Ngày lễ Vu Lan thường tổ chức vào dịp ngày rằm tháng 7 hàng năm theo lịch âm, nhưng ở mỗi quốc gia trên Châu Á lại mang những nét đặc trưng riêng biệt.

Ngày 15/7 âm lịch hàng năm, bên cạnh việc sửa soạn mâm cúng chúng sinh ngày Xá tội vong nhân, người dân cả nước lại nô nức lên chùa để dự lễ báo hiếu, hay còn gọi là lễ Vu Lan.

Như một lời nhắc nhở, sẻ chia không bao giờ quên công ơn cha mẹ nên người Việt quy ước vào ngày Rằm tháng Bảy, ai còn mẹ thì sẽ cài một bông hồng lên áo, ai đã mất mẹ thì cài hoa hồng trắng. Đây được coi là một trong những nét văn hóa truyền thống vô cùng tốt đẹp của người Á Đông.

Trung Quốc

Theo quan niệm của người Trung Quốc, việc đốt giấy tiền, vàng mã để cúng cho người quá cố là cách giúp cho cuộc sống của họ đỡ vất vả hơn, có "của ăn của để" hơn.

Theo tín ngưỡng của người Trung Quốc, tháng 7 âm lịch là thời gian mở cổng địa ngục và các linh hồn trở về dương gian. Rằm tháng 7 âm lịch còn được gọi là lễ Vu Lan hay Tết Trung Nguyên. Vào ngày này, người Trung Quốc sắm sửa mâm cỗ thịnh soạn để dâng lên tổ tiên, ba lần mỗi ngày, buổi lễ chính vào lúc hoàng hôn. Họ tới những ngôi chùa lớn và phát gạo cho người nghèo, đốt giấy tiền, vàng mã để cúng cho người quá cố.

Theo quan niệm của người Trung Quốc, việc đốt giấy tiền, vàng mã để cúng cho người quá cố là cách giúp cho cuộc sống của họ đỡ vất vả hơn, có "của ăn của để" hơn. Từ đó, họ có thể vui vẻ giúp đỡ người sống trong công việc làm ăn hay bảo vệ cuộc sống người nơi trần thế.

Tại Giang Tô, người ta thả bốn chiếc thuyền trên sông, chở theo Kinh Phật, những đồng tiền làm bằng giấy thiếc, đèn lồng và đồ ăn cúng lễ cho cô hồn. Ở Phúc Kiến, tất cả những cô gái đã lấy chồng dù ở nơi nào cũng phải về tặng quà cho cha mẹ, món quà đó được đặt trong chiếc hòm hoặc rương, gồm quần áo mũ mão. Riêng ở Quảng Tây, người dân thường giết vịt để cúng bái vì cho rằng các linh hồn thường đứng trên mình vịt, nhờ vịt cõng mà có thể tự do đi lại giữa âm thế và dương gian.

Hong Kong

Người Hong Kong thường dựng những đài tế tạm thời trong tháng 7 âm lịch.

Cộng đồng người Triều Châu ở Hong Kong chiếm tỷ lệ lớn nên ngày nay họ vẫn giữ nhiều thói quen thờ cúng từ ông cha. Lễ cúng cô hồn ở Hong Kong kéo dài cả tháng 7 âm lịch và trở thành nét văn hóa độc đáo ở đặc khu này. Bởi lẽ, bên cạnh sự phát triển hiện đại, xứ Hương Cảng vẫn mang trong mình nhiều giá trị truyền thống.

Trong suốt tháng 7 trên khắp Hong Kong, người ta sử dụng mọi không gian công cộng từ quảng trường, bờ sông, bãi đất trống để cúng tổ tiên cũng như những linh hồn lang thang, thắp hương, vàng mã, phát gạo miễn phí. Nhiều nơi họ dựng những đài tế tạm thời trong suốt tháng 7 và sẽ hạ xuống khi kết thúc mùa Vu Lan. Người Hong Kong còn kiêng một số hoạt động để tránh xui xẻo như quét dọn đồ cúng, phơi quần áo ngoài trời, tiểu tiện ở gốc cây, đi vào rừng hay mở cửa nhà vào ban đêm, chụp ảnh lúc trời tối, bơi lội, cưới hỏi...

