Để làm rõ vấn đề trên, phóng viên Báo Thái Bình đã có buổi làm việc với ông Trần Văn Tuấn, cán bộ lao động - thương binh và xã hội xã Trung An, thành viên Ban Chỉ đạo giảm nghèo xã. Theo ông Tuấn, trước đây bà Nguyệt có tham gia thanh niên xung phong, đến năm 1972 về địa phương, làm nông nghiệp và sống đơn thân. Do hoàn cảnh khó khăn, bà được địa phương cấp đất ở và làm ngôi nhà gần đất ở của bố mẹ đẻ với diện tích gần 20m2. Năm 2008, bà Nguyệt mắc bệnh tâm thần và bị mù hai mắt. Từ đó bà về ở với người em gái cùng thôn song hộ khẩu vẫn để riêng. Hàng tháng bà được hưởng chế độ của người tham gia thanh niên xung phong với số tiền 540.000 đồng, có thẻ bảo hiểm y tế. Trước hoàn cảnh khó khăn của bà Nguyệt, từ năm 2013, chính quyền địa phương đã đưa bà vào danh sách hộ nghèo của xã và hưởng các chế độ của hộ nghèo. Tuy nhiên, đến năm 2017, do sơ xuất trong quá trình rà soát đã dẫn đến việc gia đình bà Nguyệt không được đưa vào danh sách hộ nghèo. Gia đình bà Nguyệt đã có đơn kiến nghị với chính quyền địa phương và UBND huyện Vũ Thư.

Sau khi có kiến nghị của gia đình bà Nguyệt, tháng 9/2019, đoàn xác minh của UBND huyện Vũ Thư có buổi làm việc với UBND xã Trung An, thôn Bồn Thôn và gia đình bà Nguyệt. Ông Nguyễn Văn Thanh, Trưởng phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện, trưởng đoàn xác minh cho biết: Tiếp nhận đơn kiến nghị của gia đình bà Nguyệt, chúng tôi soi chiếu vào các bước của quy trình rà soát để xác minh. Theo quy định, việc điều tra, rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo phải theo quy trình 7 bước: bước 1, xác định, lập danh sách hộ cần rà soát; bước 2, tổ chức rà soát, lập danh sách phân loại hộ gia đình; bước 3, tổ chức họp dân, thống kê rà soát; bước 4, công khai, niêm yết danh sách và có biên bản kết thúc việc niêm yết công khai; bước 5, báo cáo, xin ý kiến thẩm định của UBND cấp huyện; bước 6, công nhận danh sách hộ nghèo, cận nghèo, thoát nghèo, thoát cận nghèo trên địa bàn; bước 7, UBND xã báo cáo kết quả chính thức lên UBND huyện. Tuy nhiên, qua xác minh, chúng tôi nhận thấy tất cả các bước Ban Chỉ đạo giảm nghèo xã Trung An và thôn Bồn Thôn đều không thực hiện theo đúng quy trình. Thôn đã không thực hiện việc điều tra, rà soát hộ theo mẫu phiếu dẫn đến không có căn cứ để phân loại gia đình bà Nguyệt. Điều này được bà Trịnh Thị Thắm, em gái bà Nguyệt khẳng định trong năm 2017 không có ai của thôn vào gia đình bà để điều tra xin chữ ký vào phiếu điều tra, duy nhất có một lần có đồng chí phó thôn đến xin số chứng minh nhân dân của bà Nguyệt nhưng không nói rõ mục đích. Đây được xem là nguyên nhân chính dẫn đến việc gia đình bà Nguyệt không có tên trong danh sách đề nghị. Chưa kể, trong quá trình họp và thông qua nghị quyết kết quả rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2017 lại không lập biên bản cuộc họp theo mẫu quy định; không lưu trữ danh sách niêm yết công khai hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ thoát nghèo, hộ thoát cận nghèo và không cung cấp được danh sách niêm yết và biên bản kết thúc việc niêm yết. Đối với cán bộ chuyên trách giảm nghèo của xã đã không lập danh sách toàn bộ hộ nghèo, hộ cận nghèo địa phương đang quản lý năm 2016 để chuyển xuống cơ sở thôn phục vụ cho việc rà soát; thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, rà soát, tổng hợp kết quả điều tra, rà soát hộ nghèo từ cơ sở thôn đưa lên nên không phát hiện thiếu trường hợp gia đình bà Nguyệt. Ban Chỉ đạo giảm nghèo xã Trung An, đứng đầu là Chủ tịch UBND xã, Trưởng ban Chỉ đạo thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, rà soát kết quả điều tra hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ thoát nghèo, hộ thoát cận nghèo của xã năm 2017 nhưng đã thống nhất thông qua các danh sách xét duyệt.

Sau khi có kết quả xác minh, Ban Chỉ đạo giảm nghèo xã đã nhận trách nhiệm thiếu sót trong quá trình rà soát hộ nghèo, xin lỗi gia đình bà Nguyệt và làm các thủ tục bổ sung đưa bà vào danh sách hộ nghèo năm 2019. Về trách nhiệm của tập thể, cá nhân xảy ra vi phạm, khuyết điểm trong việc rà soát, xét duyệt hộ nghèo đối với gia đình bà Nguyệt, UBND huyện Vũ Thư đã có Kết luận số 04, ngày 30/9/2019, theo đó, để xảy ra sự việc, trách nhiệm thuộc về Trưởng thôn Bồn Thôn, cán bộ lao động - thương binh và xã hội xã và các cá nhân liên quan là Chủ tịch UBND xã và các thành viên Ban Chỉ đạo giảm nghèo xã. Trên cơ sở những vi phạm, khuyết điểm, tồn tại của các tập thể và cá nhân, UBND huyện đề nghị Huyện ủy Vũ Thư chỉ đạo Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy hướng dẫn Đảng ủy xã Trung An xem xét xử lý đảng viên có vi phạm, khuyết điểm thuộc thẩm quyền theo quy định.

Qua sự việc của gia đình bà Trịnh Thị Nguyệt cho thấy công tác rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo vẫn còn những tồn tại. Nếu chính quyền địa phương không xác định rõ trách nhiệm và giám sát chặt chẽ quy trình rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo thì việc lập danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo sẽ thiếu chính xác, gây ra những bức xúc không đáng có.

Nguyễn Cường