Luật Phòng, chống tham nhũng (PCTN) năm 2018 có nhiều quy định mới về các biện pháp phòng ngừa, phát hiện và xử lý tham nhũng. Mục đích của việc kiểm soát TSTN để biết rõ về TSTN, biến động về TSTN, nguồn gốc TSTN tăng thêm của người kê khai nhằm phòng ngừa tham nhũng, phục vụ công tác quản lý cán bộ, kịp thời phát hiện tham nhũng, thu hồi tài sản tham nhũng, ngăn chặn hành vi tẩu tán tài sản…

Tuy nhiên, từ thực tiễn thi hành biện pháp kiểm soát tài sản, thu nhập trong thời gian qua theo Luật Phòng, chống tham nhũng và Nghị định 130/2020/NĐ-CP  của Chính phủ đã phát sinh những vướng mắc, bất cập chủ yếu tập trung vào thực hiện việc kê khai và xác minh TSTN. Do đó, hội nghị được Thanh tra Chính phủ tổ chức nhằm góp phần tổng kết việc thực hiện kê khai TSTN và đề xuất giải pháp, kiến nghị để tháo gỡ những vướng mắc, bất cập nảy sinh.

Tại hội nghị, đại diện nhiều bộ, ngành và một số địa phương cũng đã nêu lên những bất cập, hạn chế trong việc kiểm soát TSTN của cán bộ, công chức. Trong đó, biện pháp kiểm soát và đối tượng kiểm soát còn hạn chế. Thực tế, do điều kiện thanh toán ở nước ta chủ yếu bằng tiền mặt nên hiện tượng trốn thuế, không tự giác kê khai nộp thuế vẫn thường xuyên xảy ra. Việc kê khai tài sản, nhà ở hàng năm của cán bộ, công chức vẫn còn mang tính hình thức; thu nhập bằng tiền chưa được quan tâm đúng mức nên hầu như chưa được đặt ra. Cán bộ, công chức kê khai và nộp cho cơ quan quản lý, cơ quan quản lý cán bộ, công chức chỉ làm nhiệm vụ lưu hồ sơ mà chưa có cơ chế giải trình, kiểm tra, xác minh để bảo đảm việc kê khai tài sản minh bạch, trung thực. Còn có tình trạng nhờ người thân đứng tên trên các tài sản có giá trị; khó khăn khi xác minh các tài sản tại nhà. Đặc biệt, do không có chế tài xử lý đối với những trường hợp có hành vi gian dối, nên chưa bảo đảm được sự chính xác trung thực đối với hồ sơ kê khai...

Những ý kiến, đề xuất tại hội nghị được Thanh tra Chính phủ tổng hợp để đề xuất, kiến nghị với Chính phủ, Quốc hội sớm sửa đổi, bổ sung luật, nghị định để tiếp tục hoàn thiện thể chế, tháo gỡ những vướng mắc, bất cập, thực hiện tốt hơn nữa công tác kiểm soát TSTN.

Nguyễn Triệu