Từ khi thành lập, được sự quan tâm trực tiếp, thường xuyên của Bác Hồ, sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, lực lượng Thanh niên xung phong (TNXP) Việt Nam đã không ngừng rèn luyện, trưởng thành trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế ở hai nước bạn Lào và Campuchia. 65 năm qua, đã có trên 35 vạn nam nữ TNXP phục vụ chiến đấu, trực tiếp chiến đấu, lao động sáng tạo với tinh thần dũng cảm, hy sinh, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, trên hai vạn cán bộ, đội viên TNXP đã sát cánh cùng các đơn vị lực lượng vũ trang, giao thông vận tải, dân công, đồng bào các dân tộc Việt Bắc và Tây Bắc phục vụ chiến đấu, chiến đấu, mở đường, bảo đảm giao thông, rà phá bom mìn, vận chuyển và chăm sóc thương binh, bệnh binh, mai táng liệt sĩ…, góp phần cùng toàn Đảng, toàn quân, toàn dân thực hiện thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

Sau khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi, thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng, Nhà nước và Đoàn Thanh niên, lực lượng TNXP được tổ chức lại, chuyển sang làm nhiệm vụ mới. Trên 4 vạn cán bộ, đội viên TNXP đã có mặt ở những nơi khó khăn, gian khổ nhất, lao động quên mình trong công cuộc hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi phục và phát triển kinh tế, cùng tuổi trẻ cả nước xây dựng hàng trăm công trình kinh tế - xã hội. Lực lượng TNXP đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần xây dựng hậu phương lớn xã hội chủ nghĩa vững chắc, bảo đảm sức người, sức của phục vụ cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước giành thắng lợi.

Khi đế quốc Mỹ mở rộng chiến tranh xâm lược nước ta, trên 25 vạn nam nữ thanh niên đã tình nguyện tham gia lực lượng TNXP, tiếp bước cha anh lên đường với quyết tâm “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, “Tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, lập nhiều chiến công xuất sắc, góp phần quan trọng vào sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

Đại thắng mùa xuân năm 1975 đã mở ra một trang sử mới, Tổ quốc Việt Nam hoàn toàn độc lập, thống nhất, cả nước đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội. Tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang trong kháng chiến, hàng vạn TNXP tình nguyện lên đường, có mặt trên những tuyến đầu gian khó nhất, những nơi hoang tàn, đổ nát do chiến tranh phá hoại và các vùng đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, tham gia giải quyết những vấn đề khó khăn, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm an ninh, quốc phòng.

65 năm - chặng đường đầy gian lao, khó khăn, thử thách song rất đỗi vinh quang, vẻ vang và tự hào. Lịch sử TNXP Việt Nam là pho sử bằng vàng, thể hiện sự trưởng thành vượt bậc, cống hiến to lớn của các thế hệ TNXP trong công cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc, kiến thiết xây dựng đất nước. Trong những thời khắc lịch sử quan trọng, nơi nguy nan, cực khổ, nơi máu xương có thể đổ, mạng sống có thể bị tước đoạt, lực lượng TNXP đều có mặt, tỏ rõ sự mưu trí, anh dũng, gan dạ, quả cảm của mình, có những đóng góp lớn lao. Lịch sử các cuộc kháng chiến của dân tộc đã ghi những mốc son chói lọi, những dấu ấn tạc vào thế kỷ của TNXP Việt Nam. Có những địa danh, những cung đường, trọng điểm gắn liền với chiến công hiển hách như: cầu Nà Cù (Bắc Kạn), ngã ba Cò Nòi (Sơn La), đường 20 Quyết thắng (Quảng Bình), ga Lưu Xá (Thái Nguyên), cầu Hàm Rồng (Thanh Hóa), Truông Bồn (Nghệ An), ngã ba Đồng Lộc (Hà Tĩnh), đường 1C (Nam Bộ)…

Đảng, Nhà nước, nhân dân ta tự hào, đánh giá cao vai trò và sự cống hiến xuất sắc của lực lượng TNXP Việt Nam, phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, tặng thưởng Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập hạng Nhất, Huân chương Thành đồng hạng Nhất. Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã tặng lực lượng TNXP bức trướng mang dòng chữ: “Chiến đấu dũng cảm, Lao động sáng tạo, lập công xuất sắc”. 53 tập thể, trên 100 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và Anh hùng Lao động. Nhiều tập thể, cán bộ, chiến sĩ TNXP được Đảng, Nhà nước tặng thưởng huân chương, huy chương và các danh hiệu cao quý khác.

Nguồn: Hội Cựu thanh niên xung phong tỉnh