Trên các xứ đồng thuộc xã An Quý, không hiếm gặp những đường dây thép chăng ngang dọc tại nhiều thửa ruộng. Đây là dấu hiệu cho thấy người dân đang dùng xung điện để diệt chuột trên ruộng của mình. 

Vừa phun xong thuốc trừ sâu cho 1 mẫu lúa nếp và bắc thơm, bà Nguyễn Thị M, thôn Lai Ổn nhanh chóng gia cố lại “hàng rào điện” nhà mình đã sử dụng qua 3 vụ lúa. Không hề giấu diếm, bà M chia sẻ “kinh nghiệm”: Chỉ cần ra chợ mua bình ắc quy, bộ kích điện, thiết bị tự ngắt, vài chục mét dây thép với tổng chi phí từ 1,5 - 1,8 triệu đồng, thêm cái đèn pin và chịu khó bỏ công sức là sẵn sàng cho một đêm “bảo vệ sản xuất”. Những bình ắc quy 12V, được kích lên 500V qua bộ kích điện đấu pha dương vào hệ thống dây điện được chăng ven chân ruộng, pha âm cắm xuống đất, khi có chuột chạy qua, mắc vào bẫy bị giật chết, thiết bị sẽ tự ngắt và báo đèn. Chủ ruộng ngồi ở đầu bờ, điều khiển thiết bị và dùng đèn pin soi cảnh báo người lạ đi vào khu vực nguy hiểm. 

Bà M nhẩm tính, cả thôn có trên 30 hộ diệt chuột bằng điện. Nhưng theo chị H, chủ ruộng kế bên, con số này phải là 50. Nông dân tự mặc định với nhau lịch đánh chuột từ 20 - 23 giờ và từ 3 - 5 giờ. 

“Sau bữa cơm tối, ngoài đồng bà con đi đánh chuột vui như hội, có hôm gom vào đánh được cả trăm con” - chị H chia sẻ thêm. 

Khi được hỏi về sự nguy hiểm và bị xã cấm sao vẫn dùng xung điện để diệt chuột, cả chị H và bà M đều đồng quan điểm khi cho rằng làm ruộng bây giờ rất vất vả, thêm chuột phá là mất trắng, dù được xã cấp thuốc và khuyến khích sử dụng một số biện pháp khác để diệt chuột song tình hình không khả quan, chỉ dùng điện diệt chuột là thấy hiệu quả. Dù được xã thường xuyên tuyên truyền, nhắc nhở, biết là sai chủ trương và nguy hiểm song vẫn cố làm, nếu không sẽ mất mùa.

Những khu vực dùng xung điện diệt chuột rất gần đường giao thông và nhà dân, có nhiều người qua lại, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cao. Với suy nghĩ dùng xung điện diệt chuột sẽ cho hiệu quả và ít tốn công sức hơn so với cách đánh bả, đào bắt song những cái chết luôn treo lơ lửng trên đầu người dân. 

Ngày 18/8, bà Hoàng Thị M, sinh năm 1969, xã Nguyên Xá (Đông Hưng) đã chết vì vướng vào dây điện của nhà hàng xóm kéo ra đồng đánh chuột. Tại xã An Quý (Quỳnh Phụ), một nông dân đi chăn bò uống rượu say đã bị điện giật khi vướng vào bẫy song may mắn không bị tử vong. 

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Viết Minh, Chủ tịch UBND xã An Quý thừa nhận, dù đã cấp phát thuốc diệt chuột đầy đủ và sử dụng nhiều biện pháp thủ công, tổ chức nhiều đợt đánh chuột trong vụ sản xuất, chính quyền và các đoàn thể thường xuyên đi kiểm tra, tuyên truyền, vận động song tình trạng dùng xung điện diệt chuột vẫn diễn ra phổ biến tại địa phương. Chế tài, thẩm quyền xử lý cùng những mối quan hệ tình làng nghĩa xóm ở nông thôn chính là những rào cản khiến các địa phương khó ngăn chặn tình trạng nông dân dùng xung điện diệt chuột.

Không chỉ An Quý, ở nhiều xã như An Lễ, Đông Hải... tình trạng nông dân sử dụng xung điện diệt chuột vẫn diễn ra phổ biến. Trực tiếp đi kiểm tra đồng ruộng, ông Nguyễn Văn Phát, Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳnh Phụ cho biết: Hàng năm, địa phương đều quan tâm đầu tư và có nhiều chính sách phát triển ngành Nông nghiệp. Trước tình trạng chuột phá hoại sản xuất, bên cạnh việc cấp thuốc hỗ trợ, tổ chức phát động đánh chuột nhiều đợt trong vụ, chúng tôi luôn khuyến khích, nhân rộng các hình thức tổ, đội diệt chuột thủ công. Đánh chuột bằng xung điện là vi phạm pháp luật, dù bị cấm và thường xuyên cảnh báo nhưng gần đây tình trạng này đã xuất hiện tại một số địa phương trong huyện. Thời gian tới, bên cạnh việc tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, các cơ quan chức năng như Công an huyện, Điện lực Quỳnh Phụ... sẽ phối hợp chặt chẽ với các địa phương kiên quyết xử lý các trường hợp cố tình vi phạm.

Dù gặp nhiều khó khăn trong sản xuất song việc dùng xung điện để diệt chuột không chỉ gây nguy hiểm cho bản thân người nông dân mà còn ảnh hưởng tới gia đình, cộng đồng, thậm chí khi có tai nạn xảy ra còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Các cấp, ngành chức năng cần kiên quyết xử lý tình trạng dùng xung điện diệt chuột trước khi có những tai nạn đáng tiếc xảy ra.

Trịnh Cường