Mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc gồm:

- Người lao động có hợp đồng lao động từ 01 đến 03 tháng.

- Người lao động là công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam có giấy phép lao động được cơ quan thẩm quyền của Việt Nam cấp được tham gia BHXH bắt buộc theo quy định của Chính phủ.

- Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn.

Về chế độ ốm đau

- Sửa đổi quy định về thời gian nghỉ hưởng chế độ ốm đau đối với trường hợp mắc bệnh thuộc danh mục cần chữa trị dài ngày đã hưởng hết thời hạn 180 ngày mà vẫn tiếp tục điều trị thì được hưởng tiếp chế độ ốm đau với mức thấp hơn nhưng thời gian hưởng tối đa bằng thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội.

- Sửa đổi quy định mức hưởng trợ cấp ốm đau một ngày được tính bằng mức trợ cấp ốm đau theo tháng chia cho 24 ngày (hiện hành chia cho 26 ngày).

- Tăng mức trợ cấp ốm đau đối với người lao động mắc bệnh thuộc danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày từ 45% lên 50% mức tiền lương đóng bảo hiểm xã hội của tháng liền kề trước khi nghỉ việc nếu đã đóng bảo hiểm xã hội dưới 15 năm.

Chế độ dưỡng sức phục hồi sức khỏe tại gia đình tăng từ 25% lương cơ sở lên 30% lương cơ sở. Đối với trường hợp ốm đau, khám thai, lao động nam nghỉ việc khi vợ sinh con mức hưởng trợ cấp 1 ngày bằng lương tháng chia cho 24 ngày.

Về chế độ thai sản

Lao động nam tham gia BHXH khi vợ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ BHXH từ 5 đến 14 ngày; lao động nữ tham gia BHXH đủ 12 tháng, khi mang thai nhưng vì lý do thai không bình thường phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám chữa bệnh có thẩm quyền thì cần bảo đảm điều kiện đóng BHXH từ đủ 3 tháng trở lên trong vòng 12 tháng trước khi sinh con được hưởng chế độ thai sản; bổ sung chế độ thai sản của lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ.

Chế độ hưu trí

Chế độ hưu trí bổ sung quy định đối với lao động đủ 50 tuổi trở lên, có đủ 20 năm đóng BHXH trong đó có 15 năm làm khai thác hầm lò theo quy định thì được hưởng lương hưu. Người lao động bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn nghề nghiệp, có đủ 20 năm đóng BHXH được hưởng lương hưu, không tính về tuổi đời. Lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn khi nghỉ việc, đủ 55 tuổi, có đủ 15 năm đến dưới 20 năm đóng BHXH được hưởng chế độ hưu trí.

Luật quy định lộ trình tăng tuổi hưởng lương hưu đối với nhóm bị suy giảm khả năng lao động.

Theo Luật mới, người lao động được cấp và quản lý sổ BHXH, được hưởng BHYT trong thời gian nghỉ hưởng trợ cấp thai sản khi sinh con hoặc nhận con nuôi hoặc trong thời gian nghỉ việc hưởng trợ cấp ốm đau bệnh dài ngày; người lao động đang bảo lưu thời gian đóng BHXH bị tái phát thương tật hoặc thân nhân người lao động được chủ động đi giám định mức suy giảm sức khỏe, nếu đủ điều kiện giải quyết chính sách được cơ quan BHXH thanh toán phí giám định y khoa.

Đối với BHXH tự nguyện bỏ quy định tuổi trần tham gia BHXH tự nguyện, quy định mức thu nhập đóng BHXH tự nguyện thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn, cao nhất bằng 20 lần lương cơ sở và căn cứ vào khả năng ngân sách nhà nước trong từng thời kỳ để quy định mức hỗ trợ đối tượng. Quy định cho phép có thể đóng một lần cho nhiều năm về sau hoặc một lần cho những năm còn thiếu để hưởng chế độ BHXH tự nguyện.

Tiền lương tháng đóng BHXH, BHYT, BHTN đối với người lao động đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định là mức lương và phụ cấp lương theo quy định, không bao gồm các khoản chế độ và phúc lợi khác, như tiền thưởng theo quy định tại Điều 103 của Bộ luật lao động, tiền thưởng sáng kiến; tiền ăn giữa ca; các khoản hỗ trợ xăng xe, điện thoại, đi lại, tiền nhà ở, tiền giữ trẻ, nuôi con nhỏ; hỗ trợ khi người lao động có thân nhân bị chết, người lao động có người thân kết hôn, sinh nhật của người lao động, trợ cấp cho người lao động gặp hoàn cảnh khó khăn khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các khoản hỗ trợ, trợ cấp khác.

Về thủ tục thực hiện BHXH, có hai khác biệt căn bản:

Thứ nhất, thay đổi quy trình giải quyết chế độ ốm đau, thai sản theo hướng cơ quan BHXH tiếp nhận hồ sơ từ người sử dụng lao động, giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động trong các hình thức: Chi trả trực tiếp tại cơ quan BHXH; thông qua tổ chức dịch vụ được cơ quan BHXH ủy quyền; thông qua tài khoản tiền gửi cá nhân tại ngân hàng thương mại hoặc thông qua đơn vị sử dụng lao động;

Thứ hai, bổ sung trách nhiệm bồi thường theo quy định của pháp luật trong trường hợp nộp hồ sơ và giải quyết hưởng chế độ bảo hiểm xã hội chậm so với thời hạn quy định, gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người hưởng. Trách nhiệm này thuộc về người sử dụng lao động trong trường hợp nộp chậm hồ sơ đề nghị hưởng BHXH và trách nhiệm của cơ quan BHXH trong trường hợp giải quyết hưởng BHXH quá thời hạn.

Trong quá trình triển khai thực hiện Luật Bảo hiểm xã hội, cơ quan Bảo hiểm xã hội đã và tiếp tục phối hợp với các cơ quan: Liên đoàn Lao động tỉnh, Liên minh Hợp tác xã tỉnh, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh tổ chức tuyên truyền, đối thoại trực tiếp đến đơn vị sử dụng lao động nhằm nâng cao trách nhiệm của các đơn vị sử dụng lao động đối với việc triển khai thực hiện. Để Luật Bảo hiểm xã hội được thực hiện có hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của người lao động, cần sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, các cấp, các ngành trong tuyên truyền, giáo dục ý thức thi hành pháp luật.

Lê Thị Bích Liên
(BHXH tỉnh)