Thứ 7, 09/08/2025, 08:44[GMT+7]

Giá trị văn hóa của gia đình truyền thống

Thứ 2, 28/01/2013 | 14:37:20
1,663 lượt xem
Mỗi độ Tết đến Xuân về, những người xa nhà đều mong ngóng trở về sum họp gia đình, những người con xa xứ càng nhớ về quê hương, nhớ về quê cha đất tổ da diết. Những ngày này, nhà nào cũng sửa soạn bàn thờ tổ tiên, bày biện trang nghiêm, thành kính. Thờ cúng tổ tiên trong các gia đình Việt Nam đã trở thành tập tục truyền thống tốt đẹp có ý nghĩa giáo dục các thế hệ, mang đậm bản sắc văn hóa, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân tộc.

Ảnh minh họa

Phong tục ấy càng có ý nghĩa khi đại gia đình các dân tộc Việt Nam thờ chung một Quốc Tổ Hùng Vương và mới đây, Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Từ bao đời nay, gia đình truyền thống Việt Nam kết tinh nhiều tinh hoa văn hóa đậm bản sắc dân tộc như con cháu có hiếu với ông bà, cha mẹ, anh chị em hòa thuận thương yêu, vợ chồng thủy chung tình nghĩa... Những tinh hoa văn hóa đó đã trở thành nền nếp gia phong, cố kết chặt chẽ để nuôi dưỡng, hoàn thiện nhân cách cho mỗi thành viên gia đình. Cái nền truyền thống đó vẫn có giá trị quan trọng trong cuộc sống hiện đại. Hiện nay, bên cạnh những giá trị truyền thống, các gia đình Việt Nam còn tiếp thu những yếu tố văn hóa tiên tiến của nhân loại như bình đẳng giới, dân chủ trong sinh hoạt gia đình, sử dụng công nghệ hiện đại..., nhưng những yếu tố đó không mâu thuẫn, không loại trừ nền nếp gia phong truyền thống mà ngược lại chỉ bổ sung và tôn thêm giá trị của nó.

Tuy nhiên, trong quá trình mở cửa, hội nhập, mặt trái của cơ chế thị trường và các sản phẩm văn hóa độc hại từ bên ngoài tràn vào đã hằng ngày, hằng giờ tiến công vào mỗi gia đình, hủy hoại lối sống đạo đức của mỗi người. Do lối sống ích kỷ, thực dụng, coi đồng tiền là trên hết nên đã xảy ra nhiều trường hợp con cái bất hiếu với cha mẹ, anh chị em ruột thịt tranh giành quyền lợi dẫn đến bất hòa; vợ chồng ăn ở không còn thủy chung tình nghĩa... Số vụ ly hôn của các gia đình trẻ tăng nhanh. Ðặc biệt, nạn bạo lực gia đình xảy ra thường xuyên thậm chí xảy ra nhiều vụ án mạng. Gia đình là tế bào của xã hội, khi nó tan vỡ cũng gây ảnh hưởng rất xấu tới xã hội. Số trẻ em hư ngày càng nhiều, những vụ cướp giật xảy ra trên đường phố, tệ nạn xã hội có xu hướng gia tăng... Có nhiều nguyên nhân sâu xa là từ gia đình, khi nó bị tan vỡ, mất đi nền nếp gia phong.

Xây dựng nền nếp gia đình ngày càng trở nên quan trọng trong việc xây dựng xã hội dân chủ, công bằng, văn minh mà Ðảng và Nhà nước ta rất quan tâm. Luật Hôn nhân và Gia đình đã có từ lâu, đang đi vào cuộc sống. Từ những năm 60 của thế kỷ trước, ngành văn hóa và các địa phương đã phát động phong trào xây dựng gia đình văn hóa đến nay lan rộng ra cả nước và đạt những kết quả đáng khích lệ. Tỷ lệ gia đình đạt Gia đình văn hóa ngày càng cao. Từ đó nhiều nơi xây dựng được khu dân cư văn hóa, làng, thôn, bản văn hóa. Tuy nhiên, ở không ít  nơi  phong trào lại rơi vào hình thức, chạy theo thành tích. Kinh nghiệm thực tiễn cho thấy, để xây dựng gia đình văn hóa đi vào thực chất, lôi cuốn đông gia đình tham gia thì nội dung của phong trào phải được xây dựng từ cái nền truyền thống, phải phát huy được những giá trị văn hóa của gia đình truyền thống. Ðiều đó dễ được mọi tầng lớp nhân dân ủng hộ và thực hiện. Nhiều nhà nghiên cứu văn hóa ngày càng nhận ra, giữ gìn và phát huy nền nếp gia phong phải là vấn đề cốt lõi trong việc xây dựng gia đình văn hóa.

Tết là dịp để mỗi người chúng ta cảm nhận sâu sắc những giây phút quý giá của gia đình. Thật hạnh phúc khi sum họp gia đình, được thắp nén hương tỏ lòng biết ơn tổ tiên, được thăm hỏi, săn sóc mẹ cha, mọi người được quây quần bên nhau trong không khí ấm cúng. Và mỗi người càng phải phát huy hơn nữa những giá trị văn hóa tốt đẹp của gia đình truyền thống trong cuộc sống hôm nay.

Theo nhandan

  • Từ khóa