Nhiệm vụ chính của Công trường là: phá núi, mở đường chiến lược giữa đại ngàn hiểm trở trên dãy Hoàng Liên Sơn thuộc địa bàn 2 tỉnh Lào Cai và Lai Châu. Chiều dài tuyến đường gần 100 cây số từ Km 8 Ô Quy Hồ - Sa Pa (Lào Cai) đến Pa Tần, huyện Phong Thổ (Lai Châu). Hơn 3.000 đoàn viên thanh niên của các tỉnh: Thái Bình, Namon> Định, Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương... được bố trí thành 6 đơn vị, gọi là C. Thái Bình được bố trí thành 2 đơn vị là C2 và C4 (tên gọi sau này là C315 và C312) với gần 800 thanh niên của các huyện: Hưng Nhân, Duyên Hà, Quỳnh Côi, Kiến Xương, Thư Trì, Thụy Anh, Tiền Hải và Thị xã Thái Bình.

Địa bàn đóng quân của đơn vị trên vùng rừng núi cao, vực thẳm, khí hậu hết sức khắc nghiệt. Cảnh giường đất, màn chung, ruồi vàng, bọ chó, quanh năm mây mù, quần áo giặt cả tuần không khô phải “sấy khói” trong các lán. Mùa khô thiếu nước, cả đơn vị hàng trăm người từ thay giặt, tắm gội, vo gạo, rửa rau, nấu ăn... tất cả đều trông vào một chiếc chảo gang chứa nước, đường kính chưa đầy 1m. Nhiều đội viên đã bị ghẻ lở, ngã nước, sốt rét rừng, rụng tóc. Mùa mưa thì thác đổ, lũ quét làm sạt núi, lấp đường, cản trở thi công, tắc đường vận chuyển. Hết gạo, thiếu muối, đơn vị phải ăn sắn luộc, ngô bung hàng tháng, nhạt muối cả tuần, bí xanh, bí đỏ, rau tàu bay là thực phẩm chủ yếu, thường xuyên.

Khó khăn gian khổ là thế nhưng để hòa cùng phong trào thi đua “gió Đại Phong”, “sóng Duyên Hải”, “cờ Ba Nhất” cán bộ, chiến sĩ Công trường 112 vẫn quyết tâm phấn đấu trên mặt trận phá núi sớm thông tuyến, thông đường. Khí thế lao động sản xuất trên toàn công trường như ngày hội. Phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật luôn nở rộ. Kỹ thuật rèn choòng, xà beng, kỹ thuật đục đá, nổ mìn, sáng kiến làm xe cút kít vận chuyển trên goòng gỗ, ky trượt, cần cầu quay... được phát huy đã đưa năng suất lao động tăng gấp 2, 3 lần định mức. Từ phong trào thi đua đã xuất hiện nhiều tấm gương tiêu biểu được tập thể suy tôn là lao động tiên tiến, chiến sĩ thi đua.

Với những thành tích đã đạt được, đơn vị vinh dự được đón ông Nguyễn Tường Lân, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng khóa 4, Thứ trưởng Bộ GTVT thay mặt Đảng, Chính phủ dẫn đầu đoàn cán bộ các bộ, ngành Trung ương và ông Lâm Sung, Chủ tịch Ủy ban Hành chính tỉnh Lai Châu lên thăm, đoàn đã đem quà của Bác Hồ gửi tặng thanh niên C2 và C4 Công trường 112. Đây là nguồn động viên cổ vũ lớn anh chị em trong 2 đơn vị. Sau 2 năm lao động vất vả; năm 1965, tuyến đường cơ bản đã được khai thông.

