Việc đánh bắt thủy sản bằng xung điện là hành vi mang tính hủy diệt, làm cạn kiệt nguồn lợi thủy sản, đe dọa nghiêm trọng đến môi trường sinh thái. Khi sử dụng xung điện, các loài cá, tôm, thủy sinh trong bán kính 2m đều bị tiêu diệt, trong đó có toàn bộ cá con, trứng cá hay sinh vật phù du, làm cho nguồn lợi thủy sản không thể tái tạo dẫn đến sụt giảm nhanh chóng số lượng các loài thủy sản, ảnh hưởng đến đa dạng sinh học. Theo tính toán của các chuyên gia, để đánh bắt được một con cá bằng xung điện sẽ giết chết 200 con (loài) khác do bị ảnh hưởng của điện từ phóng ra. Ngoài ra, kiểu khai thác này còn gây biến dị, đột biến cho các loài thủy sản, trực tiếp làm thay đổi các yếu tố môi trường nước như độ pH hay O₂, thậm chí gây ra cái chết thương tâm cho những người sử dụng loại công cụ này. Do đó, từ năm 1998, Chính phủ đã nghiêm cấm việc sử dụng xung điện để khai thác thủy sản dưới mọi hình thức.

Năm 2013, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 103/2013/NĐ-CP quy định về xử phạt hành chính trong hoạt động thủy sản. Theo đó, phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng công cụ kích điện và từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng điện lưới để khai thác thủy sản. Còn theo Khoản 1 Điều 188 Bộ luật Hình sự quy định về tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản, hành vi sử dụng dòng điện để đánh bắt thủy sản mà gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này thì có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Hiện nay, tình trạng người dân sử dụng xung điện để đánh bắt thủy sản diễn ra phổ biến là do việc chế tạo ra bộ xung điện này không quá phức tạp. Bên cạnh đó, chỉ cần bỏ ra khoảng 1 - 2 triệu đồng là có thể dễ dàng mua ngay được một bộ kích điện nhỏ gọn. Tình trạng đánh bắt thủy sản bằng kích điện ngày càng gia tăng nên môi trường sinh thái ở các sông ngòi, ao hồ, đồng ruộng… đang bị đe dọa nghiêm trọng; số lượng cá, tôm, sinh vật có ích ngày càng sụt giảm dẫn đến môi trường nước ngày càng bị suy kiệt.

Trước thực trạng trên, thiết nghĩ, bên cạnh việc tăng cường biện pháp răn đe, chế tài bằng pháp luật thì việc tiếp tục tổ chức tuyên truyền, vận động, giáo dục công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản, bảo vệ môi trường sinh thái tự nhiên đến các tầng lớp nhân dân là rất cần thiết và cần được các cấp, các ngành quan tâm, đẩy mạnh hơn nữa. Có như vậy môi trường nước tự nhiên mới được bảo vệ, nguồn lợi thủy sản trên địa bàn tỉnh mới được bảo tồn và khai thác hiệu quả.

Bùi Võ
(Viện Kiểm sát nhân dân huyện Đông Hưng)