm. Trong dòng họ không có người mắc các tệ nạn xã hội. Con cháu trong họ đều tích cực lao động sản xuất nên đời sống vật chất và tinh thần ngày càng được cải thiện, nâng cao. Toàn họ hiện chỉ có 1 hộ thuộc diện cận nghèo.

Dòng họ Tạ ở xã Tây Giang vốn có truyền thống hiếu học. Để phát huy truyền thống, dòng họ đã xây dựng quỹ khuyến học để khen thưởng cho các cháu học sinh giỏi cấp huyện trở lên và vinh danh những con cháu họ Tạ đỗ đạt cao. Những cháu học sinh giỏi cấp trường sẽ do các chi họ khen thưởng. Hàng năm, ban trị sự dòng họ đều tổ chức họp với các trưởng chi tộc để tổng hợp các kết quả học tập của con cháu để đến ngày giỗ tổ (ngày 17/2 âm lịch) biểu dương, khen thưởng. Mỗi năm, ban trị sự và các chi họ thường tổ chức khen thưởng từ 25 - 45 cháu đạt học sinh giỏi các cấp, từ đó tạo động lực, khích lệ con cháu trong dòng họ thi đua học tập tốt hơn. Các bậc ông bà, cha mẹ đều mẫu mực, khuyến khích con cháu ý thức tự học, tự thân vượt khó vươn lên trở thành những công dân tiên tiến có ích cho xã hội. Hiện nay, dòng họ Tạ có 2 người có học hàm phó giáo sư, 5 người có học vị tiến sĩ và rất nhiều người là thạc sĩ, kỹ sư, bác sĩ. Con cháu dòng họ Tạ đã và đang giữ vững, phát huy tốt truyền thống của dòng họ, không ngừng xây dựng dòng họ ngày một phát triển, xứng đáng là dòng họ văn hóa tiêu biểu được UBND tỉnh tặng bằng khen.

Đào Quyên