Vấn đề tài sản chung vợ chồng được quy định từ Ðiều 29 đến Ðiều 42, Luật Hôn nhân và Gia đình được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 19/6/2014, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2015. Theo đó, về nguyên tắc, vợ chồng bình đẳng về quyền, nghĩa vụ trong việc tạo lập, sở hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung. Nguồn gốc tài sản chung là tài sản do vợ hoặc chồng tạo ra do lao động, sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và các thu nhập khác trong thời kỳ hôn nhân (nếu tài sản được chia từ vợ chồng thì phần lợi tức là của riêng vợ hoặc chồng). Quyền sử dụng đất mà vợ chồng có được trong hôn nhân là tài sản chung, trừ trường hợp thừa kế, tặng, cho hoặc thông qua giao dịch bằng tài sản riêng. Những tài sản riêng tự thỏa thuận góp vào được coi là tài sản chung vợ chồng. Trong trường hợp vợ chồng tranh chấp về tài sản, nếu không có căn cứ chứng minh thì coi đó là tài sản chung. Tài sản riêng của vợ chồng là tài sản của vợ, của chồng có trước khi kết hôn; tài sản được tặng, cho hoặc tài sản được thừa kế.

Trong thời kỳ hôn nhân, vợ chồng có quyền thỏa thuận hoặc yêu cầu tòa án chia một phần hoặc toàn bộ tài sản mà trước đó là tài sản chung vợ chồng. Tuy nhiên, tài sản tự thỏa thuận chia phải được công chứng; hoa lợi, lợi tức từ tài sản riêng là nguồn sống duy nhất của gia đình thì việc định đoạt tài sản này phải có sự đồng thuận của cả vợ và chồng. Pháp luật cấm chia tài sản khi việc chia tài sản ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi ích gia đình, các con chưa thành niên, con mất khả năng lao động hoặc nhằm trốn tránh nghĩa vụ nuôi dưỡng, cấp dưỡng, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ thanh toán khi tòa án tuyên bố phá sản, nghĩa vụ trả nợ, nghĩa vụ nộp thuế…

Luật gia Hoàng Hà Vĩnh Châm

Hội Luật gia tỉnh