Hát ru là cách mà người mẹ thường dùng để đưa con cái đi vào giấc ngủ. Bên cạnh giai điệu êm ái, lời ru nhẹ nhàng còn là sự vỗ về và âu yếm của người mẹ. Có thể những cô bé, cậu bé khi lớn lên sẽ chẳng nhớ nổi những bài hát mà mẹ đã từng ru mình, nhưng cái cảm giác bình yên, êm ái và tình thương vô bờ bến ấy sẽ đi theo đến hết cuộc đời. Hát ru dường như đã trở thành bản năng của người phụ nữ, thành sợi dây vô hình gắn kết tình mẫu tử. Cũng vì thế mà hình ảnh người mẹ ru con đi vào ca dao thật tự nhiên với đầy ắp thương yêu và sự hy sinh:

“Gió mùa thu mẹ ru con ngủ

Năm canh chày mẹ thức đủ vừa năm”

Vậy mà giờ đây có không ít những người làm mẹ mà lại không biết ru con. Thay vì ru con, họ thường mở những băng, đĩa đã được thu sẵn với nội dung là những bài hát ru hay thậm chí là những bài nhạc trẻ của những ca sĩ mà họ yêu thích, miễn là khi bật nhạc lên em bé sẽ... ngủ. Khi được hỏi có thường hay ru con hay không, chị Hoàng Thị T, 20 tuổi (xã Ðông Sơn, huyện Ðông Hưng) cho biết: “Con trai tôi được hơn một tuổi. Tôi rất ít khi ru con, thường là cho bé nghe nhạc. Mỗi khi bé gắt ngủ là tôi lại mở nhạc cho bé nghe, cũng có khi là những bài hát ru con, nhưng đôi khi là những bài hát mà vợ chồng tôi thích. Như vậy, vừa có thể ru con, vợ chồng tôi lại có thể nghe nhạc. Tôi nghĩ cháu còn nhỏ nên chắc chưa hiểu được nhạc này hay nhạc kia”.

Không chỉ mình chị T mà còn rất nhiều bà mẹ trẻ đang “xem nhẹ” việc hát ru cũng như nội dung những bài hát. Hát ru không chỉ đơn giản là đưa bé đi vào giấc ngủ mà nội dung bài hát còn có tác động rất lớn đến tâm hồn non nớt của bé. Những bài hát ru được sử dụng trong suốt thời gian dài sẽ hình thành nhân cách và bồi đắp tâm hồn cho trẻ. Trong những bài hát ru truyền thống, đan xen giữa những câu hát còn chất chứa những cảm nhận cơ bản về cuộc sống, về cái thiện, về đạo làm con, lẽ làm người. Nhưng trong thời đại ngày nay, có bao nhiêu ông bố, bà mẹ trẻ biết trân trọng điều đó?

Hầu hết những bà mẹ trẻ khi được hỏi “Tại sao không trực tiếp hát ru con?” đều có chung câu trả lời rằng do “không thuộc” hoặc “hát không hay”. Tuổi thơ của mỗi chúng ta đều có âm vang của những lời ru của bà, của mẹ. Nếu như ngày trước, chúng ta còn quá nhỏ để ghi nhớ những lời ru ấy thì trong quá trình trưởng thành chẳng lẽ chúng ta lại không bắt gặp một người mẹ ru con, một người bà ru cháu? Cũng không nhất thiết phải là những bài hát ru con truyền thống; những bài ca dao, vè, đồng dao, dân ca đều có thể dùng làm lời ru cho bé. Những thể loại này đều dễ nhớ, dễ thuộc và dễ hát.

Người mẹ có thể vượt qua 9 tháng 10 ngày mang thai vất vả, những giờ phút vượt cạn đầy đau đớn chẳng lẽ lại không thể dành chút thời gian ghi nhớ một vài câu hát ru cho đứa con bé bỏng? Như vậy, là ta “không thuộc” hay do ta “không muốn ghi nhớ”? Còn việc hát không hay? Nếu bạn thường xuyên hát ru cho con thì với đứa trẻ ấy, giọng hát hay nhất, đặc sắc nhất, quyến rũ nhất không phải là giọng hát của những ngôi sao ca nhạc mà là giọng hát mới chỉ nghe thôi đã thấy tràn ngập yêu thương trong từng câu hát, từng giai điệu, từng nhịp thở. Ðó chỉ có thể là lời hát ru của mẹ. Vì vậy, dù hát hay hay không hay thì các bà mẹ hãy tự hát ru cho bé, để bé biết rằng mình đã được lớn lên trong tình yêu thương của mẹ hàng ngày. Việc tìm lại lời ru cũng chính là cách để các bà mẹ trẻ tìm lại những yêu thương mà mình đã vô tình đánh mất.

Đào Quyên