Trong nắng xuân, vườn mộc của gia đình ông Nguyễn Văn Mai, thôn Bách Tính, xã Bách Thuận nở hoa trắng muốt, tỏa hương ngào ngạt và dễ chịu, sảng khoái. Ông Mai cho biết, cùng với nhiều loại cây cảnh khác, cây mộc ta có ở đất vườn Bách Thuận từ hàng chục năm trước. Trước kia, mỗi nhà đều trồng một vài cây mộc để lấy hương thơm cho gia đình mình. Thời kỳ các loại cây cảnh như sanh, si, tùng rộ lên, nhiều hộ phá bỏ mộc để dành quỹ đất trồng các loại cây cảnh khác, cây mộc bị lãng quên. Tuy vậy, nhiều hộ, trong đó có gia đình ông Mai vẫn yêu thích và gắn bó với loại cây giản dị, có hương thơm đặc biệt này. Khoảng 5 năm trở lại đây, cây mộc được thị trường rất ưa chuộng, đặc biệt khách sành chơi săn tìm những cây mộc ta có tuổi đời từ 30 - 50 năm tuổi. Ông Mai và nhiều hộ dân địa phương tích cực mở rộng diện tích trồng cây mộc phục vụ thị trường. Đến nay, gia đình ông Mai có gần 1 mẫu vườn, trồng khoảng 600 cây mộc, trong đó có cây mộc hơn 30 năm tuổi, 50% số cây đạt 5 - 10 tuổi, còn lại là cây mới ươm trồng một vài năm. Vườn mộc hiện mang về thu nhập 300 - 500 triệu đồng/năm cho gia đình ông Mai.

Ông Nguyễn Đình Thắng, một chủ vườn mộc khác tại xã Bách Thuận cho biết: Cây mộc có 2 loại, mộc ta và mộc Trung Quốc, cây mộc ta cho hoa thơm hơn, có giá trị kinh tế cao gấp nhiều lần mộc Trung Quốc. Hầu hết các cây mộc lâu năm ở Bách Thuận là giống mộc ta, khá quý giá. Cây mộc rất dễ trồng, chăm sóc, so với các loại cây cảnh khác mà người dân làng vườn đã từng chăm sóc thì cây mộc được coi là loại cây dễ tính nhất. Nông dân chỉ cần chăm sóc phân bón định kỳ, làm cỏ thường xuyên và bảo đảm đất ẩm, tiêu thoát nước tốt. Cái khó nhất của cây mộc là đòi hỏi người trồng có tính kiên trì, vì cây rất chậm lớn. Đường kính thân cây mộc 30 - 50 năm tuổi chỉ khoảng 10 - 15cm. Tuy cây không đẹp nhưng hoa mộc mang hương thơm đặc trưng, ấn tượng. Hiện nay, đời sống tinh thần người dân được nâng cao nên ngoài yêu cầu nhìn, ngắm cây đẹp, nhiều người dân tìm mua cây có hương thơm dễ chịu như mộc để trồng ở sân vườn, nhà thờ. Tùy số năm tuổi của cây, mỗi cây mộc có giá bán từ vài triệu đồng đến hàng trăm triệu đồng, thậm chí hàng tỷ đồng nếu là cây mộc ta cổ, thân to, tán đẹp.

“Nhận thấy cây mộc được thị trường ưa chuộng, mấy năm trước, gia đình tôi ươm trồng được hơn 50 cây mộc ta, hiện được 3 - 5 triệu đồng/cây. Tuy nhiên, cây mộc càng lâu năm càng có giá trị nên tôi xác định trồng theo hướng tạo nguồn thu lâu dài, không chạy theo thị trường” - ông Nguyễn Như Vấn, thôn Liên Hồng, xã Bách Thuận chia sẻ.

Ông Nguyễn Kim Sáu, Chủ tịch UBND xã Bách Thuận cho biết, cùng với một số loại hoa, cây cảnh, cây mộc ta được coi là loại cây truyền thống ở làng vườn. Những năm gần đây, bà con nhạy bén khôi phục trồng, mở rộng diện tích trồng cây mộc, đến nay, toàn xã có khoảng 50 hộ trồng cây mộc, trong đó một số hộ trồng với quy mô 500 - 1.000 cây/hộ, còn lại các hộ trồng với quy mô vài chục cây, vài trăm cây/hộ. Do đặc thù cây mộc là cây thân gỗ nhỏ, sau nhiều năm trồng mới được thu hoạch nên xã hướng dẫn, phát động nông dân trồng xen kẽ với các loại cây cảnh khác như tùng la hán, mẫu đơn, nhài Nhật, tường vi, cây hàng lá để có 2 nguồn thu trước mắt và lâu dài. Qua thực tế cho thấy, cây mộc ta cho hiệu quả kinh tế cao, góp phần nâng cao thu nhập và tạo động lực để người dân gắn bó với nghề trồng cây cảnh truyền thống của địa phương.

Lặng lẽ tỏa hương làm đẹp cuộc sống, hương mộc còn giúp người dân làng vườn Bách Thuận thêm khấm khá, đủ đầy.

Quỳnh Lưu