Đài Loan

Lễ rước ma được tổ chức trên khắp đảo Đài Loan trong tháng 7 âm lịch.

Vào ngày rằm tháng 7 âm lịch hàng năm, người Đài Loan luôn giữ truyền thống lâu đời đó là thả đèn hoa đăng để soi sáng những linh hồn người đã khuất. Người Đài Loan quan niệm rằng, đèn trôi càng xa, gia chủ càng gặp nhiều tài lộc. Họ cũng cầu nguyện cho các linh hồn được đầu thai sang kiếp khác. Người Đài Loan quan niệm thả đèn càng trôi xa thì càng được nhiều tài lộc.

Người Đài Loan thường tổ chức những lễ hội rước ma với quy mô lớn ở nhiều nơi trên cả nước, dùng các xe chở hình nộm, trái cây và múa lân trên đường. Theo truyền thống, mỗi hộ gia đình chuẩn bị thịt, trái cây, hoa tươi để cúng ma đói tại một ngôi miếu hoặc trên một bàn thờ tạm phía trước nhà.

Singapore

Lễ cúng thực hiện ở Chinatown, Singapore.

Cũng giống Hong Kong, mặc dù rất hiện đại nhưng phong tục ngày rằm tháng 7 ở Singapore vẫn được gìn giữ trong cộng đồng người Hoa. Ngoài việc làm cơm cúng, đốt tiền vàng mã, tới chùa, làm nhiều việc thiện, người Singapore còn rất cẩn thận với những điều kiêng kỵ mang tính tâm linh như không huýt sáo, chụp ảnh, treo quần áo bên ngoài nhà, hoặc đi ngoài đường ban đêm trong tháng cô hồn.

 Người Hoa ở Singapore cho rằng bơi lội trong tháng này có thể gặp nguy hiểm. Theo quan niệm về kiếp luân hồi ở đảo quốc sư tử, một người chết sẽ “nhường chỗ” cho ác quỷ tái sinh. Những linh hồn này sẽ lang thang tại các ao hồ để hại người.

Nhật Bản

Obon mang nghĩa “Ngày của người chết” . Đây là một phong tục truyền thống của Phật tử người Nhật, được tổ chức để tưởng nhớ những người thân đã qua đời.

Cộng đồng người Hoa coi ngày 15/7 âm lịch là lễ báo hiếu thì người Nhật Bản cũng có lễ Obon báo hiếu, thường diễn ra vào tháng 8 dương lịch hàng năm. Trong dịp này, hầu hết những người đang ở xa đều về thăm cha mẹ, ông bà, hoặc đi viếng mộ người thân. Nhiều hoạt động tín ngưỡng được người Nhật tổ chức để kỷ niệm lễ hội Obon này.

Hàn Quốc

Con cái sẽ cài lên ngực mẹ đóa hoa cẩm chướng màu đỏ

Với người Hàn Quốc, dịp lễ Vu Lan báo hiếu - diễn ra vào Rằm tháng 7 là dịp để mọi người thể hiện tấm lòng tri ân, báo ân, cùng cầu nguyện cho cha mẹ hiện tại có thêm phúc thọ, cha mẹ, ông bà quá cố được siêu thoát.

Tùy theo hoàn cảnh kinh tế mà người Hàn Quốc có những cách báo hiếu khác nhau, từ việc làm nhỏ như tự tay chuẩn bị những tấm thiệp tình cảm hay tặng món quà đắt tiền... - tất cả đều như một lời cảm ơn chân thành dành cho người nhận.

Gần giống như ở Việt Nam, trong ngày này, những ai may mắn còn mẹ sẽ cài lên ngực mẹ đóa hoa cẩm chướng màu đỏ, còn những ai thiệt thòi không còn mẹ thì cài lên ngực mình đóa hoa cẩm chướng màu trắng.

Theo phununew