Thay mặt BCH khóa VIII, nhà báo Lê Quốc Trung - Phó Chủ tịch Thường trực Hội đã trình bày báo cáo kiểm điểm công tác nhiệm kỳ 2005-2010. Bên cạnh việc khẳng định bước tiến lớn cả về lượng và chất của báo chí Việt Nam trong 5 năm qua, báo cáo cũng dành nhiều thời lượng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế của báo chí Việt Nam cũng như công tác của các cấp HNBVN. BCH khóa VIII khẳng định, đã thực hiện nghiêm các chỉ đạo, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về báo chí trong 5 năm qua, góp phần duy trì sự phát triển của lực lượng báo chí cách mạng Việt Nam, tham gia tích cực và có đóng góp xứng đáng vào sự phát triển chung của đất nước.

Phát biểu tại Đại hội, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng khẳng định: "Hoạt động báo chí trong những năm đổi mới nói chung và trong 5 năm qua nói riêng đã đóng góp to lớn và quan trọng vào thành tựu phát triển chung của đất nước. Trong những thành tích chung của báo chí cả nước, có sự đóng góp tích cực của HNBVN".

Nhấn mạnh đến quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước đối với báo chí, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: "Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm ủng hộ và tạo các điều kiện thuận lợi để báo chí phát triển, để các nhà báo phát huy tài năng sáng tạo, trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân, phục vụ và cống hiến nhiều nhất cho đất nước." Theo Chủ tịch Quốc hội, báo chí với khả năng và thế mạnh của mình, trong thời gian tới phải là một trong những lực lượng quan trọng đi đầu trong thực hiện những nhiệm vụ, mục tiêu đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, phấn đấu đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại. "Các bộ, ngành, cơ quan, đoàn thể, doanh nghiệp cần thường xuyên cung cấp thông tin, tạo điều kiện cho nhà báo hoạt động" - Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng chỉ đạo.

Đề cập một số vấn đề cần quan tâm thực hiện thật tốt trong giai đoạn tới, Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng yêu cầu, báo chí phải phấn đấu để góp phần nâng cao dân trí, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội, cổ vũ sức mạnh đoàn kết dân tộc… Muốn thế, nội dung thông tin cần trung thực, khách quan, phong phú, nhiều chiều; tránh cách đưa tin phiến diện hoặc suy diễn, võ đoán và phải loại bỏ những thông tin sai lệch ảnh hưởng đến đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước. Chủ tịch yêu cầu, người làm báo phải trang bị đủ bản lĩnh chính trị, trình độ trí tuệ và đạo đức nghề nghiệp. Có như vậy mới có thể tích cực biểu dương, cổ vũ cho cái đúng, cái tốt, cái đẹp; phê phán, lên án những thói hư tật xấu, các hiện tượng tiêu cực, suy thoái về đạo đức, lối sống, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí… cũng như đấu tranh bác bỏ những luận điệu sai trái, làm thất bại những âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch chống phá sự nghiệp cách mạng của Đảng ta, dân tộc ta. Chủ tịch lưu ý báo chí về nhiệm vụ giữ gìn bản sắc và sự trong sáng của tiếng Việt.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh HNBVN cần tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, mở rộng dân chủ, tăng cường đoàn kết, phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành chức năng, các cơ sở đào tạo và các cơ quan báo chí để thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị, nâng cao vai trò, chất lượng và hiệu quả hoạt động của Hội. Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng tin tưởng HNBVN nhất định sẽ ngày càng vững mạnh, thật sự là tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp của những người làm báo trong cả nước. Đồng thời, với truyền thống tốt đẹp và tiềm lực quan trọng đã tích lũy và xây dựng, đội ngũ người làm báo Việt Nam sẽ ngày càng phát triển đông đảo, có trình độ, bản lĩnh chính trị và đạo đức nghề nghiệp vững vàng, trình độ chuyên môn cao để "phục vụ tốt nhân dân, phục vụ tốt cách mạng" như lời Bác Hồ dạy.

Đối diện thử thách để vươn lên

Với tinh thần trách nhiệm cao, dân chủ, Đại hội đã bầu BCH HNBVN khóa IX (nhiệm kỳ 2010-2015) gồm 51 ủy viên, trong đó, Ban Thường vụ gồm 11 người. Nhà báo Đinh Thế Huynh, Ủy viên TƯ Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, tái cử Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam.

Bế mạc ĐH, Chủ tịch Đinh Thế Huynh đề cập đến những khó khăn, thử thách đối với báo chí Việt Nam hiện nay. Nổi bật là những biến đổi mang tính thời đại khi mà báo chí đã trở thành loại truyền thông đa phương tiện. "Báo điện tử có lợi thế đưa tin nhanh, lan truyền rộng nhưng lại phổ biến tình trạng sao chép lẫn nhau, khiến thông tin trở nên nhàm chán. Báo viết mất dần bạn đọc, suy giảm số lượng phát hành. Các cơ quan báo nói, báo hình cũng đứng trước những thử thách gay gắt về thông tin, nguồn nhân lực và nguồn thu". Trước thách thức này, Chủ tịch HNBVN khóa IX cho rằng, người làm báo Việt Nam cần chủ động nhập cuộc để vượt qua thử thách với những giải pháp cụ thể từ con người, tổ chức đến việc hiện đại hóa cơ sở vật chất, phương tiện tác nghiệp. Đồng chí Chủ tịch nhấn mạnh, trong thời gian tới, Hội sẽ đề nghị chính sách ưu đãi phát triển công nghệ, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, cũng như việc bổ sung, xây dựng các cơ chế, chính sách phù hợp khác đối với báo chí.

Đề cập nhiệm vụ sắp tới của các cấp hội, Chủ tịch HNBVN yêu cầu các cấp Hội cần tăng cường công tác bồi dưỡng nâng cao nhận thức chính trị, trình độ nghiệp vụ, nhất là việc khai thác các phương tiện kỹ thuật truyền thông hiện đại; đồng thời nghiên cứu tổ chức các mô hình cơ quan báo chí hợp lý để phát huy năng lực, sở trường của người làm báo, nhất là những người làm báo trẻ. Cùng với các cơ quan báo chí, các cấp Hội Nhà báo cần tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức hội viên về pháp luật, về đạo đức nghề nghiệp và kỹ năng ứng xử sao cho đúng mực, khéo léo để đạt hiệu quả cao trong công tác.