Nông dân toàn huyện bước vào sản xuất vụ lúa xuân gặp rất nhiều khó khăn do nguồn nước đổ ải thấp, mặn xâm nhập sâu vào nội đồng, thời tiết, sâu bệnh diễn biến phức tạp, nhất là bệnh lùn sọc đen xuất hiện trên diện rộng.... song địa phương vẫn được mùa lớn cả về năng suất, sản lượng và giá trị thu nhập. Vậy, yếu tố nào làm nên thắng lợi đó?

Toàn huyện gieo cấy 13.067 ha, năng suất lúa bình quân đạt trên 70 tạ/ha, cá biệt có xã đạt 75 tạ/ha. Theo đồng chí Đào Đức Viện, Phó trưởng phòng Nông nghiệp & PTNT huyện thì nguyên nhân đầu tiên góp nên thắng lợi là nhờ chủ trương đúng và trúng về cuộc cách mạng chuyển đổi cơ cấu giống lúa, trà lúa.

Từ nhiều năm nay huyện đã kiên quyết chỉ đạo nông dân cấy 100% trà xuân muộn bằng các giống ngắn ngày. Đề án sản xuất cho cả năm được chủ động xây dựng và triển khai xuống đến dân ngay từ đầu tháng 12/2009. Cùng đó, Phòng Nông nghiệp & PTNT huyện phối hợp với Sở Nông nghiệp &PTNT, Trung tâm khảo nghiệm & khuyến nông tỉnh, các tổ chức đoàn thể, 48 xã, thị trấn  tổ chức 80 lớp tập huấn, triển khai kỹ thuật sản xuất vụ xuân năm 2010 đến tận các thôn xóm, thu hút hơn 15.000 lượt người tham gia học tập.

Công tác điều hành thủy lợi được thực hiện triệt để, hợp lý. Các trạm bơm tranh thủ mọi thời gian vận hành tổng lực để lấy nước phục vụ nông dân làm đất,  gieo cấy. Bà con thực hiện tốt kỹ thuật thâm canh mạ, gieo mạ non trên nền đất cứng và mạ lốc trên chân màu có che phủ nilon nên mạ phát triển tốt, được mạ, đủ mạ cấy hết diện tích.

 Đến ngày 25/2/2005, toàn bộ diện tích lúa xuân của Thái Thụy đã gieo cấy xong, đúng trong khung thời vụ. Trong đó, diện tích lúa ngắn ngày chiếm 95,15% diện tích, chỉ còn 4,85% diện tích lúa dài ngày cấy trên các chân đất úng trũng, không chủ động được nguồn nước. Nhưng khi cây lúa xuân vừa cấy xuống, nông dân lại đối mặt với  nạn chuột phá hoại, ốc bươu vàng phát sinh với mật độ cao làm thiệt hại một số diện tích sau khi cấy và một số diện tích trũng phải cấy lại.

Đặc biệt trong tháng 3, bệnh lùn sọc đen đã phát sinh và gây hại tại 46 xã trong huyện, diện tích lúa nhiễm bệnh lên đến gần 1.000 ha, phân bố ở hầu hết các giống lúa, các cánh đồng. Trước diễn biến nguy hiểm của dịch bệnh, Thái Thụy đã triển khai ngay các biện pháp cấp bách phòng ngừa đến cán bộ chủ chốt của xã. Đồng thời tập trung nhân lực, vật tư hỗ trợ, hướng dẫn nông dân: nhổ bỏ, tiêu huỷ các cây lúa bị nhiễm bệnh, tỉa dặm và chăm sóc lúa; cấp phát 11.500 lít Sutin và 83kg Actara để bà con phun trừ rầy.

 Do chỉ đạo kịp thời nên bệnh lùn sọc đen đã bị khống chế; diện tích lúa thiệt hại, phải nhổ bỏ chỉ khoảng 2 ha, phân bố rải rác ở một số xã như Thụy Hà, Thụy Lương, Thụy Dũng.... không làm ảnh hưởng lớn đến năng suất chung toàn huyện.

Điều đáng mừng ở vụ lúa xuân năm 2010 của Thái Thụy là hầu hết các giống lúa, trà lúa đều được mùa. Đây là hệ quả tất yếu của việc thực hiện nghiêm túc phương án bố trí cơ cấu giống lúa hợp lý trên từng chân đất. Với chân đất chua mặn, kìm hãm ven biển đưa các giống lúa lai vào gieo cấy để giải bài toán tăng năng suất, diện tích đạt 5.189 ha, chiếm 39,71% đất canh tác.

Lúa thích hợp với đất nên ruộng nào cấy các giống này đều tốt bời bời, bông to, hạt mẩy, năng suất bình quân đạt từ 75 đến 80 tạ/ha, góp phần đẩy năng suất lúa toàn huyện tăng cao. Trên chân đất vàn, đất tốt, các địa phương bố trí cấy các giống lúa chất lượng, diện tích đạt 3.003 ha, chiếm 22,98%, tăng 596 ha so với vụ xuân năm 2009, năng suất bình quân đạt  hơn 60 tạ/ha. Còn lại, chân đất trung bình cấy các giống lúa thuần, năng suất bình quân đạt gần 70 tạ/ha.

 Điều đáng ghi nhận hơn là vụ xuân năm nay, 33 xã trong toàn huyện đã tổ chức gieo sạ hàng được 800 ha, tăng 700  ha tăng 13 xã so với vụ xuân năm 2009. Bình quân mỗi ha gieo sạ giảm chi phí sản xuất 4, 5 triệu đồng, nhưng năng suất lại tăng từ 10 đến 15%, nên nông dân ai cũng phấn khởi. Đây chính là tiền đề thuận lợi để huyện tiếp tục áp dụng mạnh mẽ các phương thức sản xuất mới trong những năm tới.

Giờ đây, thóc đã vào bồ. Sau những ngày lo toan nhọc nhằn, thấp thỏm hi vọng và đợi chờ, nông dân Thái Thụy có thể tạm yên lòng với một  vụ lúa xuân thắng lợi trọn vẹn. Thắng lợi từ vụ lúa xuân đã thực sự khích lệ bà con khẩn trương ra đồng làm đất gieo cấy lúa mùa trong khung thời vụ tốt nhất, tạo tối đa quỹ đất mở rộng diện tích cây vụ đông góp phần để cây lúa, cây màu có một năm bội thu trên đất mặn.

Nguyễn Hình