Bị thất bại nặng nề trên chiến trường miền Nam, Đế quốc Mỹ dùng máy bay tăng cường ném bom đánh phá miền Bắc. Đầu năm 1965, Công trường 112 được Bộ GTVT điều đi làm nhiệm vụ bảo đảm giao thông thời chiến ở các trọng điểm. Nhiệm vụ chính của đơn vị giai đoạn này là: san lấp hố bom, mở thêm các đường ngầm, đường tránh, làm các bến phà phụ, sơ tán các kho hàng... Sau gần 1 tháng hành quân bộ (ngày nghỉ, đêm đi) đi đến đâu, máy bay địch đánh phá ở đó, như một số nhà ga: Làng Khay, Làng Thíp, Cò Nòi, Trái Hút, Yên Bái... Đang trên đường chuyển quân nhưng anh chị em không sợ nguy hiểm, hy sinh đã dũng cảm lao vào cứu các toa tàu hàng quân trang, quân dụng dưới làn mưa bom, bão đạn của máy bay Mỹ tại ga Yên Bái. Nhiều anh chị em đã bị thương, bị sức ép gây thương tích. Những địa danh như: Ba Khe, đèo Lũng Lô, đèo Bản Dạ, Quang Huy (Nghĩa Lộ), Vạn Yên, Phù Yên, ngã ba đi Xồm Lồm, bến phà Tạ Khoa (Sơn La) mà “đạn cày đạn, bom cày bom” đều có mặt anh chị em C2 và C4. Kho lương thực Phù Yên và cầu Gia Phù là 2 mục tiêu địch đánh phá ác liệt nhất. Cầu gẫy, kho lương thực cháy. Toàn bộ lực lượng tập trung chữa cháy, một số hoàn chỉnh tiếp đoạn ngầm để xe qua suối, một số vận chuyển đạn vào các ụ pháo, một số đưa đồng đội vào các trạm xá dã chiến để cấp cứu.

Sau đó, một bộ phận lực lượng của Công trường 112 lại được Bộ GTVT điều đi tăng cường cho các ban 66, 67, bảo đảm giao thông trên các trọng điểm như: kênh Dân, kênh Than, kênh Sơn (trên kênh đào nhà Lê – Thanh Hóa), bến phà Xuân Sơn (Quảng Bình), Hương Khê (Hà Tĩnh), Quỳnh Lưu (Nghệ An) bảo đảm giao thông luôn thông suốt trong bất cứ tình huống nào.

Đầu năm 1967, Bộ GTVT lại một lần nữa điều lực lượng thanh niên Công trường 112 bảo đảm giao thông, làm đường tránh và sân bay dã chiến Kép, phố Ráng (Hà Bắc), Chi Lăng, Đồng Mỏ (Lạng Sơn) trực thuộc Cục công trình II – Bộ GTVT. Máy bay Mỹ điên cuồng đánh phá ác liệt, nhằm cắt đứt tuyến đường huyết mạch vận chuyển hàng viện trợ của Liên Xô, Trung Quốc vào chiến trường. Ga Đồng Mỏ, Chi Lăng, Trường Công nhân kỹ thuật cầu đường là những trọng điểm bị đánh phá, có ngày 3, 4 trận. Nhiều đội viên bị thương, bị sức ép nhưng vẫn giữ vững ý chí, quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ trên mặt trận GTVT.

Cuối năm 1969 - 1970, Công trường 112 giải thể, một số đội viên được bổ sung vào bộ đội, một số sáp nhập với đơn vị bạn, một số ít được cử đi học còn lại đa số anh chị em do bệnh tật, thương tích sức khỏe yếu trở về tiếp tục xây dựng quê hương. Nhiều đội viên phấn đấu trở thành giảng viên các trường đại học, lãnh đạo các công ty, xí nghiệp, nhà máy, các phòng, ban cấp tỉnh, cấp huyện.

Với những đóng góp xứng đáng, Đảng và Nhà nước đã ghi nhận Công trường 112 là đơn vị TNXP. Ngày 19/7/2002, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã ra quyết định tặng Kỷ niệm chương TNXP cho lực lượng thanh niên Công trường 112 (khu vực Thái Bình). Đặc biệt, các cơ quan chức năng đã kịp thời làm hồ sơ truy tặng đồng chí Lương Xuân Thảo (Hưng Hà) và đồng chí Nguyễn Thị Nhu (Quỳnh Phụ) là liệt sĩ.

Vũ Văn Lục

(Chủ tịch Hội Cựu TNXP phường Quang Trung, Thành phố Thái Bình)