Xã Sơn Hà một sớm cuối thu chớm lạnh. Trên khắp cánh đồng thôn Đông Hưng, Nam Cường người dân vừa làm đất vừa xuống giống trồng cây vụ đông ưa lạnh như khoai tây và rau màu các loại. 

Vụ đông năm nay, chị Nguyễn Thị Nhài, thôn Đông Hưng (Sơn Hà) trồng gần 8 sào khoai tây. Chị tâm sự: Vụ mùa năm 2024 do ảnh hưởng của bão số 3, tôi bị thiệt hại 50% năng suất lúa. Quyết tâm không bỏ ruộng hoang, ngày 15/10 sau khi thu hoạch lúa vụ mùa, tôi đã thuê máy làm đất lên luống trồng cây vụ đông. Được tỉnh và huyện hỗ trợ về cây giống, tôi mở rộng diện tích trồng gần 18 sào, trong đó trồng khoai tây chiếm 45% diện tích, hy vọng “thiên thời, địa lợi”, “được mùa, được giá” để bù thiệt hại của vụ mùa. Như nhiều hộ dân khác trong thôn, tôi chọn giống khoai tây Marabel để trồng. Đây là giống khoai tây có vỏ vàng, ruột vàng, có khả năng kháng bệnh tốt, năng suất và chất lượng cao, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của địa phương. Trung bình, tôi trồng 40 - 50kg khoai tây giống/sào, tuỳ theo kích cỡ củ. Sau khi trồng 7-10 ngày, tôi dùng rơm rạ phủ kín mặt luống dày 1 - 3cm để giữ ẩm, tạo độ tơi xốp cho đất, hạn chế cỏ dại. Khi cây lên ngọn được 5 - 7cm, tôi bón thúc. Nếu chăm sóc tốt, năng suất khoai tây đạt 7 - 8 tạ/sào. Vụ đông trước, với giá trung bình khoảng 10.000 đồng/ kg, trừ chi phí tôi lãi được hơn 3 triệu đồng/sào. 

Còn chị Nguyễn Thị Dinh, thôn Nam Cường (Sơn Hà) chia sẻ: Địa phương có truyền thống trồng cây rau màu, khoai tây vụ đông. Năm nay, chính quyền các cấp hỗ trợ từ kỹ thuật đến giống các loại cây trồng như khoai tây, ngô, bắp cải... đã tạo động lực để tôi trồng thêm 2 sào cây vụ đông. Trên diện tích 10 sào ruộng tôi chủ yếu trồng khoai tây, bắp cải. Trước khi xuống giống, tôi kết hợp vôi bột với lân xử lý đất, sau đó dùng phân chuồng hoai mục để bón cho cây trồng. Hiện, cây khoai tây và các loại rau màu đã bén rễ, phát triển tốt. Tôi mong đến tết Nguyên đán có thêm thu nhập từ vụ trồng này.

Xã Sơn Hà có tổng diện tích trồng cây màu vụ đông trên 280ha, trong đó trồng cây khoai tây 65ha (nhiều nhất huyện Thái Thụy), còn lại là bắp cải, dưa, bí và rau màu các loại. 

Ông Nguyễn Văn Tuân, Giám đốc HTX DVNN Thái Hà cho biết: HTX đã chỉ đạo nông dân các thôn có truyền thống trồng cây vụ đông như thôn Đông Hưng, Bắc Thịnh, Nam Cường... tập trung cấy lúa sớm, thu hoạch đến đâu tiến hành làm đất, gieo trồng cây vụ đông đến đó. Theo kế hoạch, người dân gieo trồng cây vụ đông ưa ấm từ cuối tháng 9, cây vụ đông ưa lạnh từ ngày 15/10 - 7/11. Vụ đông năm 2024, trên cơ sở hỗ trợ của tỉnh và huyện, HTX đã hỗ trợ nông dân hơn 6 tấn khoai tây giống, hơn 150kg ngô giống, 250kg hạt giống rau các loại. Từ đó, nông dân rất phấn khởi tập trung sản xuất vụ đông. Quyết tâm lấy vụ đông bù thiệt hại vụ mùa, HTX tăng cường hướng dẫn, phổ biến kỹ thuật làm đất, phòng, trừ sâu bệnh trên cây màu vụ đông; làm tốt các khâu dịch vụ tưới, tiêu cho mùa vụ; tổ chức cung ứng giống, vật tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật phục vụ sản xuất; mở kho lạnh cấp trả 30 tấn khoai tây giống cho nông dân. Dự kiến đến ngày 10/11/2024, nông dân địa phương cơ bản gieo trồng xong cây vụ đông bảo đảm đúng yêu cầu thời vụ. 

