Công ty TNHH YB Oditz Vina có trụ sở tại xã Tây Lương thành lập đầu năm 2018 với 100% vốn Hàn Quốc, ngành nghề kinh doanh may mặc, sau gần 2 năm đi vào hoạt động, trong tổng số trên 330 công nhân vẫn còn gần 10 người chưa tham gia BHXH. Trao đổi với chúng tôi về lý do số lao động trên không tham gia BHXH, bà Thân Thị Phương, Phó Giám đốc Công ty cho biết: Khi Công ty tuyển dụng lao động chúng tôi đều vận động NLĐ thực hiện đầy đủ các quyền lợi từ việc tham gia BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) và bảo hiểm y tế (BHYT), tuy nhiên vẫn có những lao động vì nhiều lý do khác nhau: hoàn cảnh kinh tế khó khăn, lao động làm việc theo kiểu thăm dò... nên không tham gia BHXH và BHTN. Trường hợp chị Trần Thị Nguyệt, xã Tây Lương là một ví dụ. Chị Nguyệt vào làm tại Công ty từ khi thành lập nhưng đến nay sau gần 2 năm vẫn không tham gia BHXH và BHTN với lý do hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn. Chia sẻ với chúng tôi, chị Nguyệt cho biết gia đình chị thuộc diện hộ nghèo của xã, chồng ốm nhiều năm, 2 con đang học THPT, vì vậy mọi chi phí đều trông chờ vào khoản thu nhập hơn 4 triệu đồng của chị, nếu đóng BHXH và BHTN mỗi tháng phải bỏ ra vài trăm nghìn nên chị quyết định không tham gia.

Không chỉ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, tại các doanh nghiệp trong nước, NLĐ vẫn chưa hào hứng với việc tham gia BHXH và BHTN. Tại Công ty TNHH Công nghệ gốm sứ OHIO (khu công nghiệp Tiền Hải) do doanh nghiệp trong nước làm chủ có tổng số 135 lao động thì có khoảng 40 lao động không đăng ký tham gia BHXH, BHTN. Nhiều trường hợp làm việc tại Công ty 7 năm nhưng cũng không tham gia BHXH, BHTN. Khi được hỏi vì sao không tham gia BHXH, BHTN để được hưởng các chế độ, hầu hết NLĐ đều lấy lý do tuổi cao nên thời gian đóng không được nhiều, chuyển chỗ ở, hoàn cảnh kinh tế khó khăn... Đây là thực tế đã và đang diễn ra tại một số doanh nghiệp trên địa bàn huyện Tiền Hải khi NLĐ chưa nắm rõ được trách nhiệm và quyền lợi khi tham gia BHXH.

Theo quy định từ đầu năm 2019, người sử dụng lao động sẽ đóng BHXH, BHTN, BHYT, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cho NLĐ với tổng mức đóng 21,5% còn NLĐ chỉ đóng 10,5%. Như vậy, số tiền người sử dụng lao động đóng BHXH, BHTN, BHYT cho NLĐ gấp đôi số tiền của NLĐ. Đây là chính sách hỗ trợ mà NLĐ cần biết để được hưởng các quyền lợi của mình. Thế nhưng, rất nhiều lao động do không hiểu hết về quyền lợi và trách nhiệm của mình khi tham gia BHXH, BHTN, BHYT, chỉ biết cái lợi trước mắt mà không tính đến lợi ích lâu dài nên chưa tham gia BHXH, BHTN. Theo bà Vũ Thị Hoa, Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện Tiền Hải, hiện nay trên địa bàn huyện có 125 doanh nghiệp đang tham gia đóng BHXH cho NLĐ. Hầu hết các doanh nghiệp đều chấp hành đầy đủ các quy định về đóng BHXH, BHTN, BHYT. Tuy nhiên, qua thống kê trên địa bàn huyện đến nay vẫn còn 78 doanh nghiệp chưa tham gia đóng BHXH, BHTN cho NLĐ. Đây là những doanh nghiệp thành lập doanh nghiệp nhưng không ký hợp đồng lao động đối với NLĐ, không hoạt động sản xuất, kinh doanh, không có tên trên địa bàn, chủ sử dụng lao động không đăng ký tham gia BHXH, BHTN, BHYT cho NLĐ.

Để bảo đảm quyền lợi cho NLĐ, thời gian qua, các cấp công đoàn trong huyện đã tích cực phối hợp với Bảo hiểm xã hội huyện tổ chức các hội nghị đối thoại trực tiếp với NLĐ tại khu công nghiệp nhằm tuyên truyền về Bộ luật Lao động, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Bảo hiểm y tế…, quyền lợi và trách nhiệm của người sử dụng lao động và NLĐ khi tham gia BHXH, BHYT, BHTN. Phối hợp với các ngành chức năng kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật lao động, Luật Công đoàn tại các doanh nghiệp..., đặc biệt chú ý đến chế độ tiền lương, tiền công, đóng BHXH, BHTN, BHYT cho NLĐ, qua đó giúp NLĐ hiểu rõ được các quyền lợi khi tham gia BHXH.

Bà Vũ Thị Hoa, Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện Tiền Hải cho biết, từ nay đến cuối năm, Bảo hiểm xã hội huyện tiếp tục phối hợp với Liên đoàn Lao động huyện kiểm tra việc đóng BHXH, BHTN, BHYT cho NLĐ tại các doanh nghiệp; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chế độ, chính sách BHXH, BHYT, BHTN cho người sử dụng lao động và NLĐ; đồng thời, đổi mới nội dung, phương pháp tổ chức thực hiện, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của doanh nghiệp và NLĐ trong việc tham gia BHXH, BHYT, BHTN.

Nguyễn Cường