Vườn đào ở các thôn Đình Phùng, Hoàng Đức, Hưng Sơn (xã Minh Tân) với hàng vạn gốc đào thế là địa chỉ quen thuộc của người chơi đào, buôn đào trong cả nước hàng chục năm qua. Đào Minh Tân đang ở giai đoạn tuốt lá, vun nụ để đúng dịp tết bung nở đón xuân. Những ngày này, các chủ vườn ở Minh Tân huy động tối đa nhân lực tập trung tuốt lá, tỉa cành cho từng gốc đào. 

Anh Trần Xuân Hữu, thôn Hoàng Đức trồng 4 sào với gần 400 cây đào thế cho biết: Để có vụ đào thắng lợi thì việc chăm đào, tuốt lá là một trong những khâu quan trọng nhất người trồng đào nào cũng phải chú trọng, lựa thời điểm thích hợp. Tùy vào từng loại đào, thời gian tuốt lá sẽ khác nhau. Các loại đào thế, gốc to, khách đặt mua chuyển đi các tỉnh thì tuốt lá sớm; những cây già yếu thời gian tuốt lá chậm hơn so với những cây to khỏe. Thời tiết năm nay dự báo ít lạnh, chúng tôi tuốt lá cho đào từ giữa tháng 11 âm lịch; cành ngắn hoa thường nở nhanh hơn cành ngồng, vì vậy, tôi tuốt lá làm 2 đợt: đợt 1 tuốt cành ngồng, đợt 2 tuốt cành ngắn để hoa nở đều sẽ đẹp hơn.

Cây đào ở xã Phú Lương trồng tập trung ở thôn Duyên Trang Đông. Mấy năm gần đây, đào Phú Lương không chỉ thu hút khách hàng bởi nhiều nụ, hoa nở đều mà còn bởi có nhiều thế độc, lạ, nhiều gốc đào to, đẹp. Để có những cây đào đẹp, độc, lạ đó, người trồng đào lâu năm ở đây phải đi săn những gốc đào cổ ở khắp các tỉnh miền núi phía Bắc chuyển về trồng, tỉ mỉ với từng công đoạn đốn, tỉa, ghép mắt, chăm sóc cẩn thận. Còn với những cây đào thế huyền, người trồng phải tự ươm cây từ nhỏ, uốn thế dần dần, sau 3 năm mới có cây đào đẹp bán cho khách.

Là người đầu tiên đưa cây đào phai về đồng đất Phú Lương trồng, đến nay anh Nguyễn Trọng Động, thôn Duyên Trang Đông đã có thâm niên và kinh nghiệm trồng đào gần 20 năm. Anh Động cho biết: Trên diện tích 8 sào tôi trồng gần 1.000 gốc đào, trong đó 500 gốc đào thế, 120 gốc đào rừng dự kiến sẽ bán năm nay đang được chăm sóc cẩn thận, còn lại là đào nhỏ găm lại cuối năm sau mới bán. Muốn đào có hoa nở đúng dịp tết, đa dạng kiểu dáng đáp ứng nhu cầu của người chơi, chúng tôi phải rất kỳ công trong từng công đoạn. Sau trồng thì bón phân cho cây phát triển, rồi uốn cây theo nhiều thế: phụ tử, song thụ, long thăng, trực, huyền, tam đa, ngũ phúc, phu thê, tứ quý... Tháng 7, tháng 8 tiến hành khoanh gốc để cây không ra mắt lộc nữa mà ra mắt hoa. Giữa tháng 11 âm lịch thì tuốt lá cho đào. Sau tuốt lá căn cứ vào thời tiết để có cách chăm sóc cây hợp lý, “thúc” hay “hãm” đào sao cho cây đào có nhiều nụ, nụ to, sắc thắm, bung nở theo đúng ý mình... Thời gian tuốt lá chỉ trong khoảng 10 ngày, vì vậy tôi phải thuê 3 - 4 người cùng tuốt.

Người dân Hồng Việt nhiều năm nay không chỉ làm giàu từ nghề ươm cây giống mà còn từ việc trồng các loại hoa, quất cảnh, đào thế. 

Theo anh Lê Văn Thanh, thôn Quán Thôn - người trồng đào lâu năm ở Hồng Việt, trồng đào thường phụ thuộc nhiều vào thời tiết nhưng kinh nghiệm tuốt lá là rất quan trọng để có mùa đào ưng ý. Phải tuốt xuôi theo cành, tuốt từng cành một, tỉ mỉ, nhẹ nhàng để không gây hại đến các mắt hoa. Trời lạnh thì tuốt lá sớm, trời ấm thì tuốt lá muộn. 

Nếu đào có nụ to lại chưa đến tết, thời tiết ấm thì khoanh gốc và ngừng tưới nước cho đào. Còn để thúc đào nở hoa thì phải tưới nước nhiều hơn. Đòi hỏi khắt khe nhưng với kinh nghiệm đúc kết từ hàng chục mùa đào, các chủ vườn đào cứ đến cuối năm lại canh thời tiết, tập trung làm đẹp cho từng gốc đào với mong muốn làm ra những cây đào đẹp, nhiều nụ, nở hoa đúng độ bán vừa đắt khách vừa được giá. Đó chính là lý do mà dù là xã vùng xa của huyện song cứ đến cuối năm khách trong và ngoài tỉnh lại tìm về đây lựa chọn cho mình những cây hoa, cây đào đẹp về chơi tết.

Nghề trồng đào tốn nhiều công chăm sóc, phải tỉ mỉ, tâm huyết, mỗi năm chỉ thu một lần song thu nhập lại cao gấp nhiều lần trồng lúa và một số cây trồng khác, trở thành cây làm giàu của các chủ vườn. Dù ảnh hưởng của dịch Covid-19 song đến nay thương lái, khách hàng từ khắp các nơi đã rục rịch tìm về các vườn đào trên địa bàn huyện Đông Hưng để tham khảo giá, lựa chọn cây và đặt mua.

Người dân xã Minh Tân tuốt lá đào.

Hiếu Nghĩa