Tại xã Tân Học, một trong những địa phương có diện tích cây trồng vụ đông nhiều nhất huyện với hơn 320ha, trong đó có 50ha cây salat, hơn 285ha rau màu các loại. Để bù đắp giá trị, sản lượng vụ mùa, xã Tân Học đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, triển khai kế hoạch sản xuất vụ đông đến từng thôn; hướng dẫn nông dân gieo trồng theo kế hoạch với cơ cấu giống phù hợp. 

Ông Đỗ Đức Mạnh, Giám đốc HTX DVNN Thái Học cho biết: Để người dân gắn bó với đồng ruộng, yên tâm sản xuất, HTX đứng ra ký hợp đồng với Công ty Cổ phần Chế biến nông sản Hải Dương bao tiêu 140 tấn sản phẩm cây salat. Với cơ chế hỗ trợ của UBND huyện về cây giống, hơn 150 hộ dân trong xã đã đăng ký trồng 50ha salat, tăng 20ha so với vụ đông năm 2023. Người dân bắt đầu xuống giống từ ngày 1/11, sau 60 ngày trồng năng suất salat đạt 7 - 8 tạ/sào, với giá bán 5.000 đồng/kg, thu nhập bình quân 2,5 triệu đồng/sào. So với các loại cây khác, salat chi phí thấp, thời gian trồng ngắn hơn nhưng hiệu quả cao, thị trường tiêu thụ ổn định. Chúng tôi hy vọng diện tích rau màu vụ đông đạt năng suất cao bù thất thu vụ lúa mùa cho người dân. 

Theo ông Nguyễn Hữu Hà, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện: Vụ đông năm nay, huyện Thái Thụy phấn đấu trồng hơn 4.700ha cây màu gồm: khoai tây 477ha, ngô 711ha, dưa bí các loại 640ha, hành tỏi 520ha, salat 120ha, còn lại là các cây trồng khác. Để bù đắp thiệt hại đối với sản xuất nông nghiệp vụ mùa, vụ hè thu năm 2024 do bão số 3 gây ra, bên cạnh kinh phí hỗ trợ của UBND tỉnh là 500.000 đồng/ha, UBND huyện hỗ trợ thêm với định mức: ngô 765.000 đồng/ha, bí ngô 1,53 triệu đồng/ha, khoai tây 1,52 triệu đồng/ha, khoai lang hơn 330.000 đồng/ha, dưa chuột có bao tiêu sản phẩm là 2,01 triệu đồng/ha, các loại bí xanh, đậu tương, ớt, bắp cải, salat, hành, tỏi và rau các loại là 200.000 đồng/ha, với phương thức hỗ trợ sau đầu tư, bảo đảm đối tượng, điều kiện theo quy định. Phấn đấu trước ngày 15/11, huyện gieo trồng 100% diện tích cây màu vụ đông. Huyện đang tiếp tục chỉ đạo, hỗ trợ các địa phương đẩy mạnh mở rộng diện tích cây màu vụ đông ưa lạnh, trong đó tập trung vào các loại cây như khoai tây, rau màu các loại; đôn đốc, hướng dẫn người dân tranh thủ thời tiết thuận lợi xuống giống gieo trồng bảo đảm khung thời vụ; tăng cường liên kết sản xuất và tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế - xã hội đầu tư phát triển sản xuất nông nghiệp trên địa bàn. 

Nông dân xã Sơn Hà dùng rơm rạ phủ kín mặt luống cây khoai tây để giữ ẩm, tạo độ tơi xốp cho đất, hạn chế cỏ dại. 

Nguyễn Thắm