Tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến TDĐ tiềm ẩn nhiều tính chất phức tạp, là nguồn phát sinh các loại tội phạm khác như giết người, cố ý gây thương tích, bắt giữ người trái pháp luật, làm nhục người khác... Các đơn vị nghiệp vụ, công an các huyện, thành phố đã đẩy mạnh tuyên truyền, cảnh báo thủ đoạn hoạt động của loại tội phạm này và các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến TDĐ, các hệ lụy do TDĐ gây ra. Lực lượng chức năng cũng tích cực phối hợp với các đơn vị, địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nâng cao ý thức cảnh giác, nhận diện, phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến TDĐ cho nhân dân. Cùng với đó, các địa phương, đơn vị tạo điều kiện thuận lợi để người dân tiếp cận các gói ưu đãi tín dụng hợp pháp để đầu tư phát triển kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân. Bên cạnh công tác phòng ngừa, lực lượng công an đã tăng cường nắm tình hình, rà soát, quản lý chặt chẽ địa bàn, đối tượng, siết chặt công tác quản lý các ngành nghề, cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT như cầm đồ, cho vay tài chính và các đối tượng có dấu hiệu hoạt động liên quan đến TDĐ. Đồng thời, triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, tập trung đánh trúng, đánh mạnh các ổ nhóm, đối tượng hoạt động TDĐ, lợi dụng kinh doanh dịch vụ cầm đồ, cho vay tài chính vi phạm pháp luật.

Từ ngày 1/1/2023 - 29/1/2024, Công an tỉnh đã phát hiện, khởi tố 54 vụ án, 85 bị can về hành vi “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”. Đặc biệt, trong đợt ra quân cao điểm tấn công trấn áp tội phạm, bảo đảm ANTT tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh đã điều tra làm rõ và triệt phá thành công 7 vụ án, khởi tố 19 đối tượng có hành vi “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”. 

Điển hình, ngày 15/12/2023, Phòng Cảnh sát hình sự ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với Phạm Văn Tuyền, sinh năm 1996, trú tại thành phố Hải Phòng về tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” quy định tại Điều 201 Bộ luật Hình sự, đồng thời áp dụng biện pháp tạm giam đối với Phạm Văn Tuyền. Tài liệu điều tra xác định, từ tháng 8/2023 đến thời điểm bị bắt, Phạm Văn Tuyền đã cho 18 người dân trên địa bàn huyện Thái Thụy vay tiền dưới hình thức bốc bát họ”, thu lời bất chính số tiền 108 triệu đồng. 

Là nạn nhân trực tiếp vay tiền của Phạm Văn Tuyền, chị L.T.C, trú tại tổ dân phố số 3, thị trấn Diêm Điền (Thái Thụy) chia sẻ: Do cần vốn để kinh doanh, tôi đã 3 lần vay tiền của Tuyền với tổng số tiền 60 triệu đồng và bị đối tượng thu lời bất chính 10,3 triệu đồng. Dù biết khoản lãi suất là rất cao nhưng do thời điểm đó quá túng quẫn tiền bạc nên đành chấp nhận. Được lực lượng công an kịp thời xử lý và tuyên truyền, tôi mong người dân nên cảnh giác và tìm hiểu kỹ các thông tin về tín dụng, tránh sa bẫy TDĐ.

Tiếp đó, ngày 27/1/2024, Phòng Cảnh sát hình sự ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố 6 bị can về các tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” và “Cướp tài sản” theo Điều 201 và Điều 168 Bộ luật Hình sự. Tài liệu điều tra xác định, từ năm 2022, nhóm đối tượng Vũ Minh Toàn, sinh năm 2000 và Hoàng Lam Trường, sinh năm 1999 cùng trú tại huyện Tiền Hải đã cho một số người dân tại địa phương vay tiền với mức lãi suất từ 3.000 đồng đến 5.000 đồng/triệu đồng/ngày (tương đương 109,5%/năm - 182,5%/năm, cao gấp từ 5,475 lần - 9,125 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật Dân sự năm 2015), thu lợi bất chính với tổng số tiền gần 100 triệu đồng. Khi người vay không có khả năng trả nợ, Trường, Toàn và các đối tượng Hoàng Ngọc Hậu, sinh năm 2000, Phạm Văn Lương, sinh năm 2007 cùng trú tại huyện Kiến Xương, Phạm Văn Hoàn, sinh năm 2001, trú tại huyện Tiền Hải, Đỗ Minh Tiến, sinh năm 2007, trú tại huyện Vũ Thư gọi điện, đến nhà chửi bới, đe dọa khiến người vay nợ phải bỏ trốn. Khi người vay về nhà, các đối tượng trên đến tận nhà đe dọa, đánh đập, ép buộc người vay nợ phải viết giấy vay nợ với số tiền hơn nhiều lần số tiền gốc cho vay.

Theo Thượng tá Nguyễn Hoàng Ánh, Phó Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh: Càng về dịp cuối năm, nhu cầu vay tiền để giải quyết công việc của người dân càng tăng cao, đặc biệt là tiểu thương, công nhân, người lao động, hộ nghèo... Nắm bắt được xu hướng này, các đối tượng hoạt động TDĐ cho vay nặng lãi thường sử dụng nhiều chiêu trò như “hỗ trợ tài chính”, “cho vay tiêu dùng”, “bốc bát họ”. Bên cạnh sự nỗ lực của các cơ quan chức năng đấu tranh triệt phá loại tội phạm này, mỗi người dân cần đề cao cảnh giác để tránh mắc bẫy TDĐ. Người dân cần tìm hiểu và lựa chọn các tổ chức tín dụng có uy tín để tiếp cận nguồn vốn vay, trong quá trình vay cần kiểm tra kỹ hợp đồng, đặc biệt là lãi suất và phí phát sinh. Cùng với đó, người dân cần có kế hoạch tài chính, không vay tiền nếu không cần thiết, tăng cường những kiến thức về tài chính... Trong trường hợp không may trở thành nạn nhân của TDĐ, cần báo ngay cho lực lượng công an hoặc các cơ quan chức năng giải quyết, kịp thời ngăn chặn hệ lụy xấu xảy ra.

Trịnh Cường