Tôi nhớ mãi câu chuyện xảy ra ít năm trước ở một gia đình cùng xóm. Một ngày, bà mẹ đi chợ có người gọi nhắc khéo: “Tôi thấy thằng Hải nhà bà hay đến nhà con bé Giang chơi. Mà con bé Giang thì hình như đã có bầu to lắm rồi bà ạ! Bà về hỏi xem thế nào mà tổ chức cưới cho chúng nó không có tội đứa trẻ!”. Bà mẹ về tra khảo con giai, quanh co mãi anh con giai cũng nhận. Đám cưới được tổ chức vội vã. Sau đám cưới chưa đầy tuần, một đêm cô vợ trẻ kêu đau. Anh chồng đưa vợ đến viện. Trưa hôm sau anh về nhà mếu máo với mẹ: “Cái Giang nó đẻ rồi mẹ ạ! Sao lại nhanh thế cơ chứ!”... Bất ngờ phải làm bố, mãi đến khi con biết nói, anh mới dám xưng bố với con.

Đó là những chuyện nông nổi của bọn trẻ. Nhưng không chỉ có bọn trẻ, trong việc cưới hỏi, nhiều người đã lên chức bố mẹ chồng, bố mẹ vợ vẫn chưa hết nông cạn. Chồng chị Hà mắc bệnh hiểm nghèo. Cậu bạn trai của con gái chị rất chăm đến thăm nom, chia sẻ với gia đình. Chồng mất, chỉ qua ba tháng chị Hà đã phải tính chuyện làm đám cưới cho con vì bọn trẻ đã “trót dại”. Chuyện buồn chưa qua mà chuyện vui đã đến. Họ hàng, bạn bè khuyên nên tổ chức đám cưới gọn nhẹ, giản dị vì bố vừa mất mà con bé vẫn đang đi học. Nhưng chị Hà khăng khăng “Chúng em chỉ có mình cháu mà cả đời cháu chỉ có một lần!”. Thiếp mời được phát tới đông đủ bạn bè, họ hàng xa gần. Vừa vài tháng trước đến chia buồn với gia đình, nay lại đến chia vui, không ít người cảm thấy ái ngại. Yêu đương, cưới hỏi vốn là chuyện vui, đáng mừng vì người Việt Nam mình vốn vẫn trọng lễ, hiếu!

Ông bà ta vẫn nói “Ma chê, cưới trách” quả không sai. “Thách cưới”, những tưởng là chuyện của thời trước nhưng đến bây giờ đâu đó vẫn còn. Một người bạn kể: “Cả nhà tôi đang đau đầu với việc cưới hỏi của thằng Cò. Nhà gái nó thách cưới ông ạ, mà lại thách cao nữa chứ! Hai đứa thì vừa học xong, chưa có việc làm. Tuần này đi dạm ngõ. Gia đình đang bàn nếu bên nhà gái vẫn giữ cung cách cổ hủ ấy sẽ không cưới hỏi gì nữa...”. Tưởng đùa ấy thế mà đám cưới bị bỏ thật. Lần sau hỏi chuyện thằng Cò, anh bạn cười: “Cho cu cậu đi du lịch mấy ngày, về nhà lại vui như tết rồi!”.  

Vào mùa cưới, chúng ta vẫn hay được nghe những tiếng ca cẩm: “Cả năm gặp nhau vài lần, chào hỏi xã giao, nhận được thiếp mời đám cưới, đi cũng dở, không đi cũng dở...”. Đó là chuyện mời mọc, ăn uống tràn lan. Chuyện này thì cả ở thành phố và thôn quê đều dễ gặp. Thế nên mới có chuyện đến nhầm đám cưới, bỏ nhầm phong bì và nguy nhất là xảy ra ngộ độc thực phẩm. Không ít vụ ngộ độc thực phẩm đông người đã từng xảy ra tại các địa phương vì ăn cỗ cưới.

Trong khi cả xã hội đang thực hiện tiết kiệm, việc thực hiện nếp sống văn hóa trong tổ chức việc cưới, việc tang được phát động rộng rãi thì nhiều nơi, sự đình đám, khoa trương vẫn diễn ra phổ biến. Nhiều lần về quê ở Tiền Hải dự cưới tôi vẫn thấy lạ vì cách tổ chức cưới ở đây. Dù là nhà nghèo nhưng đã đám cưới cũng phải làm hàng trăm mâm. Thông gia, liên gia, làng trên, xóm dưới đều hiện diện. Cái sự “trả nợ” xem ra còn “thẳng thắn” hơn. Không phong bao, phong bì, gia chủ bố trí một bàn có người ngồi nhận tiền và ghi sổ ngay ở lối vào. Ai đến ăn cưới sẽ đưa tiền, ghi sổ y như ở thành phố chúng ta đi dự họp có phần đăng ký đại biểu. Câu chuyện “lấy phần cỗ” mãi vẫn là “bài ca của quê nhà”. Khi đi ăn cỗ, tất tật cái gì có thể cho vào túi bóng đều được lấy phần. Ra khỏi đám cưới, các bà, các cô ai cũng một túi thức ăn. Cứ nếp sống, nếp nghĩ như thế thì không biết khi nào mới xây dựng được nét văn hóa của nông thôn mới...

Trong xã hội ngày nay, nhiều phong tục và nếp sống truyền thống đã thay đổi. Ngày trước, cô gái nào lỡ có bầu trước đám cưới đều cảm thấy xấu hổ, ngượng nghịu trong ngày vu quy. Việc này, ngày càng trở nên phổ biến và được coi là khá bình thường. Không ít cặp vợ chồng trẻ còn bỏ qua cả thủ tục tổ chức đám cưới. Song ngày hôn lễ vẫn luôn là một ngày trọng đại. Để ngày trọng đại của cuộc đời mỗi người trở thành một ngày đẹp ý nghĩa, đáng nhớ luôn phụ thuộc vào ý thức của mỗi bạn trẻ và tất nhiên không thể thiếu sự định hướng của các bậc phụ huynh. Chừng nào chúng ta còn trân trọng ngày cưới, thì chừng đó tình yêu mãi được khẳng định giá trị dù trong thời đại nào.

Bảo Anh