Năm 1978, đất nước gặp nhiều khó khăn. Ngành Đường sắt Việt Namon> không những thiếu than chạy tàu mà còn thiếu phụ tùng sửa chữa đầu máy toa xe, thiếu phương tiện; đời sống của cán bộ, công nhân viên thực sự khốn khó.

Trong bối cảnh đó, thiếu nhi TP Hồ Chí Minh đã có sáng kiến và được Trung ương Đoàn chỉ đạo phát động trong thiếu nhi toàn quốc phong trào làm kế hoạch nhỏ, quyết tâm thu nhặt 4 triệu tấn giấy loại để bán lấy tiền đóng đoàn tàu kế hoạch nhỏ mang tên Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh. Được sự hỗ trợ của lãnh đạo Tổng cục Đường sắt và Công đoàn Đường sắt, Đoàn thanh niên Đường sắt Việt Nam đã tổ chức triển khai công trình khôi phục đầu máy, đóng một đoàn tàu chở khách mang tên Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh.  

Ngày 19-5-1978, ông Trần Mẫn, Tổng cục trưởng Tổng cục Đường sắt đã cùng đồng chí Nguyễn Tiên Phong, Bí thư Trung ương Đoàn ký nghị quyết liên tịch về việc ngành đường sắt thực hiện công trình đóng đoàn tàu mang tên Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh. Tổng cục Đường sắt đã cử nhiều kỹ sư toa xe giỏi nghiên cứu thiết kế toa xe phù hợp điều kiện nguyên vật liệu và khả năng chế tạo trong nước lúc đó. Trong một thời gian ngắn, các bản vẽ thiết kế tổng thể, thiết kế chi tiết được tập thể kỹ sư thiết kế toa xe hoàn thiện và trực tiếp chỉ đạo việc đóng mới tại Nhà máy xe lửa Dĩ An. Đoàn tàu gồm 15 toa xe, có 3 toa giường nằm, 9 toa xe ghế ngồi, 1 toa xe hàng cơm, 1 toa xe hành lý, 1 toa xe trưởng tàu.  

Công trình khôi phục lại chiếc đầu máy hơi nước tự lực số 141-215 bị hư hỏng nặng được lãnh đạo Nhà máy xe lửa Gia Lâm giao cho Đoàn Thanh niên nhà máy chủ trì phối hợp triển khai. Cuối năm 1978, khi chiếc đầu máy hơi nước 141-215 chạy thử trên hành trình Gia Lâm - Hải Dương trước khi hoàn thiện, Trung ương Đoàn đã giao cho Tỉnh đoàn Hải Dương tổ chức lễ đón trang trọng tại thị xã Hải Dương.

Ngày 1-1-1979, đoàn tàu Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh được khánh thành, đón đông đảo đại biểu Trung ương, ngành đường sắt và thanh, thiếu nhi từ Hà Nội đi Bắc Giang.   

Đoàn tàu Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh là sản phẩm tiết kiệm của thiếu nhi Việt Nam, sản phẩm của ý chí tự lực tự cường, khắc phục khó khăn của hàng nghìn kỹ sư, công nhân trẻ ngành đường sắt.

Nguồn qdnd.vn