Sau khi theo dõi hết tiểu phẩm truyền thông cùng với hơn 300 người dân trong xã, bà Mai Thị Hồng, xã Thụy An (Thái Thụy) cho biết: Đây thực sự là những thông tin bổ ích cho tôi và người dân bởi ở đây nhà nào cũng trồng thuốc lào, của nhà trồng được nên đa phần đàn ông trong xã đều hút thuốc lào. Tôi sẽ về tuyên truyền, động viên khuyên nhủ những người xung quanh tôi sớm từ bỏ thuốc lào để tránh những nguy cơ bệnh tật do thuốc lào gây ra.

Không biết từ bao giờ thuốc lào đi vào đời sống của người Việt nói chung và người dân Thụy An nói riêng như một thói quen khó bỏ. Xã Thụy An là địa phương có truyền thống trồng cây thuốc lào, đây cũng là một trong những địa phương có diện tích trồng thuốc lào lớn nhất huyện Thái Thụy. Toàn xã hiện có 200ha đất canh tác thì có tới 186ha trồng thuốc lào... Nhờ giá trị kinh tế cao hơn nhiều loại cây trồng khác, nghề trồng và chế biến thuốc lào đã giúp người dân nơi đây cải thiện cuộc sống. Thuốc lào đã và đang là thú thưởng thức của nhiều người dân nơi đây. 

Ông Phạm Văn Thanh, Chủ tịch UBND xã Thụy An cho biết: Hiện nay, cây thuốc lào có giá trị tương đối cao, tuy nhiên tác hại của nó không phải là nhỏ, nhất là thời điểm thu hoạch thuốc lào thì môi trường thật sự ô nhiễm. Vì vậy, cùng với việc đi tìm những cây mới để thay thế cho cây thuốc lào, những buổi truyền thông sân khấu hóa như thế này đã giúp người dân có thêm quyết tâm phải chuyển đổi sang cây trồng khác.

Những vấn đề tưởng chừng như khô khan, khó nhớ đã được sân khấu hóa khiến người xem dễ hiểu, dễ nhớ về tác hại của khói thuốc lá, về Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và lợi ích của việc xây dựng môi trường không khói thuốc lá. Các buổi biểu diễn truyền tải thành công thông điệp “Hãy dừng lại, khi chưa quá muộn” được đông đảo bà con đến tham dự, ủng hộ.

Việc giúp một người từ bỏ hút thuốc lá thực sự là điều không dễ. Nhiều người gặp khó khăn khi cai thuốc lá, hoặc dễ bị tái nghiện lại sau một thời gian ngừng sử dụng. Chính vì vậy, chọn cách thức truyền thông phù hợp chính là một trong những yếu tố quan trọng giúp người dân nhận thức được tác hại của thuốc lá gây ra đối với sức khỏe của con người. Truyền thông đã góp phần tạo nên những thay đổi tích cực trong cộng đồng, có rất nhiều người ủng hộ hoạt động truyền thông và nhiều người đã giảm hút, nhiều người đã bỏ hẳn được thuốc lá. 

Bác sĩ Lưu Thị Ánh Tuyết, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, Ủy viên thư ký Ban Chỉ đạo phòng, chống tác hại của thuốc lá tỉnh cho biết: Trong thời gian qua, nhờ chú trọng hoạt động truyền thông nên tỷ lệ hút thuốc lá của người dân đã giảm đáng kể. Đã có nhiều vở kịch, vở chèo, nhiều hội thi được xây dựng và biểu diễn tuyên truyền tại trường học, tại hội nghị của cơ quan, đơn vị, đoàn thể và cộng đồng dân cư. Trong thời gian tới, hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá sẽ ưu tiên các lĩnh vực truyền thông về cai thuốc lá, tiến tới giảm hút; lồng ghép xây dựng phong trào xây dựng làng văn hóa - sức khỏe với xây dựng cộng đồng dân cư không có người hút thuốc; đưa nội dung phòng, chống tác hại của thuốc lá vào kế hoạch hàng năm, quy định không hút thuốc tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của các cơ quan, đơn vị; đưa quy định về việc hạn chế hoặc không hút thuốc trong các đám tang, đám cưới, lễ hội trên địa bàn dân cư vào hương ước; tăng cường thanh tra, kiểm tra thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Các chiến dịch truyền thông đã có tác động tích cực đến thái độ và hành vi của cả người hút thuốc và người không hút thuốc. Để đẩy lùi thuốc lá ra khỏi cộng đồng cần phải có quá trình lâu dài và sự vào cuộc tích cực của toàn xã hội. Việc bỏ hút thuốc đối với người nghiện là việc khó, đòi hỏi phải có sự quyết tâm của bản thân họ. Vì vậy, rất cần duy trì các biện pháp hỗ trợ của chuyên môn, sự tăng cường tuyên truyền, vận động, động viên của chính quyền, đoàn thể và người thân để hành vi hút thuốc lá dần bị loại bỏ khỏi cộng đồng và để Thái Bình sớm xây dựng được môi trường không khói thuốc lá.

Hoàng Thía
(Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh)