Nếu như từ năm 2006 trở về trước, ở xã Thụy Chính, việc cưới, việc tang và các lễ hội còn nặng nề các hủ tục lạc hậu, lãng phí tiền của, thời gian thì từ năm 2008 đến nay đã cơ bản được xóa bỏ. Yếu tố cốt lõi làm nên thành công này xuất phát từ vai trò lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền xã, sự vào cuộc của các ban, ngành, đoàn thể, nhất là các thôn.

Để trở thành điểm sáng của huyện trong phong trào "Toàn dân đoàn kết, xây dựng đời sống văn hóa", Thụy Chính xác định nội dung trọng tâm là xây dựng nếp sống văn hóa trong việc cưới, việc tang và lễ hội. Khi có người qua đời, các gia đình báo cáo với chính quyền địa phương và khu dân cư để nhận sự giúp đỡ của cộng đồng; việc tổ chức khâm liệm và đưa tang người quá cố không quá 48 giờ; thời gian duy trì nhạc tang không quá 22 giờ; tuyệt đối không mời khóc thuê, rải vàng mã dọc đường, không tổ chức mời cỗ linh đình. Ban đầu, có rất nhiều ý kiến trái chiều, thậm chí không ít gia đình cố tình làm ngơ. Song với nhiều hình thức tuyên truyền, vận động bền bỉ và cương quyết nên đã mang lại kết quả rõ nét.

Về Thụy Chính hôm nay, vóc dáng nông thôn mới hiện hữu từng ngày, cán bộ, nhân dân đang nỗ lực thi đua trên chặng đường về đích năm 2015. Thực hiện phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", 3/3 thôn làng của xã đã được công nhận thôn làng văn hóa. Việc thực hiện nếp sống văn hóa, văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội đã thành nền nếp; tình trạng bày biện cỗ bàn đã giảm từ 60 - 70%. Trong các đám tang, sự giúp đỡ nhiệt tình của chính quyền, ban công tác mặt trận các thôn và các đoàn thể đã góp phần tích cực cùng gia đình lo công việc chu đáo, không chỉ thể hiện truyền thống tốt đẹp của dân tộc mà qua đó còn thắt chặt tình làng nghĩa xóm.

Hiện Thụy Chính đã quy hoạch 2 nghĩa trang, khu hung táng, cát táng riêng. Khi các gia đình muốn sang cát cho thân nhân thì làm đơn, có xác nhận của đại diện dòng họ, UBND xã cấp quỹ đất quy tập riêng biệt theo dòng họ để thuận lợi cho việc tảo mộ hàng năm. Đây là nét tiến bộ hiếm thấy. Ông Nguyễn Văn Nhưỡng, Bí thư Đảng ủy xã cho biết: Chúng tôi chú trọng phát huy tính tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, các tổ chức chính trị - xã hội; kiên quyết phê bình, kiểm điểm nghiêm túc những cá nhân vi phạm, qua đó không những làm gương cho quần chúng mà còn tạo sự "kích cầu" lan tỏa trong toàn xã.

Với Thụy Trình, để duy trì thành tích xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới, việc đẩy mạnh và nâng cao chất lượng phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" là cần thiết. Bên cạnh xây dựng nét đẹp văn hóa trong các đám hiếu, hỉ, các lễ hội cũng có sự đổi mới về hình thức hoạt động. Phần lễ trang trọng, phần hội sôi nổi với nhiều hoạt động văn hóa lành mạnh, góp phần giữ gìn và khơi dậy thuần phong mỹ tục của quê hương. Ngoài ra, để duy trì hiệu quả bền vững thì việc trưng dụng và phát huy vai trò của ban điều hành làng văn hóa là không thể thiếu. Đó là những người tâm huyết, nhiệt tình, năng động với việc làng, việc xã. Hơn nữa, với cán bộ, đảng viên, hội viên, đoàn viên các tổ chức chính trị - xã hội thực sự gương mẫu, trách nhiệm và là mạng lưới quan trọng giúp cấp ủy, chính quyền triển khai các nhiệm vụ. Ông Nguyễn Công Hội, đảng viên Chi bộ thôn Bắc Ô Trình chia sẻ: Việc thực hiện nếp sống văn hóa trong việc cưới, việc tang, xây cất mồ mả có nhiều cái lợi. Thứ nhất là tiết kiệm được tiền của, xóa bỏ tình trạng trả nợ miệng như trước kia; thứ hai là tiết kiệm được thời gian mà tình làng nghĩa xóm thêm bền chặt. Vì thế, những cán bộ, đảng viên như chúng tôi phải thực sự gương mẫu, đầu tàu để vận động bà con cùng thực hiện.

Có thể khẳng định, Nghị quyết số 07 của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Thái Thụy về thực hiện nếp sống văn hóa trong việc tang, sang cát và xây cất mộ đang thực sự thấm sâu, lan tỏa, tác động tích cực đến việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị. Đến nay, 20/48 xã, thị trấn trên địa bàn huyện đã thực hiện tốt việc tiết kiệm, giảm bớt từ 20 - 30% số cỗ bàn trong đám tang; gần 30 xã tổ chức quy mô ban tổ chức tang lễ cấp xã do Mặt trận Tổ quốc phối hợp với công chức văn hóa xã, thị trấn chủ trì; 22 xã tổ chức quy mô lễ tang cấp thôn, làng; 35 xã thực hiện tốt việc duy trì thời gian trong đám tang theo quy định. Các hủ tục lạc hậu bị đẩy lùi, nếp sống văn minh hỏa táng người qua đời từng bước được nhân rộng. Tiêu biểu là thị trấn Diêm Điền, từ năm 2013 đến nay đã có hơn 40% người quá cố được hỏa táng. Nhiều địa phương duy trì việc sang cát trong phạm vi toàn xã từ 1 - 2 ngày trong năm, điển hình như Thụy An, Thụy Phúc, Thụy Quỳnh, Thụy Hải, Thái Hà, Thái Thủy, Thụy Văn.

Lê Lan
(Đài Truyền thanh Thái Thụy)