Căn nhà lá đơn sơ dựng bằng những phên nứa nóng đôi. Bên trong là bộ bàn ghế và giường nằm cũng đơn sơ không kém, nằm sâu ở thôn Ðại Ðồng, xã Tân Hòa (Vũ Thư) cùng cây đèn bão được bọc giấy để che mắt máy bay Mỹ. Nơi đây tuy đơn sơ, nhưng đầy ắp tình Ðảng và tình quân dân Thái Bình với lãnh tụ của dân tộc Việt Nam – Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu.

Sau khi đón Bác tại nơi làm việc của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thái Bình, đồng chí Ngô Duy Ðông và các đồng chí lãnh đạo tỉnh mời Bác ăn cơm. Bác đồng ý và bảo mọi người cùng vào ăn.

Khi mọi người đã ngồi vào bàn ăn, Bác hỏi:

- Thế cô Ðịnh đâu mà không cùng ăn cơm? (Ðồng chí Ðịnh là Phó Chủ tịch UBND tỉnh).

- Dạ thưa Bác...!

- Các chú mời cô Ðịnh lên cùng ăn cơm với Bác.

- Thưa Bác cháu đang lên đây ạ! Ðồng chí Lê Thị Ðịnh vội bước đến bàn ăn.

- Nào Bác cháu ta cùng ăn cơm!

Ðồng chí Ngô Duy Ðông xới cơm mời Bác. Bát cơm gạo Tám tỏa hương thơm quê lúa Thái Bình thêm ấm áp lòng Người.

Bữa cơm đạm bạc chỉ có ba món ăn khô nhưng Bác ăn rất ngon miệng. Ăn vài miếng Bác nói: “Ông cha chúng ta, trước đã biết chọn loại gạo thơm, quý như thế này để giành ngày giỗ Tổ tiên, ngày lễ hội. Tại sao Thái Bình không cho phát triển để dân vừa được miếng ăn ngon, vừa có gạo ngon cúng Tổ tiên, vừa dùng để xuất khẩu?”.

Ðồng chí Nguyễn Ngọc Trìu – Chủ tịch UBND tỉnh vội thưa:

- Thưa Bác! Chúng cháu đang quy hoạch đồng ruộng và đang chuẩn bị vùng đất phù hợp với giống lúa này để mở rộng diện tích gieo cấy.

- Thế là tốt! Bác nói.

Khi Bác ăn xong bát cơm tám thơm, đồng chí Ngô Duy Ðông đỡ bát để xới tiếp thì Bác bảo: “Bác thưởng thức thế là đủ rồi. Các chú và cô Ðịnh ăn tiếp đi để Bác ăn suất cơm của Bác mang từ Hà Nội về. Nếu để đến mai bỏ đi thì quá lãng phí”. Nói xong, Bác tự tay xới cơm từ cặp lồng của Bác ra bát để ăn. Ðồng chí Ngô Duy Ðông và các đồng chí Thường vụ Tỉnh ủy ứa nước mắt vì cảm động.

Thấy thế Bác giục: “Các cô, chú ăn cơm đi, Bác đang ăn đây!”.

Lời huấn thị của Bác năm xưa như tiếng kèn xung trận, thúc giục Ðảng bộ và nhân dân Thái Bình đoàn kết thống nhất, phấn đấu xây dựng quê hương giàu đẹp, văn minh để góp phần đưa đất nước Việt Nam hội nhập và phát triển “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn” như lời căn dặn của Người trước lúc đi xa.

“Liên tục 14 tiếng đồng hồ ngày 31/12/1966 được phục vụ bên Chủ tịch Hồ Chí Minh, tôi vô cùng cảm động về sự quan tâm sâu sắc của Người đối với phụ nữ, đối với việc thực hành tiết kiệm và vấn đề xuất khẩu gạo. Cũng qua những giờ bên Bác, tôi càng thấm thía hơn sự nhìn xa, trông rộng của Người đối với việc quý trọng, kế thừa và phát huy thành quả của tổ tiên, dòng giống Lạc Hồng. Ðặc biệt với việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trong quá trình xây dựng nông thôn mới ở Thái Bình càng làm tôi thấm nhuần sâu sắc hơn lời Bác tại buổi nói chuyện của Người với cán bộ, nhân dân Thái Bình tại đình Phương Cáp, xã Hiệp Hòa ngày 01/01/1967: “Bác mong Thái Bình sớm trở thành tỉnh gương mẫu về mọi mặt”.

Bùi Hữu Thạnh

(Chủ tịch Hội Khuyến học

Thành phố Thái Bình)

* Ghi theo lời kể của Cựu chiến binh Ðỗ Như Thơ, nguyên Chủ tịch UBND xã Tân Hòa.