Giữa cánh đồng lộng gió mặn mòi vị biển, ông Vũ Văn Tiến, thôn Chí Cường, xã Nam Cường (Tiền Hải) rầu rĩ nhìn ao tôm 1.500m² đã chết trắng. Tôm chết đầu vụ đã trở thành nỗi ám ảnh kinh niên của người dân nơi đây. Tôm khi bị bệnh không thể cứu chữa. Đặc biệt, bệnh lan rất nhanh, khống chế khó khăn. Nói về nguyên nhân, ông Tiến cũng như nhiều hộ nuôi không rõ từ đâu, có thể do thời tiết, môi trường nước hay nhiễm bệnh ngay từ con giống. Không chỉ ông Tiến, toàn xã Nam Cường hiện đã có 30 ao tôm xuất hiện bệnh đốm trắng trên diện tích 45.210m² với 121,9 vạn tôm giống. 

Đến ngày 13/5, huyện Thái Thụy đã thả được 939ha tôm, trong đó tôm thẻ chân trắng 69ha, tôm sú 870ha. Hiện bệnh đốm trắng đã xuất hiện tại 8 ao, đầm của các hộ ở hai xã Thụy Hải, Thái Đô với diện tích 1,83ha, số lượng 81 vạn tôm giống. 

Ông Lê Văn Hoan, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thái Thụy cho biết: Tôm chết rải rác từ ngày 3/5 sau 40 - 45 ngày thả nuôi. Nguyên nhân ban đầu được nhận định do thời tiết những ngày qua diễn biến phức tạp, nhiệt độ ngày đêm chênh lệch lớn kèm theo các trận mưa rào đầu mùa làm môi trường ao nuôi biến đổi bất lợi khiến tôm yếu dần dẫn đến sức đề kháng giảm, tạo điều kiện cho vi rút bệnh đốm trắng phát triển. 

Ngay sau khi nhận được thông tin có hiện tượng tôm chết xảy ra, Chi cục Chăn nuôi và Thú y đã phối hợp với Chi cục Thủy sản, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các địa phương xác minh nguyên nhân và hướng dẫn biện pháp xử lý theo quy định. 

Ông Phạm Thành Nhương, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y cho biết: Ngoài nguyên nhân do thời tiết, qua nắm bắt tại một số hộ nuôi của hai xã Nam Cường, Đông Minh (Tiền Hải), chúng tôi xác định thêm một số nguyên nhân khác như: mua con giống không rõ nguồn gốc, không được kiểm dịch dẫn đến tôm giống bị nhiễm bệnh; cải tạo ao đầm chưa kỹ dẫn tới mầm bệnh vẫn lưu cữu trong ao; việc cấp nước cho ao nuôi tôm là cấp nước trực tiếp (không qua ao lắng, ao xử lý) dẫn đến mầm bệnh theo nguồn nước cấp lây nhiễm cho tôm; cách ly ao tôm với các ký chủ trung gian chưa được triệt để bởi vi rút bệnh đốm trắng sống trong các ký chủ trung gian như còng, cáy, tép... Bên cạnh đó, việc dùng chung các dụng cụ như chài, lưới, ống bơm nước cũng là đường truyền bệnh vi rút đốm trắng trên tôm. Ngoài ra, nguyên nhân chủ quan chính là việc nuôi tôm theo kiểu tự phát, đầu tư hạ tầng nuôi mang tính chộp giật, một số hộ tận dụng ao nuôi ngao giống để nuôi thả tôm, không có hệ thống quạt sục khí, mực nước ao nuôi theo khuyến cáo từ 1,2m trở lên nhưng qua kiểm tra thực tế có hộ nuôi chỉ đạt 0,5m. 

Bệnh đốm trắng do vi rút trên tôm nuôi đến nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Để chủ động phòng, chống, ngăn chặn kịp thời, không để dịch bệnh bùng phát, Chi cục Chăn nuôi và Thú y khuyến cáo các hộ nuôi có ao tôm bị bệnh phải thực hiện ngay việc thu gom, tiêu hủy tôm bị chết, không được vứt xác tôm chết bừa bãi, không được xả nước của ao nuôi tôm đã bị bệnh ra kênh mương thủy lợi làm ảnh hưởng đến môi trường và các hộ nuôi tôm khác. Xử lý triệt để mầm bệnh trong ao bằng hóa chất Chlorine nồng độ 30ppm (30g/m³ nước), giữ nguyên mực nước trong ao đã xử lý sau 7 - 10 ngày mới được xả nước ra ngoài môi trường chung. Đối với những ao nuôi nghi nhiễm bệnh cần hoành triệt ngay cống cấp và kênh tiêu, không được tùy tiện xả nước ra ngoài các kênh dẫn khi chưa được xử lý các loại hóa chất theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn. Đối với những ao nuôi chưa có hiện tượng tôm chết, trong thời gian này không nên lấy nước vào ao mà định kỳ 7 - 10 ngày/lần sử dụng vôi bột, hóa chất hoặc chế phẩm vi sinh học để xử lý ổn định môi trường ao nuôi. 

Theo báo cáo của Chi cục Chăn nuôi và Thú y, đến ngày 12/5, bệnh đốm trắng trên tôm đã xuất hiện ở 46 ao nuôi của 32 hộ thuộc 4 xã: Thụy Hải, Thái Đô (Thái Thụy), Đông Minh, Nam Cường (Tiền Hải). Diện tích ao bị bệnh là 6,9ha; số lượng giống thả 2,6 triệu con. Chi cục Thủy sản khuyến cáo các địa phương khi tình hình dịch bệnh ổn định cần thực hiện nghiêm khuyến cáo của ngành Nông nghiệp và cải tạo ao nuôi, thả lại tôm cỡ lớn từ 2 - 3cm/con hoặc san thưa mật độ tôm từ ao nuôi không bị bệnh nuôi xen ghép với cua xanh hoặc chuyển đổi sang các đối tượng nuôi khác phù hợp với điều kiện ao nuôi, không để tình trạng diện tích bị bỏ hoang. 

Ngân Huyền