Nét duyên trong dải yếm
Hình ảnh những cô gái thướt tha trong tà áo dài duyên dáng từ lâu đã trở thành biểu tượng của Việt Nam. Tuy nhiên, nhìn lại quá trình phát triển lịch sử trang phục dân tộc, Việt Nam không chỉ có áo dài mà còn có áo yếm, trang phục không thể thiếu của người con gái xưa.
Áo yếm xưa thường chỉ được gọi với cái tên nôm na là cái yếm, trang phục này đã có từ bao đời nay và còn giữ được cho đến ngày hôm nay.
Áo yếm xưa
Không chỉ vào chốn cung đình, cái yếm còn ra ruộng đồng "dầm mưa dãi nắng" với người nông dân cùng với chiếc áo tứ thân, theo chị em đến với hội đình, làng góp phần tạo nên bộ quốc phục của các bà, mẹ thời xưa.
Cái yếm xuất hiện trong cuộc sống của người dân Việt Nam từ lâu nhưng mãi tới đời nhà Lý trang phục này mới định hình về cơ bản. Theo dòng lịch sử, loại trang phục này không ngừng biến đổi, nâng cao tính thẩm mỹ qua những lần cải tiến. Tuy nhiên, cuộc cách mạng của cái yếm chỉ xảy ra vào đầu thế kỷ trước khi quần kiểu Tây và váy đầm xoè xâm nhập vào Việt Nam.
Ở thế kỷ 17, cái yếm vẫn chưa có sự thay đổi lớn lao về hình thức. Thế kỷ 19, cái yếm có hình vuông vắt chéo trước ngực, góc trên khoét lỗ làm cổ, hai đầu của lỗ đính hai mẩu dây để cột ra sau gáy. Nếu cổ tròn gọi là yếm cổ xây, cổ nhọn đầu hình chữ V gọi là yếm cổ xẻ, đuôi chữ V mà xẻ sâu xuống gọi là yếm cổ cánh nhạn.
Bước sang thế kỷ 20, áo yếm càng được sử dụng phổ biến với nhiều kiểu dáng và mẫu mã phong phú. Loại dành cho người lao động màu nâu, dệt bằng vải thô. Loại dành cho người lớn tuổi màu thẫm. Con gái nhà gia giáo mặc yếm nhiều màu, trang nhã và kín đáo. Loại yếm "ỡm ờ" màu sặc sỡ, cổ cắm sâu trễ quá bờ ngực như thách thức chỉ Thị Mầu mới mặc. Thời kỳ "cách tân" này, cổ yếm thường được "dằn" thêm ba đường chỉ để "bảo hiểm" hoặc may viền lằn vải, thêu hoa cặp theo đường biên cổ.
Một loại yếm hay được các cô gái sử dụng nữa là "yếm đeo bùa". Gọi là yếm đeo bùa bởi người mặc chúng thường để xạ hương vào trong túi vải nhỏ đeo cạnh yếm, đó chính là thứ vũ khí vô cùng lợi hại của các cô gái thời xưa. Không chỉ vậy, chiếc yếm còn làm nên những câu chuyện tình yêu vô cùng độc đáo. Xưa, các cô gái khi hẹn hò người mình yêu thường "ém" một miếng trầu trong chiếc yếm của mình, dân gian gọi đó là "khẩu trầu dải yếm". Có lẽ không có thứ trầu nào "linh thiêng" hơn loại trầu dải yếm này.
Để trở thành "quốc phục" của các bà, các mẹ, trước khi chiếc áo dài ra đời, đi kèm với cái yếm là chiếc áo cánh khoác ngoài không cài cúc. Bên ngoài chiếc yếm phải có thêm chiếc áo dài hoặc chiếc váy lưỡi trai bằng lĩnh, dải lụa đào hoặc màu mỡ gà thắt ngang lưng và cái xà tích bạc lủng lẳng, bộ "độ nghề" ǎn trầu bên phía cạnh sườn, chân mang dép. Chưa hết, phục trang ra đường còn phải kể đến là hai chiếc khǎn đội đầu: khǎn nhiễu (quấn bên trong) và khǎn mỏ quạ (trùm bên ngoài). Nếu đúng dịp hội hè đình đám các cô gái thường trang bị thêm cho mình chiếc nón quai thao, tóc vấn cao cài lược.
Suốt chiều dài lịch sử, cái yếm đã đi vào giấc mơ của biết bao thế hệ mày râu. "Trời mưa lấy yếm mà che/Có anh đứng gác còn e nỗi gì?". Đáp lại, các nàng cũng chẳng vừa: "Ước gì sông hẹp tày gang/ Bắc cầu dải yếm cho chàng sang chơi".
Cái yếm là thứ trang phục vừa kín đáo, vừa "ỡm ờ" một cách nghệ thuật và độc đáo. Chả thế mà Thị Mầu nói với chàng Nô: "Gió xuân tốc dải yếm đào/Anh trông thấy oản sao không vào thắp hương!".
Theo vanhoavietnam
Tin cùng chuyên mục
- Liên hoan Bé làm quen với làn điệu chèo truyền thống quê hương 19.04.2024 | 15:43 PM
- Trường Tiểu học thị trấn An Bài tổ chức ngày hội đọc sách và làm theo sách 15.04.2024 | 16:17 PM
- 37 thí sinh, nhóm thí sinh dự thi vòng bán kết cuộc thi tài năng nghệ thuật trẻ tỉnh Thái Bình 07.04.2024 | 17:52 PM
- Khánh thành ngôi chính điện chùa Vĩnh Gia 17.03.2024 | 20:09 PM
- Hưng Hà: Dâng hương tưởng niệm 790 năm ngày Đức Thái Tổ Trần Thừa băng hà 27.02.2024 | 16:14 PM
- Đại lễ giỗ tổ họ Trần Việt Nam 23.02.2024 | 15:53 PM
- Trường Tiểu học Kim Đồng: Hoạt động trải nghiệm gói bánh chưng xanh – Trao quà tết nhân ái 26.01.2024 | 20:51 PM
- Lung linh mùa Giáng sinh 22.12.2023 | 17:45 PM
- Khai mạc “Ngày hội Di sản văn hóa Việt Nam lần thứ IV - 2023” 23.11.2023 | 02:46 AM
- Rộn ràng đón tết Trung thu 20.09.2023 | 17:08 PM
Xem tin theo ngày
- Triển khai kiểm tra việc lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện Nghị quyết số 09-NQ/TU
- Đồng chí Nguyễn Tiến Thành, Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh chúc mừng các chức sắc, Phật tử nhân dịp đại lễ Phật đản
- Khai mạc Hội nghị lần thứ chín Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII
- Ký kết chương trình phối hợp tuyên truyền giai đoạn 2024 - 2026
- Hội nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy
- Kỳ họp HĐND tỉnh để giải quyết công việc phát sinh đột xuất quyết định nhiều nội dung quan trọng
- Đồng chí Phạm Văn Nghiêm được bầu giữ chức Phó Chủ tịch UBND tỉnh
- Dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh
- Thông tin tuyên truyền về các dự án luật do Bộ Công an chủ trì soạn thảo trình kỳ họp thứ bảy Quốc hội khóa XV
- Nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực