Thành phố Thái Bình là tỉnh lỵ của tỉnh Thái Bình, vốn nằm trên rìa của một vùng biển cổ, được hình thành bởi kiến tạo địa chất có niên đại trầm tích cách đây hàng chục vạn năm. Với lợi thế của vùng cửa sông, ven biển nên ngay từ trước Công nguyên đến thế kỷ X (sau Công nguyên), thành phố Thái Bình đã có vai trò của một thương cảng sầm uất “trên bến dưới thuyền” với tên gọi “Kỳ Bố Hải Khẩu”. Miền quê giàu truyền thống văn hiến, yêu nước và cách mạng này anh hùng, tuấn kiệt đời nào cũng có với những tên đất, tên người đã được lưu danh trong sử sách. Thế kỷ thứ VI, vùng đất Kỳ Bố Hải Khẩu rộng lớn đã trở thành một trong những căn cứ đầu tiên nhen nhóm lực lượng của cuộc khởi nghĩa Lý Bí. Với thế mạnh của vùng đất cửa sông, ven biển và sự ủng hộ của nhân dân Kỳ Bố Hải Khẩu, Lý Bí đã có thêm lực lượng, tiến tới lật đổ ách thống trị của nhà Lương, lập ra nhà nước Vạn Xuân (544 - 602). Bước vào thời kỳ phong kiến tự chủ, vùng đất Kỳ Bố Hải Khẩu không gian lãnh thổ ngày càng được mở rộng, nông nghiệp và tiểu thủ công nghiệp phát triển, việc giao thương buôn bán được đẩy mạnh thông qua hai cảng sông Bố Hải Khẩu và Cát Hộ. Những lợi thế có được đã đưa đến sự phồn thịnh của vùng đất này trong nhiều thế kỷ. Đến thế kỷ X, Kỳ Bố Hải Khẩu trở thành một trong những vùng đất trù phú, có những ưu thế to lớn cả về kinh tế, quân sự. Chính sự vượt trội này của vùng đất Kỳ Bố Hải Khẩu mà Đinh Bộ Lĩnh đã chọn làm nơi tựa dựa để dẹp loạn 12 sứ quân, củng cố nền độc lập tự chủ và thống nhất đất nước. Đây được xem là mốc son đậm trong tiến trình lịch sử của dân tộc. Từ một nước đã hàng chục thế kỷ bị coi là châu quận của phong kiến Trung Hoa, giờ đây đã hiển nhiên tồn tại với tư cách một quốc gia độc lập, có cương vực riêng, có văn hiến riêng với một bộ máy quản lý quốc gia thống nhất. Từ thế kỷ XI trở đi, đặc biệt là dưới thời Lý - Trần - Hồ, công cuộc đấu tranh dựng nước và giữ nước của người dân Đại Việt nói chung, của nhân dân Kỳ Bố Hải Khẩu vùng hạ lưu sông Hồng nói riêng đã có thêm những kỳ tích mới. Dưới triều nhà Trần, trong 3 cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên - Mông, nhân dân các lộ, phủ: Kiến Xương, Long Hưng, Thiên Trường... vừa tham gia đánh giặc vừa làm vai trò hậu phương lớn, góp phần giữ gìn non sông Đại Việt mãi mãi “nghìn thuở vững âu vàng”. Đến thế kỷ XV, hòa vào làn sóng của cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, đất và người Kỳ Bố Hải Khẩu lại được huy động vào nhiều hoạt động quyết liệt đánh đuổi giặc Minh.

Trong những thập niên cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, truyền thống đấu tranh chống ngoại xâm của người dân Kỳ Bố Hải Khẩu lại một lần nữa được khơi dậy mạnh mẽ nhằm chống lại sự đánh chiếm và bóc lột thuộc địa ngày càng trắng trợn, dã man của thực dân Pháp. Kế tiếp truyền thống cha ông, với sự hòa nhập và tiếp thu những yếu tố mới của thời đại, cuộc đấu tranh yêu nước chống thực dân Pháp của người Thái Bình - mà trung tâm là thị xã Thái Bình đã có những bước chuyển biến vượt bậc và thành công rực rỡ với đường lối cách mạng do giai cấp vô sản lãnh đạo. Khi lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc tìm đến chủ nghĩa Mác - Lênin và trao truyền về Việt Nam thì thị xã Thái Bình là một trong những địa chỉ đỏ để sớm ươm gieo những hạt mầm cho sự ra đời của Tỉnh hội Thanh niên Cách mạng đồng chí hội tại Trường tư thục Minh Thành vào năm 1928 và Chi bộ Đảng Cộng sản thị xã ra đời vào tháng 6/1929. Đó là những mốc son, những sự kiện lịch sử tạo bước ngoặt mang tính quyết định để các tầng lớp nhân dân thị xã kiên trì, bền bỉ đấu tranh dưới sự lãnh đạo của Đảng để thị xã Thái Bình sớm giành chính quyền vào những ngày mùa thu tháng 8/1945. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1946 - 1954), Đảng bộ và nhân dân thị xã Thái Bình không chỉ kiên cường “nếm mật nằm gai” vượt qua bao gian khó, hy sinh để chiến đấu giải phóng quê hương mà còn chi viện sức người, sức của cùng cả nước đánh giặc. Sau 9 năm bám đất, bám dân, trường kỳ kháng chiến, ngày 30/6/1954 thị xã Thái Bình được hoàn toàn giải phóng. Giai đoạn 1955 - 1975, các tầng lớp nhân dân thị xã đã không ngừng nỗ lực vượt qua nhiều khó khăn, thử thách, hoàn thành tốt nhiệm vụ hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi phục và phát triển kinh tế, xây dựng hậu phương vững mạnh, chi viện cao nhất sức người, sức của cho các mặt trận, góp phần tích cực vào sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Từ năm 1986 đến nay, Đảng bộ và nhân dân thành phố Thái Bình luôn đoàn kết, gắn bó, phát huy mọi tiềm năng, thế mạnh, chung tay xây dựng một thành phố trẻ, hiện đại, văn minh. Mảnh đất được chọn làm tỉnh lỵ Thái Bình đã có những đổi thay vượt bậc với những bước tiến dài chưa từng có trong lịch sử phát triển và trưởng thành. Kinh tế tiếp tục tăng trưởng, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực; các khu, cụm công nghiệp, kết cấu hạ tầng đô thị và các công trình phúc lợi xã hội được quy hoạch, đầu tư xây dựng; vệ sinh môi trường được quan tâm. Văn hóa, xã hội có nhiều tiến bộ; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo. Công tác xây dựng Đảng, chính quyền, hoạt động của MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội được chú trọng. Diện mạo đô thị có nhiều khởi sắc, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được cải thiện, nâng cao.

Ghi nhận những thành tích mà Đảng bộ và nhân dân thành phố Thái Bình đạt được, Đảng, Nhà nước đã trao tặng các phần thưởng cao quý: Đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Huân chương Độc lập hạng Ba. Ngày 12/12/2013, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 2418/QĐ-TTg công nhận thành phố Thái Bình là đô thị loại II trực thuộc tỉnh Thái Bình. Đây là nguồn cổ vũ, động viên lớn lao để cán bộ, đảng viên, nhân dân thành phố Thái Bình viết tiếp những trang sử mới, vẻ vang hơn trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Nguồn: Ban Tuyên giáo Thành ủy Thái Bình